De re-releases brengen bij mij veel mooie herinneringen boven. We hebben elke vier weken een album opnieuw uitgebracht, en daarvoor heb ik de liner-notes geschreven. Jeweetwel, van die teksten in het boekje waar ik wat over die tijd vertel. Ik krijg erg leuke flashbacks als ik er aan werk.
Holy Moses gitarist Michael Hankel heeft de albums geremastered. Was jij daar ook steeds bij betrokken?
Ja. Voor het remasteren hebben we niet zo heel veel gedaan hoor. Vanaf het begin had ik al duidelijk gemaakt dat ik het gevoel van de oude platen niet verloren wilde laten gaan. Soms gebeurt dat, als je het geluid verandert. We hadden nu alleen erg weinig om mee te werken, want alle mastertapes zijn kwijt. We konden dus niet echt iets veranderen aan het geluid, behalve het hier en daar wat oppoetsen. We hadden alleen de originele vinyl versies, of cds.
Waren echt alle tapes weg?
Ja, helaas. Sommigen zijn denk ik weggegooid toen studio's een grote schoonmaak hielden. Vandaar dat we dus met originele lps en cds gewerkt hebben. We hebben geprobeerd om het geluid wat harder te maken, en hier en daar wat gekke geluiden eruit te filteren. Zo heel veel is er dus niet veranderd. Voor de bonustracks hebben we live nummers gebruikt, van bijvoorbeeld Wacken. We wilden toch wel wat extra's er op zetten voor de fans. Maar we vonden ook nog wat demotapes, en hebben die naar de computer overgezet en geprobeerd het geluid zo goed mogelijk te krijgen. Sommigen waren echt in slechte staat, maar ik denk dat het aardig gelukt is. Die staan dus ook als bonustracks er bij.
Is Michael ook een producer?
Ja, gitarist en producer. En hij schrijft ook de songs met mij. Hij begrijpt mijn ideeën, en dat is erg belangrijk voor mij. Ik bespeel geen instrument dus weet ik soms niet goed hoe ik het moet overbrengen, maar hij begrijpt wat ik bedoel en helpt me dan met schrijven. Als ik wat growl weet hij hoe ik de riff die erbij hoort wil hebben.
Hij is dus een beetje zoals Andy [Classen, ex-Holy Moses gitarist] was. Ook producer, gitarist, songwriter.
Inderdaad. Het is erg makkelijk om een nieuwe gitarist te vinden, maar het is een stuk moeilijker om iemand te vinden die ook echt aanvoelt hoe de band moet zijn. Ik ben blij dat ik hem gevonden heb.
Weet je of Andy tevreden is met dat Michael zijn plaats in de band heeft overgenomen?
Ik denk het wel. Andy zou mij nooit laten vallen, maar hij wilde zich concentreren op het produceren van albums. Maar toen ik hem de eerste nummers liet horen die ik met Michael geschreven had zei hij dat ze beter klonken dan dat hij ze zou schrijven, en hij was erg blij dat Michael aanvoelt hoe een Holy Moses nummer moet klinken.
Terug naar de oude albums. Laten we ze eens doorlopen. Queen Of Siam.
Deze was nog nooit op cd verschenen, dus moesten we het van vinyl opnieuw opnemen. Ik heb thuis nog drie exemplaren liggen, waarvan er één nog nooit gedraaid was. Die hebben we dus genomen, en heel voorzichtig afgespeeld en het opgenomen met de computer. Dat was een hele ervaring voor ons, hahaha. We hebben de beste platenspeler en naald gebruikt die we konden vinden, en met speciale software opgenomen en daarna wat opgepoetst.
De Walpurchisnight demo staat er op als bonus. Had je die nog origineel?
Nee, alleen een cassettebandje, waarvoor we een cassettedeck hebben aangesloten en zo namen we het op met de computer. Voor de Satan's Angel demo was het nog erger, want daar was de tape kapot. Michael heeft een deel nog kunnen redden, maar er ontbreken wel twee nummers. Deze demo is bij het No Matter What's the Cause album gevoegd, behalve dus die twee nummers. Die zijn echt voor altijd verloren.
Was dat de eerste demo?
Nee, dat is Black Metal Masters, uit 1980. Maar daar zing ik niet op, want ik kwam pas in 1981 bij de band. Satan's Angel is de eerste die ik met de band deed.
Dus Holy Moses heeft eigenlijk de term Black Metal uitgevonden, en niet Venom...
Hehe nee dat was Holy Moses. Toen ik met Cronos van Venom zong, ik geloof dat het in 1993 was, voor het Too Drunk To Fuck album, hadden we het daar dus nog over. We namen met Warpath het nummer Black Metal op, van Venom, en Cronos deed ook mee. Daarna liet ik de demotape uit 1980 zien aan Cronos, en hij ging gelijk van "o my god, dus jullie waren de eersten!" Daar hebben we nog erg om gelachen.
In het boekje van New Machine of Liechtenstein en Finished With The Dogs staat dat er nieuwe achtergrond zang op zit. Hoe zit dat?
Huh? Oh ik weet al wat je bedoelt. Dat is bij de live nummers, die er als bonus op staan. Het is dan wat onduidelijk in het boekje. We hebben niets veranderd aan de originele nummers. Andy en wat jongens van S.O.D. en Anthrax deden op de originele nummers de achtergrondzang, want we hebben het in de VS opgenomen.
Je schrijft ook over de tour door Oost-Duitsland. Dat was toch vlak nadat de Berlijnse Muur gevallen was?
Dat was er vlak na, inderdaad. We begonnen met de tour twee dagen nadat de muur gevallen was. We waren de eerste West-Duitse metalband die daar live kon spelen. Het was een erg lastige tour, en hebben echt veel gekke dingen meegemaakt. Ik hoop dat ik op de dvd die we gaan maken hier nog wat leuke verhalen van kan vertellen. Onlangs ontmoette ik een van de jongens van Blitz, met wie we toen getourd hebben. Hij had ook nog wat verhalen van die tijd, en ik hoop dat ik dat er ook op kan zetten.
2 dagen na de val van De Muur. Dus dat was in november 1989?
Ja. Nou, we speelden eerst in West-Berlijn, en toen hadden we de Oost-Duitse fans uitgenodigd om gratis te komen kijken. In december speelden we in Oost-Duitsland op een festival, en daaruit volgde een tour van drie maanden. Dat was ten tijde van het World Chaos album. In alle kranten stond toen "Holy Moses, de eerste thrashmetal band die in Oost-Duitsland speelt." Dat was echt een hoogtepunt in m'n leven.
Maar hoe hebben jullie zo snel geregeld dat jullie op dat festival konden spelen?
Door dat optreden in West-Berlijn wat ik net noemde. De jongens van de band Blitz kwamen naar die show, en daar hebben we ze ontmoet. Zij vroegen of we samen met hen een tour wilden doen, en toen ze het op de radio aankondigden hadden we binnen 1 week al voor 3 maanden aan concerten weten te boeken. Het ging echt zo snel. In sommige plaatsen hebben we twee keer opgetreden, zo druk was het. Ze kenden ons van cassettes, maar konden ons daarvoor dus nooit live zien. Er was geloof ik erg weinig qua live muziek, dus alles wat kwam wilde men dan graag zien.
Hoe kwamen ze dan aan die cassettes? Want ik neem aan dat West-Europese bands toch echt niet makkelijk te horen waren in het Oostblok.
Normaal gesproken niet, maar daar hadden we zo onze trucjes voor. We kregen brieven van fans uit Oost-Duitsland, want brieven kon je wel sturen. Vaak hadden ze familie in West-Duitsland, die mochten 1x per jaar op bezoek komen. Die brachten dan spullen mee, waaronder muziektapes. Wat ik deed als ik een brief terug stuurde, was de tape uit een cassette halen. Ik bedoel dus echt de tape, uit het plastic omhulsel. Dat deed ik dan in een zakje en bij een brief, met daarbij de melding dat het suiker of zoiets was. Dat mocht wel gestuurd worden namelijk. De mensen naar wie ik de brief stuurde deden dan de tape terug in een cassette, en konden hem zo luisteren.
Of, als we naar West-Berlijn reden, lieten we tapes achter. Als je naar West-Berlijn reed over de snelweg mag je namelijk niet van de snelweg af, want het is een lange rechte weg naar Berlijn, door Oost-Duitsland. Dan stopten we op een parkeerplaats, ook al mocht dat niet, maar ja soms moet je nodig naar de wc he. Dan deden we tapes in een afvalbak, wat we van te voren via brieven hadden afgesproken met de mensen. Zij kwamen dan een half uur later om ze op te halen.
Wow!
Ja, we waren erg inventief. Als ik er zo aan terugdenk was het toch vrij riskant, maar ook wel spannend. En erg leuk, vooral achteraf.
Die tour van drie maanden, was dat alleen door Oost-Duitsland?
Ja, drie maanden, alleen door Oost-Duitsland. Dat was soms erg zwaar, want er waren daar toen veel minder hotels. Soms echt geen, of ze wilden geen gasten uit West-Duitsland. Het was echt heel anders dan je je kan voorstellen. Wij hadden het ook niet zo armzalig verwacht. Ik kan je echt honderden verhalen vertellen van wat we daar hebben meegemaakt.
Kun je een voorbeeld noemen?
Nou, zoals je je kunt voorstellen waren de wegen daar ook niet zo goed als bij ons in het westen, en we hadden dan ook wel eens problemen met ons busje. Dat was trouwens een busje uit Oost-Duitsland, want dat was veel goedkoper dan dat we er een zouden huren in West-Duitsland. Maar goed, we reden daar dus mee, en op den duur kregen we een lekke band. Dus die vent zei dat we wel een week moesten wachten op een nieuw wiel. Wij moesten die avond nog ergens optreden, dus dat zou onmogelijk gaan als we een week moesten wachten. Maar die vent hield vol dat het onmogelijk was om sneller een nieuw wiel te krijgen, want dat duurde altijd zo lang in Oost-Duitsland. Ja, totdat ik hem mijn laatste 20 West-Duitse Marken gaf. Toen kon het ineens wel heel snel hahaha. 10 minuten later hadden we voor 20 Mark een nieuw wiel. Dat soort dingen maakte je daar dus constant mee.
Geweldig! Maar laten we doorgaan met de albums. Reborn Dogs heeft een nieuwe cover. Waarom?
Ik was nooit tevreden met de originele cover. Destijds had ik een vriendje en die gaf me de cover die nu op de nieuwe versie staat. Maar we hebben de oude cover op de achterkant gedrukt, zodat fans die ook nog hebben, en bijvoorbeeld het boekje andersom in het doosje kunnen doen. Voor No Matter The Cost geldt hetzelfde. Ik was ook nooit blij met de oude cover, en daarom heeft die ook een nieuwe. Maar ook daarvoor geldt weer dat de oude cover er ook op staat.
De World Chaos cover is toch ook iets anders? De kleuren zijn veranderd.
Ja, maar dat is bij meer albums gedaan. Finished With The Dogs was blauw, Lichtenstein was groen, World Chaos was ook een andere kleur. Nu zijn ze in een bruine kleur, net als het Strenght Power Will Passion album, zodat ze een beetje hetzelfde lijken.
Ook Too Drunk To Fuck komt opnieuw uit?
Natuurlijk. Dat was eigenlijk een album met wat covers op, en daar staan nog wat live nummers op die we in Nederland en België hadden opgenomen, begin jaren 80. Erg leuk dus voor jullie Nederlanders. Deze komt eind mei uit, trouwens.
Je had het al over een dvd. Wat komt er op?
Dat wordt een overzicht van de 25 jaar dat we bestaan. Veel foto's en documenten uit het begin van Holy Moses. Ook veel oud videomateriaal. Het zal het verhaal van hoe een klein bandje uit Aachen begint in een keldertje in een school het schopt tot het grote podium van bijvoorbeeld Wacken. Het wordt niet een dvd met alleen een concert op.
Maar er komt wel live materiaal op?
Ja, maar dan van door de jaren heen. Van Wacken, uit Zuid-Korea, uit Bulgarije. Ergens in 2007 doen we misschien een live dvd met een heel optreden, maar deze dvd wordt dat dus nog niet. Hopelijk komt de dvd op 22 december uit, want dan geven we een groot optreden in Aachen, als verjaardagscadeau.
Wat is er speciaal aan 22 december?
22 december 1981 was de datum dat ik bij Holy Moses kwam, en het voor mij met Holy Moses allemaal begon. Ok, de band bestond toen al, maar vanaf die datum is het de Holy Moses zoals iedereen ons kent.
En wat is het plan voor de rest van het jaar?
In juli doen we diverse festivals, overal in Europa. We gaan voor het eerst naar Rusland, ook voor een festival. Na de zomer gaan we een normale tour doen, en we komen in oktober naar Nederland. Naar Lelystad, dacht ik.
Je zegt dat je voor het eerst naar Rusland gaat, maar in het boekje van new Machine Of Liechtenstein bedank je wel de Russische fans. Ik dacht daarom dat je daar dus al geweest was.
Nee, jammergenoeg niet. Nu hebben we een label in Rusland die ook de oude albums nu opnieuiw uitbrengen, dus de Russische fans kunnen de albums dan ook eindelijk vinden. Ik krijg dagelijks emails van Russische fans, die allemaal vragen of we ook eens daar komen optreden. In het boekje bedank ik ze voor hun steun door de jaren, ook al hebben ze ons nog nooit live gezien.
Dus, veel liveshows en een dvd. Ben je ook bezig met nieuw materiaal?
Langzaam aan zijn we daar mee bezig, maar we hebben het erg druk met de re-releases, de dvd en die shows. Ik wil wel een goed album maken dus moeten we wel de tijd er voor nemen. Vandaar dat we het niet gaan haasten. Waarschijnlijk gaan we voor het einde van het jaar echt er aan beginnen, zodat we begin volgend jaar de studio in kunnen, om volgend jaar zomer een nieuwe plaat uit te brengen.
