Fallujah staat garant voor alles wat progressieve death te bieden heeft. Naast een aantal hoogtepunten heeft het progressieve karakter ook wel tot keuzes geleid die minder goed uitpakten. Met Empyrean (2022) keert de formatie terug naar de stijl van The Flesh Prevails (2014) en Dreamless (2016) en daar borduurt de nieuweling Xenotaph op voort.
Wijzigingen in de bezetting hebben vaak invloed op de sound en dat is hier niet anders. Oprichter en gitarist Scott Carstairs blijft de drijvende kracht achter de songwriting, wat essentieel is voor de identiteit van de band. Het gitaarwerk heeft wel een extra boost gekregen met slaggitarist Sam Mooradian als aanvulling. Met een overvloed aan staccato-elementen zorgt hij voor overweldigend felle, sonische aanvallen. Dat gaat wel ten koste van de flair die bassist Evan Brewer bracht op de voorgaande plaat, want de baslijnen hebben op Xenotaph een ondersteunende rol. Drummer Andrew Baird heeft zijn plek achter de kit verlaten, maar Kevin Alexander (Disembodied Tyrant) is een uitstekende vervanger.
De wijziging van de line-up heeft de band nieuwe energie gegeven, wat essentieel is in de wereld van progressieve/technische death. Het imponeren met technische vaardigheden is overigens nooit het doel geweest. Fallujah heeft technische trekjes, maar weet altijd een breder publiek aan te spreken. Het herkenbare gitaarspel van Scott Carstairs en zijn dromerige melodieën vormen het middelpunt van de composities. Frontman Kyle Schaefer blijft trouw aan de mix van cleane zang en zijn gevarieerde, rauwe stemgeluid. Wel is opvallend dat de vrouwelijke gastvocalen - een onmiskenbare toevoeging aan de sound op de voorgaande platen - volledig zijn verdwenen.
Conceptueel is Xenotaph een verkenning van leven, dood en de bedrieglijke aard van de menselijke psyche. Schaefer vertolkt de gedachten en gevoelens van verschillende personages, gebruikmakend van zijn verschillende zangstijlen. Zo vertelt Kaleidoscopic Waves, de eerste single, het verhaal van de hoofdpersoon, die na zijn dood wakker wordt en 'de gids' ontmoet die hem onbegrijpelijke nieuwe werelden laat zien. Hij ziet er misschien engelachtig uit, maar blijkt een kwaadaardige parasiet te zijn. Het is een sterk nummer, met duellerende gitaren en een fraai instrumentaal gedeelte dat het sciencefictionconcept van het album als geheel tot leven brengt.
De grotere nadruk op cleane zang en dromerige passages komt meteen goed uit de verf in de opener In Stars We Drown, maar schijn bedriegt en brute agressie ligt constant op de loer. Dat maakt ook de derde en laatste single Step Through The Portal And Breathe onomwonden duidelijk. Het klinkt als een traditioneel Fallujah-nummer, maar wel met een andere invalshoek en dat maakt de invloed van Sam Mooradian meer dan duidelijk. Het gitaristenduo navigeert met chirurgische precisie tussen melodieuze momenten, waar de luisteraar even op adem kan komen en brute momenten, met immense intensiteit en ingewikkelde ritmes. Progressief vakmanschap in optima forma.
Meest opvallende track is The Obsidian Architect, met aanvankelijk een duister, bijna industrial karakter, een synthwave-gedeelte en een zwaar bewerkt stemgeluid. In eerste instantie komt de track een beetje vreemd over, maar na enkele luisterbeurten blijkt juist dit nummer de kers op de taart te zijn. Dat komt mede door het contrast tussen agressieve riffs, beukende drums en stuiterende, bijna vrolijke passages die de luisteraar scherp houden. Ook wil ik een lans breken voor de overweldigend brute, complexe titeltrack. Deze knaller heeft een meer rechttoe rechtaan karakter, maar is zo direct en overweldigend dat pure razernij hoogtij viert.
Empyrean wist mij niet volledig te overtuigen, maar Xenotaph laat niets te wensen over. Dit album is een demonstratie van goed vakmanschap. Het is een complex muzikaal avontuur dat zeker meerdere luisterbeurten nodig heeft om volledig tot zijn recht te komen. Bovendien is een compliment voor de productie op zijn plaats, dus gebruik voor die zoektocht naar de verborgen details bij voorkeur een koptelefoon.
Tracklist:
1. In Stars We Drown
2. Kaleidoscopic Waves
3. Labyrinth Of Stone
4. The Crystalline Veil
5. Step Through The Portal And Breathe
6. A Parasitic Dream
7. The Obsidian Architect
8. Xenotaph
