Tuurlijk!

Toen we elkaar spraken over Star One zei je dat je nog niet wist of hij mee zou doen.

Ik wist toen nog niet welke stijl de plaat zou worden. Ik wist wel al dat ik een soloplaat wilde maken en dat het toch wat anders zou worden. Wat vrolijker, wat folkiër. Daar zouden waarschijnlijk toch niet echt heftige stukken in voorkomen. Maar ja, het bloed kruipt waar het niet kan gaan, en op een gegeven moment kwamen toch de heavy stukken er weer in. Daar heb ik natuurlijk toch Ed zijn drums voor nodig. Maar het is een combinatie. Rob Snijders doet de sfeervolle en groovy stukken, terwijl Ed de heftige stukken drumt.

Ondanks dat het een soloplaat is heb je toch nog wat andere muzikanten. Ben Mathod, Maaike Peterse, Jeroen Goossens.

Zij bespelen instrumenten die ik zelf niet kan bespelen. Drums lukt nog wel een beetje, maar ik ben te perfectionistisch. Daarom heb ik liever mensen die ze wel goed bespelen. Viool, cello en fluit bespeel ik dus zelf helemaal niet. Dat is ook super ingewikkeld, dat moet je echt kunnen. Dus ik heb voor de fluit weer Jeroen gebruikt, die ik al sinds The Human Equation erbij heb. Ben heb ik sinds het laatste Ayreon-album veel gebruikt en Maaike is eigenlijk nieuw. Ze is van Kingfisher Sky. Dat zijn de gastmuzikanten, maar dan is er nog een gastzanger voor de achtergrondzang: Wilmer Waarbroek. Hij is ongelofelijk. Zonder hem had ik dit echt niet kunnen doen. Ik ben natuurlijk geen powerzanger. Dat kan ik helemaal niet, dus ik had echt iemand nodig voor de hoge, krachtige refreinen. Hij heeft het echt te gek gedaan.

Je vergeet nog een persoon.

Elvya Dulcimer.

Hoe ben je bij haar gekomen?

Heel toevallig eigenlijk. Ik reed in m'n auto en ik had m'n iPod niet bij me. Normaal heb ik die altijd bij me. Maar goed, er lag nog een cdtje in de auto met mijn tien favoriete tracks. Die moest ik ooit voor een radiostation meenemen. Ik zette het op en dat begon met Battle Of Evermore van Led Zeppelin. Dat is zo'n gaaf nummer, daar kun je eigenlijk nooit een cover van maken. Toen kwam ik thuis en zag ik op Facebook een berichtje in m'n inbox, van een meisje. Ze zei dat ze dulcimer bespeelt. Ik kende dat instrument eigenlijk helemaal niet, al had ik er wel over gelezen. Een hammered dulcimer. Maar ja, wat is dat nou? Dus toen ben ik dat gaan beluisteren, en dat is toch een mooi instrument, joh! Dus toen kreeg ik het idee om Battle Of Evermore met een dulcimer in plaats van een mandoline te doen. Toen heb ik haar een mailtje gestuurd met de vraag of ze dat nummer van Led Zeppelin kende; of ze dat op de dulcimer kon spelen. Ja hoor, dat kende ze en ze wilde wel langskomen. Dus ze kwam langs en toen zei ze dat ze ook wel kan zingen. Van het een kwam het ander. Toen heeft ze heel spontaan dat nummer gedaan en ingezongen. Uiteindelijk heb ik het toch heel anders laten klinken dan het origineel, door er een echte band van te maken. Met drums en bas, heftige gitaren op het eind, zo klinkt het heel anders.

Dat heb je met Welcome To The Machine van Pink Floyd ook gedaan. Toen ik las dat je die ging coveren was ik wel heel benieuwd hoe je die zou gaan doen.

Dat was ik zelf ook. Die nummers moet ik eigenlijk echt niet aanraken, want dat zijn mijn favoriete nummers ooit. Maar ja, het paste zo goed bij het concept, ik moest het wel doen. Dat was trouwens wel een eis van me: de nummers moesten wel wat te maken hebben met het concept. Dus Welcome To The Machine moest er gewoon op. Maar dan moest ik er wel een compleet andere versie van maken. Mijn eerste opzet was om een soort Rammstein-versie te maken van een Pink Floyd nummer. De werktitel was daarom ook Floydstein. Je overtreft het origineel toch nooit, dus dan kun je er maar beter een heel ander nummer van maken.

Wat ik wel cool vind is dat je dat spacey geluid dat in het origineel zit, er ook nog in hebt weten te stoppen.

Je moet wel iets van het origineel er in houden. Dus sowieso de industriële geluiden die je ook hoort bij Pink Floyd. En natuurlijk de sequencers en synthesizers laat ik er wel in terugkomen. Dat hoort natuurlijk ook bij het hele concept van Welcome To The Machine.

En een loodzware gitaar er in.

Dat zijn twaalf gitaren over elkaar. Allemaal met verschillende snelheden. Dat heb ik echt zo heftig mogelijk proberen te maken als ik kon.

Het deed me heel erg denken aan het gitaargeluid van Into The Electric Castle.

O ja? Ja, nou... Electric Castle is toch wel een wat braver gitaargeluid. Dit is echt wel een zwaar metalgeluid.

Je hebt Rutger Hauer weten te strikken voor de rol van psychiater. Hoe lang heb je moeten lobbyen om hem te krijgen?

In eerste instantie was hij heel snel geïnteresseerd. Ik had een mail via zijn website gestuurd en na een paar dagen kreeg ik al antwoord. "Laat maar eens wat meer horen. Ik wil wel muziek horen; vertel eens wat meer over het verhaal. Laten we kijken of dit echt kan zijn." Allemaal in het Engels natuurlijk. "Let's see if this can be real" zei hij letterlijk. Toen heb ik hem alle muziek en teksten gestuurd. Dan hoorde ik een hele tijd niks, en kreeg ik ineens weer een mailtje: "kun je me de tekst en muziek sturen?" Dus hup, weer een keer gestuurd. Dat ging geloof ik vier keer zo door. Totdat hij ineens vroeg of ik Skype had, want hij wilde met me Skypen. Hij wilde me wel eens zien en spreken. Holy fuck! Dus ik ben toen als een speer naar de winkel gegaan en een cameraatje gekocht. Ik was super zenuwachtig, natuurlijk. Toen typte ik op Skype naar hem dat ik een camera had, dus het was bij hem gelijk "klik", die camera aan. Zit ik opeens midden in de nacht met Rutger Hauer op Skype, terwijl ik hem zag. Hij is m'n held, al sinds de tv-serie Floris. Al sinds ik tien jaar oud was en ik met een houten zwaard op straat rondrende. Toen was ik al Floris-fan en Rutger Hauer-fan. En vooral vanaf het moment dat hij internationaal succes kreeg, met The Hitcher en Lady Hawk en natuurlijk mijn favoriete film aller tijden, Blade Runner. Dus dat was echt wel even een spannend moment. Ik denk eigenlijk stiekem dat hij me gegoogled had. Dat hij gezocht heeft wie ik ben, dat hij toch aardig wat hits tegenkwam en dat hij toch zoiets had van "die gozer moet ik toch wel serieus nemen."

Ik moet zeggen dat ik het heel cool vind dat een muzikant als jij, die toch ook aardig wat "grote namen" ontmoet heeft en op zijn eigen cd's heeft laten meespelen, toch nog zo kan reageren.

Oooh nee, dat heb ik altijd hoor. Hij is toch een jeugdheld, he. Ik had het toen bij mijn eerste Ayreon album ook, met Barry Hay. Wat was ik nerveus. Ik zat samen met Oscar Holleman in de studio te wachten tot hij zou komen. Echt, ik zat te zweten van ellende, zo zenuwachtig was ik. Hij is ook een held van mij, ook vanaf dat ik tien, twaalf jaar oud was. Sinds die tijd heb ik naar hem geluisterd. Dus voor mij is dat ook altijd spannend hoor. Maar aan de andere kant, als het dan eenmaal zo ver is, dan is het het mooiste dat je kan meemaken. Om te mogen werken met mensen die je geïnspireerd hebben in je leven.

Is dat ook de reden dat je dit soort albums maakt, met vele gastmuzikanten?

Nee. Toen ik er mee begon had ik nooit durven hopen dat het zou lukken om zulke grote namen te krijgen. Ik weet nog dat ik volkomen verbaasd was dat Barry Hay het deed. Hij vond het een gaaf nummer, dus hij wilde het wel doen voor een fles whisky. Vanaf dat moment kreeg ik een beetje stoute schoenen. Als Barry Hay lukt... Toen had ik op de eerste Ayreon dat Led Zeppelin-achtige nummer, Eyes Of Time, waarvoor ik een soort Robert Plant nodig had. Robert Plant durfde ik dan nog net niet te vragen, maar ik dacht dat Lenny Wolf ook heel gaaf er op zou zijn. Tot mijn verbazing lukte Lenny Wolf ook. Toen kreeg ik vleugels.

Hoe gaat het dan in zijn werk met Rutger Hauer? Is hij bij jou langsgekomen om het op te nemen?

Daar heeft wel een paar maanden ingezeten. Misschien wel een half jaar, voordat ik hem zover had. Hij heeft het gruwelijk druk. Op momenten dat ik met hem aan het Skypen was zat hij in Chili, daar was hij een film aan het opnemen. Dat was wel heel leuk. Hij zat dan in z'n trailer tussen de scènes door om opgemaakt te worden en dan zat ik met hem te Skypen. Dan zegt hij ineens "sorry, ik moet even een scène doen, ik ben zo terug." Uiteindelijk heb ik hem alles opgestuurd wat ik hem wilde laten zeggen, maar daar heeft hij zich geen barst van aangetrokken. Hij heeft alles weggeflikkerd en alles volkomen herschreven. Hij heeft dus zijn eigen teksten gemaakt. Daar is hij weken mee bezig geweest. We hebben weken geskyped en teksten heen en weer gestuurd. Alles wat hij eigenlijk hoefde te doen was even een half uurtje dat ding voorlezen, en dan was het wel klaar. Maar hij heeft er weken tijd ingestoken. Dat maakt het extra speciaal. Uiteindelijk heeft hij in Santa Monica in Amerika het opgenomen. Lori, mijn vriendin, was daar toevallig op bezoek bij haar moeder, dus zij is erbij geweest. Ze hebben het daar in een studio in Los Angeles opgenomen.

Dan baal je toch wel een beetje dat hij niet in jouw studio geweest is?

Tuurlijk. Ik heb het wel geprobeerd. Hij zat ook een paar weken in Friesland, waar hij woont. Maar toen had hij geen tijd. Hij wilde het wel goed doen en goed voorbereiden. Natuurlijk wel jammer, maar het is niet erg.

Moest je budget ook gelijk een stuk omhoog toen hij mee wilde werken?

Het valt mee. Dat was ook wel een punt. Ik was al een half jaar met hem in gesprek en iedere keer vroeg ik wat hij kost. Ik weet ook wel wat voor bedragen er in de filmbusiness omgaan. Maar hij wilde het steeds niet zeggen, hij wilde er ook niet over praten. "Ik pak gewoon alles aan wat ik leuk vind, en geld komen we wel uit" zei hij. "Daarom ben ik nu nog lekker bezig." Hij heeft zichzelf nooit uit de markt geprijsd. We kwamen steeds dichter bij het moment dat hij het echt zou opnemen, maar als ik het geld niet heb om hem te kunnen betalen zou het natuurlijk niet doorgaan. En dan zou het al te laat zijn om nog iemand anders te krijgen. Dus toen heb ik hem een voorstel gedaan van wat ik hem zou kunnen bieden, waarbij ik nog zei dat ik hoopte dat het geen belediging voor hem was. Hij is natuurlijk een miljoenenbusiness gewend. Als je het opzoekt op Google kun je zien hoeveel iemand waard is. Maar goed, ik vroeg hem dus over die betaling. "Ik hoef niet betaald te worden, maar het geld wat je me aanbood moet je aan een goed doel geven." Het blijkt dat hij zelf een goed doel heeft, de Starfish Association. Dat heeft te maken met aids en aidsmoeders. Het is gevestigd in Spanje. Daar moest ik het naar overmaken. Dat maakte het geheel nog specialer, vind ik.

Zet je dat ook in het cd-boekje?

Ja, het komt er ook in. Dat heb ik hem ook gezegd, maar daar heeft hij verder niet op gereageerd.

Komt in het cd-boekje ook hoe het verhaal eigenlijk begint?

Dat is wel nodig, maar het komt er niet zo heel uitgebreid in te staan. Vooral over de teksten van Rutger, want die zijn toch vrij cryptisch. Maar ik vond het uiteindelijk wel belangrijk dat hij zijn eigen teksten geschreven heeft, want die kan hij met veel meer overtuiging brengen dan mijn teksten. Daar vond ik de vorm eigenlijk belangrijker dan de inhoud. De songteksten spreken verder wel redelijk voor zichzelf.

Bij jou is de muziek toch belangrijker dan de teksten.

Dat sowieso. De muziek is altijd het belangrijkste. De teksten zijn leuk omdat het een extra dimensie er aan geeft, maar uiteindelijk gaat het om de muziek.

Mijn vraag is dan hoe de hoofdpersoon er komt. Hij wordt ingevroren en later ontdooid. Maar wordt hij vrijwillig ingevroren?

De hoofdpersoon heeft een terminale ziekte; hij gaat dood aan kanker, maar laat zich dus invriezen. Dat is iets wat nu ook al echt gebeurt. Mensen die ongeneeslijk ziek zijn laten zich met cryogenics invriezen, in de hoop dat ze in de toekomst ontdooid worden als er genezing mogelijk is. Het is eigenlijk een heel realistisch concept. Ik vroeg me af wat er zou gebeuren als er over een paar honderd jaar een geneesmiddel is gevonden. Die mensen worden dan wakker maar hoe ziet de wereld er dan uit? Dat was het uitgangspunt voor het concept.

Het speelt zo'n honderd jaar in de toekomst?

Ik wilde niet echt een jaartal noemen, maar zeg maar honderd of een paar honderd jaar. Hoeveel het ook is, je kan toch niet echt inschatten wat er gebeurt. Twintig jaar geleden had je al niet kunnen inschatten dat de wereld er nu zo uitziet als het nu is. Met internet enzo. Dat verandert zo gruwelijk snel, en dat is dan nog maar de laatste twintig jaar. Dus laat staan hoe het over honderd jaar is.

De personage heet weer Mr. L. Net als op The Truth Is In Here van je laatste Ayreon-album. Toeval? Of is het dezelfde?

Mr. L. is natuurlijk kort voor Mr. Lucassen. The Truth Is In Here is ook door mij gezongen en dat beschrijft ook een beetje wat ik heb meegemaakt. Onder andere heb ik het daar over mijn depressie. En ook de hele backstory van Ayreon. Bijvoorbeeld dat hij in de Dream Sequencer zijn vorige levens allemaal meemaakt. Ik vond het leuk om op mijn soloplaat hem dan ook Mr. L. te noemen. Dan is de volgende vraag natuurlijk of ik zelf ook ongeneeslijk ziek ben. Maar zo autobiografisch is het gelukkig niet.

Mooi. Laten we dan even op een paar nummers ingaan. In E-Police maak je een statement dat we richting een wereld gaan waarin alles gecontroleerd wordt, maar tegelijkertijd lever je ook commentaar op de mentaliteit op het huidige internet, waar alles maar moet kunnen en mogen. Dat iedereen alles direct moet hebben, dat iedereen erg ongeduldig geworden is.

Dat is vooral gedoeld op het feit dat vroeger als er een nieuw Rainbow album of Pink Floyd album uitkwam, dan was dat nog echt spannend. Dan leefde je compleet naar de releasedatum toe. Dan ging je alle auto's in de straat wassen om het geld bij elkaar te krijgen. Daarna ging je naar de platenzaak en had je nog helemaal niets ervan gehoord. Je kon daar natuurlijk wel een paar nummers luisteren, of je kocht het album gewoon blind. Die anticipatie was zo mooi. Dat is nu echt helemaal weg. Nog voordat het album uit is kun je hem al downloaden van internet. Zo snel mogelijk moet je hem binnen hebben en luisteren. Dit nummer vind ik niet goed, dat nummer vind ik niet goed, hup weg ermee. Ik vind dat zonde, omdat ik de tijd heb meegemaakt dat het nog echt spannend was. Kids van nu zullen zeggen dat het nu veel beter is, omdat je het gelijk hebt en niet hoeft te wachten. Je kan het veel sneller krijgen. En dat je het zelfs illegaal en gratis kan downloaden. Dat is toch beter, denken ze. Maar beter is vaak niet leuker. Daar doel ik op.

Aan de andere kant zeg je ook dat we op een wereld afgaan waarin alles gecontroleerd wordt. Dat klinkt ook niet heel gezellig.

Nee, inderdaad. Maar ik denk dat als je over honderd jaar gaat kijken, of tweehonderd jaar, dat er hele drastische maatregelen genomen zijn. Dat zal wel moeten. Nu al worden er in China al drastische maatregelen genomen. Dat je maar één kind mag krijgen, bijvoorbeeld. Daar gaat Parental Procreation Permit over. Maar ik denk dat er op internet echt iets moet gebeuren. Op het moment dat mijn plaat uitkomt zijn duizenden mensen hem al aan het downloaden. Dat zou eigenlijk niet mogen. Maar hoe los je dat op? Dat is natuurlijk het grote vraagstuk. Een soort Big Brother situatie waarin alles gecheckt wordt wil je ook niet. Uiteindelijk denk ik dat het toch die kant op gaat. Dat is niet een wens van mij, of ook niet iets waar ik bang voor ben, maar ik denk dat dat gewoon gaat gebeuren. Het gebeurt nu natuurlijk al. Ze sluiten die piratensites al, en er wordt al meer gecontroleerd wat er gedownload wordt. Vooral vanuit de filmindustrie wordt dit aangezet, want dat is echt een machtige industrie. Maar er zal toch iets moeten gebeuren. Wat je ook doet, het gaat best drastisch zijn. Het oude cliché, in een winkel mag je ook niet alles jatten. Op het internet zou er ook een bepaalde controle moeten zijn en ik denk dat het daar toch wel naar toe gaat.

Daar staat tegenover dat platenmaatschappijen ook niet echt met de tijd mee zijn gegaan en echt veel te laat het hebben doorgekregen.

Maar wat doe je hiertegen? Een platenmaatschappij kan er ook weinig tegen doen. Het is vaak dat mensen roepen dat platenmaatschappijen niks doen en niet nodig zijn, maar ze zijn er om ons te helpen. Zonder platenmaatschappij zou ik dit allemaal niet kunnen. Maar de meeste mensen zien dat niet. Die denken wel dat je het allemaal zelf kan doen, dat platenmaatschappij er alleen maar rijk van worden, dat ze allemaal de muzikanten aan het beduvelen zijn. Zo is het helemaal niet, anders zou ik het echt wel zelf doen. Maar je weet niet half hoeveel werk er in gaat zitten om alles te persen, om alles te promoten, om alles klaar te krijgen. Kijk, als ik een advertentie plaats in een groot blad kost me dat duizend euro ofzo. Als een platenmaatschappij dat doet doen ze dat met vier andere bands, dus is het een stuk goedkoper. Ze investeren heus wel veel, en weten wel hoe alles werkt. Ze zorgen er wel voor dat je plaat over de hele wereld in de platenzaak ligt. Nou, doe dat maar eens allemaal zelf... Ja, als ik het zelf doe verdien ik misschien vijf keer zoveel per cd, maar dan heb ik ook minimaal vijf keer zoveel werk en bereik ik vijf keer zo weinig mensen. Ik heb ook de visie - en die heb ik altijd al gehad - dat ik liever zoveel mogelijk mensen bereik dan dat ik zoveel mogelijk verdien. Ik ben blij dat ik dat altijd gedaan heb, want op die manier heb ik een hele trouwe fanschare opgebouwd. Ik ben nooit gegaan voor zo snel mogelijk en zoveel mogelijk te verdienen.

Maar je doet het toch niet slecht? Je kan leven van je muziek.

Sinds ik met Ayreon begon heb ik goed verdiend. Uiteindelijk heb ik met Ayreon toch wel meer dan een half miljoen cd's verkocht. En ik geef geen cent uit. Dat staat allemaal netjes op de bank, ik ga nooit op vakantie en ik ga nooit uit en ik drink niet en ik rook niet en ik gebruik geen drugs. Dus ik geef ook niks uit.

Wat doe je dan wel hele dagen?

Illegaal downloaden. Nee, geintje. Nee joh. Ik leef super gezond, ik rommel wat in mijn studio, ga om de dag tien of vijftien kilometer joggen en 's avonds Star Trek kijken. In de studio lekker nieuwe muziek creëren. Heerlijk de kluizenaar uithangen. Het is wel een goed gevoel dat ik genoeg pegels op de bank heb staan dat ik me geen zorgen hoef te maken. Het geeft me onafhankelijkheid. Ik hoef niet naar een baas toe, er is niemand die me vertelt wat ik moet doen. Dat is veel waard. Dat heb ik liever dan een enorm groot huis of een enorm grote auto. Dan ga ik liever kleiner wonen en in m'n oude autootje rijden. Ik ben mijn eigen baas, dat vind ik het belangrijkste.

Een ander nummer waar ik het over wil hebben is Pink Beatles In A Purple Zeppelin. Hebben die vier bands echt alles al gedaan?

Nee joh, helemaal niet. Het concept speelt natuurlijk in de toekomst, dus het is zeker niet iets wat ik nu al vind. Maar ik merk het nu wel al als ik bezig ben. Dan begin ik een nummer, maar dan lijkt het teveel op Stargazer. Of dan heb ik een akkoordenschema en dan is het Strawberry Fields. Ik merk het dus bij mezelf al. Alles is bijna al gedaan, dus het wordt steeds moeilijker om origineel te zijn. En dat is dus nu al. De popgeschiedenis is pas vijftig jaar oud, dus hoe moet het over honderd jaar dan wel niet zijn? Hoe kun je dan nog origineel zijn. De titel Pink Beatles In A Purple Zeppelin had ik overigens al heel lang. Als ik ooit een coverplaat zou maken, zou dat de titel worden. Nu leek het me leuk om hem hiervoor te gebruiken. Ik denk dus wel dat dit gaat gebeuren. Dat je in de toekomst computers krijgt waarbij je opgeeft wat je favoriete bands zijn, en dat ze dan op maat een nummer voor je maken. Je kan het eigenlijk nu al doen. Ik heb nu al een programma waar je een koor mee maakt. Je toetst in wat ze moeten zeggen en dat krijg je er dan uit. Ik denk dat we over een paar honderd jaar zoiets dus wel hebben.

Ik denk dat we niet eens zo lang hoeven te wachten.

Nee, ik vrees het ook. Hoewel, "vrees"... ik zit mijn tijd wel uit. Je went wel aan hoe het gebeurt. Dan gaat het toch langzamer. In mijn verhaal is het iemand die van het ene op het andere moment dat meemaakt. Hij komt dan ineens in een andere wereld. In "the new real." Ik vraag me dus af hoe je daarmee omgaat, hoe je je daaraan kan aanpassen.

Qua verhaal is er wel wat overeenkomst met je eerdere albums. Weer iemand die in een wereld komt waar hij niet thuishoort en zich moet aanpassen. Op Into The Electric Castle heb je ook al zoiets, bijvoorbeeld.

Dat is waar, ja. Misschien omdat ik mezelf ook zo voel. Ik voel mezelf helemaal geen deel van deze wereld. Dat is ook mijn luxe, dat ik er geen deel van hoef uit te maken en mijn eigen wereld om me heen creëer. Ik lees geen kranten, ik kijk amper tv. Als ik dat wel doe snap ik er helemaal niks van. Al die stomme spelletjes op tv, of ik zie het nieuws. Dan denk ik echt van "wat is dat nou weer??" Dat is ook een tekst op de cd in Our Imperfect Race. Ik vraag me dat altijd af: als een alien ons zou zien, hoe we op deze plek aan het sukkelen zijn. Dit is misschien wel de mooiste plek in heel het universum waar de omstandigheden helemaal perfect zijn. Een supergrote wereld met weetikveel hoeveel water. Het is toch ongelofelijk dat we zo'n kans krijgen en dat we er zo'n zootje van maken. Dat klinkt wel heel cliché natuurlijk, en het klinkt alsof ik me druk maak om de wereld. Maar dat is helemaal niet zo. Ik observeer alleen maar. Als ik dat zo zie, en al die realitydingen en quizzen op tv, dan snap ik er helemaal niks van. Maar dat is toch 95% van de wereldbevolking die dat soort dingen te gek vindt. Ook als ik de radio aanzet en hoor wat voor muziek er langs komt... nee ook daar snap ik helemaal niks van.

Maar je kijkt dus nog wel wat tv?

Ja, zo nu en dan, als we klaar zijn met een film en Lori gaat naar boven, dan zap ik nog wel eens wat.

Volg je nieuwe films en muziek nog wel een beetje?

Ik volg muziek binnen mijn genres, dus waar ik van hou, nog wel. Maar dingen daarbuiten helemaal niet. Nederlandstalig of rap of r&b of weetikveelwat allemaal. Alles wat modebewust is, dat volg ik niet.

Wat is de laatste artiest die je voor jezelf ontdekt hebt?

Ai, dat is lastig. Ik lees wel veel muziekbladen. Die lees ik graag. Ik ben ook op een heleboel bladen geabonneerd. Dan noteer ik alle recensies waarvan ik denk dat het wel wat voor mij is. Ik maak allemaal lijsten en dan download ik het of ik koop het. De laatste tijd koop ik het vaak op iTunes en zet ik het op mijn iPod. Ik heb geen plaats meer in m'n cd-kast. Mijn hele huis staat vol met cd's, ik heb echt geen plaats meer. Ik heb het nu liever digitaal op één plek in mijn iPodje.

Maar wat is dan de laatste plaat die je gekocht hebt? Nu heb ik net die box van The Wall van Pink Floyd gekocht. Bands die ik compleet wil hebben, die koop ik nog wel op cd. Bijvoorbeeld Rammstein. En ik koop ook wel eens folkbandjes. Midlake had ik onlangs gekocht. Het stomme is, ik koop eigenlijk zelden muziek die dicht bij mijn eigen muziek ligt. Misschien omdat ik er teveel van af weet. Dan luister ik met foute oren naar bands binnen "mijn" genre, bijvoorbeeld Dream Theater of Symphony X. Ik kan niet meer als fan luisteren. Dat is klote, dat is echt vervelend. Ik hoor gewoon hoe goed het is, maar ik luister met muzikantenoren. Ik moet echt naar bijvoorbeeld Simon & Garfunkel luisteren om echt weer als fan te luisteren. Dat is omdat het zo compleet andere muziek is, die zo ver van me af ligt.

Toch hoor je ook Simon & Garfunkel af en toe wel terugkomen in jouw muziek.

Zeker weten. Ook op deze nieuwe cd weer. Dat zijn toch mijn roots geweest.

Je gaat vermoedelijk dit album niet live brengen, maar ik zag wel dat je op 21 april, Record Store Day, een paar keer in winkels optreedt. In Delft, Breda en Bergen Op Zoom.

Ik weet niet hoe ze het gedaan hebben, maar ze hebben me zo gek gekregen.

Ach, je hebt dat al eens gedaan. Maar toen hoefde ik niet te zingen, toen was Marjan [Welman] erbij. Maar nu werd ik uitgenodigd om dat te doen. Het was zo'n leuke mail, ze vonden het zo leuk dat Marjan en ik er toen waren, dus of we dat alsjeblieft nog een keer wilden doen. Dat verzoek kwam van een paar kanten. Shit, shit, ik durfde het eigenlijk niet. Dat is allemaal niks voor mij, want dan moet ik live gaan zingen. Maar op één seconde had ik eigenlijk al "ja" gezegd en binnen een uur was het geregeld. Ik vroeg dus aan de organisator hoeveel zaken het zijn. Drie, op één dag. "Om één uur heb je die, om vier uur die, en om zes uur heb je die." Dus misschien moet ik het maar gewoon doen ook. Het is leuk voor de fans ook. Als het niks wordt is het de laatste keer dat ik het doe, maar als het leuk wordt doe ik het misschien wel vaker. Ik zie wel. Maar ik vind het wel eng hoor. Ik heb het nog nooit zo gedaan, live zingen.

Je hebt met Star One en Stream Of Passion getourd?

Jawel maar dan zing ik twee regels. Echt zelf met een akoestisch gitaartje en zelf zingen heb ik nog nooit live gedaan. Ik kan ook helemaal geen teksten onthouden dus ik moet nog goed oefenen. Misschien dat ik nog wat mensen vraag om mee te doen. Op piano ofzo, want Laura wil ook wel mee. En twee mensen van de Ayreon coverband. De Ayreonauts.

O ja, er is ook een heuse coverband. Wat dacht je, toen je dat voor het eerst hoorde?

Super! Dat is echt een groot compliment. Daar heb ik ook Marjan ontdekt. Ze doen het erg goed. Niet alles klopte, natuurlijk, maar Ayreon is ook zo moeilijk om helemaal precies te doen. Het begon geloof ik met een cd die ze gemaakt hadden, met hun eigen versie van Ayreon nummers. Gaaf hoor. Ik heb het ook live gezien, waarbij er echt wel momenten waren waarbij ik kippenvel kreeg.

Heb je al een idee voor je volgende plaat?

Nee. In principe plan ik nooit vooruit.

Toch wist je bij Star One al dat je een soloplaat ging maken.

Ja, daarom zei ik ook "in principe." Toen was het echt tijd. Ik had toen drie donkere, zware platen gemaakt en wilde ik eens een vrolijke plaat maken. Die soloplaat probeerde ik al tien jaar maken. Ik plan ook wel eens hoor. Bijvoorbeeld de laatste Ayreonplaat was ook bedoeld als soloplaat en Guilt Machine was ook bedoeld als soloplaat. Uiteindelijk is dat allemaal niet gelukt, dus vaak komt mijn planning ook niet uit. Maar deze keer moest ik het gewoon doen. En nu zou het leuk zijn als de volgende een Ayreonplaat wordt, want vele mensen zitten toch op een Ayreonplaat te wachten. Maar ik ga het niet forceren. Als ik iets forceer, werkt het niet. Dan ga ik mezelf beperken. Ik vind het fijn als het automatisch komt. Laat ik het zo zeggen: ik zou het fijn vinden als het Ayreon wordt.

Moet het dan ook weer binnen het hele concept vallen, ook qua verhaal?

Nee. Dat verhaal werd veel te ingewikkeld. Mensen konden het niet meer volgen; ik zelf kon het niet eens meer volgen. Als mensen me een vraag stelden wist ik het ook niet eens meer. Het werd te complex. Als ik een Ayreon doe moet ik iets nieuws verzinnen.

Misschien wordt het dan ook luchtiger.

Ik vond The Human Equation wel een goede uitstap. Daarvan kreeg ik van veel mensen te horen dat ze het herkenden uit hun eigen leven. Dat werkte wel. Dat was wat luchtiger. Niet zo'n zwaar conceptalbum over het einde van de wereld, ofzo. Het ging over gevoelens, en speelde zich af binnen het hoofd van iemand. Dat is natuurlijk toch wat kleiner dan het hele universum. Maar ik heb dus eigenlijk nog geen flauw idee welke kant ik op ga voor mijn volgende album.