Veel beter kunnen de achthonderd bezoekers het vandaag niet treffen. Het is perfect weer voor een openluchtfestival. Droog, weinig tot geen wind en aangename temperaturen van rond de twintig graden. Al vroeg zijn de progfans naar Zuid-Limburg gereisd. Bij aankomst op het terrein valt allereerst de mooie setting op: het openluchttheater ligt uitgehold in een berg en dat levert prachtige plaatjes op. Terwijl flink wat hardlopers vlak naast het festivalterrein de steile klim tijdens de Caveman Run bedwingen, zoekt iedereen na het nemen van foto’s een prettig plekje op één van de houten banken, in afwachting van de eerste act. Eerst komt iemand die de bands aankondigt op het podium. Hij geeft complimenten aan iemand in een Magma-shirt. Meer gejuich klinkt er als hij complimenten uitdeelt aan bezoekers met een Anathema-shirt. Hij constateert dat er wat Duitsers aanwezig zijn, maar veruit de grootste groep wordt gevormd door de Limburgers. De sfeer zit er dan al goed in.

Om twee uur betreden de mannen van Caligula’s Horse het podium. Ze kijken letterlijk tegen de bezoekers op. Jim Grey ziet boven zich grote, kunstmatige bladeren die een soort dak boven het podium vormen en grapt: “I’m giving birth to a plant.” Aangezien het geen doorsnee metalaccommodatie is, is het even spannend hoe het geluid uit de boxen zal komen. Dat blijkt heel erg mee te vallen. Sterker nog, het geluid is gewoon supergoed. Kraakhelder, waardoor alle partijen goed te horen zijn. Neem Daughter Of The Mountain met prima solo's van beide gitaristen. Mede daardoor is het volop genieten van de set van de Aussies.

De voornaamste reden is het technisch zeer vaardige spel dat uitmondt in aangename composities van de band die volgens Jim vernoemd is naar de “Donald Trump van Griekenland”. De frontman vergist zich in de nationaliteit van de princeps (Italiaan, Romeinse keizer), maar dat vergeven we hem. Hij zingt goed, heel goed zelfs al is zijn zangstem een kwestie van smaak. De hoogste noten in Daughter Of The Mountain zijn loepzuiver. Bovendien toont hij zich een entertainer tussen de tracks door. Hij vraagt wie het tweede album The Tide, The Thief & River’s End uit 2013 in bezit heeft. Slechts vijftien personen steken hun hand op en geeft aan dat Dark Hair Down voor hen bestemd is. Hij geeft aan dat het vierde (concept)album in september uitkomt. “I like it…. my mom does too.”

Hoe onbekend het publiek ook is met de progressieve, alternatieve rock/metal die fans van Arcane, Opeth, Haken, Agent Fresco en Vola waarschijnlijk zal bevallen, een groot deel van de mensen is vanaf het begin aanwezig om niets te missen van deze interessante act uit Australië. Al na het openingsnummer Marigold (met een gave aanvangsriff) is men onder de indruk en klinkt er veel applaus. De een is blij verrast, de ander onder de indruk. Voor mensen die de band al kenden (waaronder een dame die vooraan staat te genieten en vrijwel alles meezingt) is het een bevestiging van de kwaliteiten. De set bestaat uit een mooie mix van toegankelijke, complexe, ingetogen en expressieve fases. Vrijwel elk nummer is op zijn eigen manier een hoogtepunt. Na afloop is er dan ook een staande ovatie en doet Caligula’s Horse goede zaken bij de merchstand. Wat een fantastische, strak gespeelde set. Een indrukwekkende openingsact!

”Speciaal voor deze setting uitgekozen”: Iamthemorning. Dat het leven van artiesten niet altijd over rozen gaat, daar kan Marjana Semkina over meepraten. Eergisteren riep de zangeres op Facebook nog de hulp in van fans, want ze was gestrand in Den Bosch vanwege het falende openbaar vervoer. Gelukkig is ze door fans geholpen en staat ze fris, fruitig en blootvoets op het podium. De Russische is gekleed in een prachtige jurk en dartelt over het podium. Als een vlinder, een ballerina, gracieus, chique, vertederend. Er zal niemand zijn die een zangeres op zo’n lieve toon heeft horen zeggen dat een nummer (Romance) niet over romantiek gaat, maar over “dead people”.

Tussen de nummers door is Marjana steeds even aan het woord, tot hilariteit van velen. Zo vertelt ze over de setting van het festival: “It doesn’t look like the Netherlands, because we have a mountain here. I have this theory that they chose the only mountain in the Netherlands and built a venue from it.” Ze verklaart over het niet vaak gespeelde Os Lunatum: “It’s naturally about dying” en over Matches: “It’s one of our two happy songs, about how amazing it is to burn down houses.” Ze verkeert tijdens de songs in haar eigen wereld en zit daarbij af en toe op de grond.

De chamberprog klinkt de eerste twee nummers nog niet geheel naar wens. Het is nog even zoeken op de juiste geluidsmix. Het blijkt een uitdaging om zang, piano, drums, bas, viool en cello mooi op een lijn te brengen. Vanaf To Human Misery klinkt het zeer aangenaam. Marjana weet uiteraard de meeste ogen op zich gericht, maar ze is omringd door prima muzikanten. Met name het pianospel van Gleb Kolyadin is uitmuntend (Sleeping Pills, Matches en K.O.S.). Iamthemorning speelt ook wel eens als duo en dan komt dat spel er nog mooier uit, maar ook vandaag valt er voldoende te genieten.

Het spel van de strijkers voegt iets extra's aan de sound toe die in deze setting goed tot zijn recht komt. Qua muziek moet je denken aan Tori Amos, Kate Bush, Steven Wilson, Radiohead en Porcupine Tree. Op een paar schoonheidsfoutjes in de zang na brengt Semkina het er goed vanaf. Complimenten zijn er voor haar zang in Romance en Os Lunatum. Ze accentueert de teksten en laat tijdens 5/4 iedereen meeklappen. De bijval is minder overweldigend dan na afloop van Caligula’s Horse, maar men is toch zeer tevreden. Ook de stille progband Iamthemorning presteert goed met een ingetogen set en krijgt terecht een staande ovatie.

De mannen van Pain Of Salvation stappen al vroeg over de monitoren heen om contact te maken met het publiek, dat gedeeltelijk gaat staan of dichterbij komt. De muzikanten stelen al snel de harten van de bezoekers met hun emotionele voordracht. Met name de charismatische frontman Daniel Gildenlöw doet de harten sneller kloppen. Wat een energieke en meelevende performance! Wat het geheel extra interessant maakt, is dat hij varieert ten opzichte van de studioversies. Zo is het ook speciaal voor de fans die de Zweedse band met Franse drummer voor de zoveelste keer aan het werk zien. Aan het einde van Meaningless schreeuwt hij het uit. Hartverscheurend en dat levert veel kippenvel op bij de bezoekers.

Ondanks dat het zeer aangenaam weer is, grapt Daniel dat hij het fris vindt: “We’re trying to get used to the cold weather. We come from France. Outside it was 36 degrees, inside it was incalcuable. We got cramps from dehydration and sweat dripped out of the holes of the guitar plugs." Hij geniet van het optreden en de belangstelling. Dat doen ook de andere bandleden, die zich af en toe melden bij de mascotte op het keyboard (zie foto). Bassist Gustaf Hielm, die meerdere keren contact heeft met de recentelijk teruggekeerde gitarist Johan Hallgren, is na afloop zelfs aan het dansen als I'm Always Here, de soundtrack van Baywatch van Jimi Jamison, door de boxen klinkt. Johan klinkt tijdens Reasons vocaal nog niet overtuigend, maar samen met de anderen gaat het prima. Instrumentaal maakt hij een sterke indruk (neem bijvoorbeeld de solo van Rope Ends) en hij is veel in beweging.

De set is grofweg opgebouwd uit drie delen. Eerst komt het recente materiaal van In The Passing Light Of Day aan bod middels Full Throttle Vibe, Reasons en Meaningless. Al tijdens de opener is er een staande ovatie. De band staat lekker te spelen, de geluidsman verdient complimenten en het publiek geniet. De dynamiek van de composities smijt je heen en weer tussen emoties. Het middelste deel van het optreden is gereserveerd voor de oudjes A Trace Of Blood, Rope Ends en Beyond The Pale (alle van Remedy Lane (2002) en Ashes (van The Perfect Element Part I uit 2000). Velen zingen mee, spelen luchtgitaar of -drums (onder meer tijdens Rope Ends).

Het is een emotioneel feest met na het ingetogen Ashes het nieuwe On A Tuesday, dat erin knalt en het laatste deel van de set inluidt. Als prachtige climax komt The Passing Light Of Day, waarover Gildenlöw zegt: “This is for my wife. Every time this costs a lot of energy. Open your heart and let the music in. You may cry, it’s ok” en dat gebeurt dan ook. Een aantal fans houdt het niet droog. Ze zijn dan ook net als alle andere aanwezigen getuige van een uitzonderlijk goed optreden van Pain Of Salvation, dat de emotie van het nieuwe album live nog eens versterkte.

Eén van de voordelen van de programmering is dat er steeds een pauze tussen de bands is, waarbij iedereen even kan bijkomen. Even bijpraten met vrienden of familie, even naar de bar of even wat te eten halen of van het terrein af om even later weer terug te keren. Muntjes kosten 2,50 euro en daar krijg je van de behulpzame, hardwerkende vrijwilligers een koel drankje voor. Het eten is wat aan de prijzige kant. Een puntzak patat kost twee muntjes en een broodje hamburger drie. Het aantal toiletten is wat aan de lage kant, maar nergens ontstaan lange wachtrijen. Op het platform waar je drinken haalt, staan wat statafels. Helemaal bovenaan in de arena is de merchafdeling. Daar is ook gelegenheid om een aantal bandleden te spreken en handtekeningen te scoren. De ruimte op het terrein wordt optimaal benut. Je kunt overal makkelijk bij. Je hebt vanaf de meeste plekken een goed zicht op het podium. Alleen de boxen aan de rechterkant mogen nog wat meer opzij. Het is heerlijk om afwisselend te zitten en te staan. De bezoekers houden rekening met elkaar. Ze zijn respectvol stil als de bands spelen. De sfeer is opperbest. De temperatuur blijft tot na afloop aangenaam.

Het is de vraag of Gazpacho wel optimaal tot zijn recht komt na het geweld van Pain Of Salvation. Vooraf komt er dan ook nog eens het zorgwekkende nieuws van de man die de bands aankondigt: Jan-Hendrik Ohme voelt zich niet fit. Tijdens de show loopt hij af en toe dan ook even naar achteren of naar de zijkant om zijn rustmoment te pakken en wat te drinken, maar eigenlijk valt het allemaal wel mee. Slechts in het begin is het zoeken naar de juiste geluidsmix en moet de stem van ‘O’ wat warmdraaien. De frontman zegt niets over zijn gesteldheid, maar verklaart wel dat het een uitdaging is om een set op te bouwen als je allemaal conceptalbums op je naam hebt staan. Over Dream Of Stone zegt hij: “It’s about what happens between when you’re awake and when you fall asleep.” Af en toe spiekt hij op de A4-tjes met teksten die vlak voor hem op de grond liggen.

De instrumentale begeleiding is fantastisch. Drummer Lars Erik Asp maakt weliswaar een fout in Upside Down, maar verontschuldigt zich netjes en iedereen kan er wel om lachen. Over ondersteboven gesproken; bassist Kristian Torp speelt regelmatig met de linkerhand over de bashals heen gebogen in plaats van onder de hals door. Mikael Krømer speelt zowel viool als gitaar en doet dat indrukwekkend. Als de frontman de bandleden voorstelt, krijgt hij dan ook de meeste bijval. Buitengewoon knap hoe de composities langs verschillende soorten wereldmuziek lezen en je meenemen naar de wereld van Gazpacho.

Ondanks dat de artrock van de Noorse formatie niet iedereen kan bekoren, zijn er opmerkelijk veel liefhebbers bij de show aanwezig. Een handvol daarvan staat intens mee te leven en mee te zingen. Show is trouwens niet het juiste woord, want show is er niet veel. De Noren, die bezig zijn met de 20th Anniversary Tour, laten de muziek spreken. Het is de sterke uitvoering die indruk maakt. The Walk, Part 1 & 2, I’ve Been Walking (Part 2), Upside Down en Winter Is Never hebben daardoor de gewenste impact. Volgens sommige bezoekers speelde Gazpacho niet op het juiste moment en had de band beter tot zijn recht gekomen op een eerder tijdstip zodat het algehele energieniveau wat minder aan het schommelen zou zijn, maar de fans hebben zichtbaar genoten en de overige bezoekers onderkennen beslist de professionele uitvoering en uiten dit met wederom een staande ovatie. Er is veel respect en waardering voor de bands en dat is volledig terecht.

Het optreden van headliner Anathema is bijzonder vermakelijk. Al bij opkomst van de bandleden (met A New Machine (Part 1) van Pink Floyd over de speakers) ontstaat er al snel een wij-gevoel. Iedereen gaat staan en Vincent Cavanagh neemt het geheel met zijn mobiele telefoon op. Hij krijgt al snel de lachers op zijn hand met wat korte mededelingen in het Nederlands. Vooral zijn soort Turkse accent is bijzonder. “Mijn Nederlands is limited” verklaart hij. The Optimist kondigt hij juist weer plat aan met: “De volgende”. Waar de vier andere optredens zittend werden gevolgd, gaat hier iedereen staan.

In het begin van het optreden staat het geluid niet goed afgesteld (oorverdovend hard tijdens Leaving It Behind) en zijn er bovendien wat technische problemen. Zo klinkt er opeens een hard geluid afkomstig van de gitaar van Vincent. Het levert hilarische opmerkingen op: “Vincent is trying to give you a preview of our next album.” Als de technicus het probleem probeert te verhelpen na afloop van Untouchable, Part 2, maar Vincent door blijft spelen en daarmee een atonaal, heavy geluid laat horen, vraagt hij: “Did someone press the doom metal button?”

Thin Air breekt de ban. “You can stand up if you want. Dance like nobody’s watching.” Dat laat men zich geen twee keer zeggen. De fans stormen direct af op de kleine ruimte tussen de monitoren voor de bandleden en de eerste zitplekken. Er ontstaat een intiem feest. De geluidsman beseft na een valse start dat het volume wel wat omlaag mag. Dat is veel prettiger luisteren en daarmee meer genieten. Ook de Britten en Spanjaard op het podium hebben het uitstekend naar hun zin. Zelfs de niet fitte Danny Cavanagh is aan het lachen. Hij speelt afwisselend op de piano en op zijn gitaar. Zijn improvisaties tijdens bijvoorbeeld Endless Ways zijn zeer fraai. Het is opvallend hoeveel variaties ten opzichte van het originele materiaal zijn toegepast. Zo klinkt een filmfragment tijdens The Optimist en zijn er alternatieve zang- en gitaarpartijen (Lightning Song).

Lee Douglas krijgt een steeds grotere rol binnen de band. Ze neemt bepaalde partijen van Vincent live over (onder andere Dreaming Light) en is ook op het nieuwe album veelvuldig te horen. Ze moedigt bovendien het publiek meerdere keren goed aan en staat samen met de fans te dansen. Ze heeft de laatste jaren een enorme groei doorgemaakt. Ze is ontspannen en zingt vandaag erg sterk, zoals blijkt uit onder andere Dreaming Light, waarover Danny zegt dat hij het nummer aan Christine opdraagt. Hij bewerkte het nummer voor haar omdat ze ziek was. Op de dag dat hij het nummer opnam, overleed ze. Danny zingt het nummer van We're Here Because We're Here mee met Vincent en Lee.

Daniel Cardoso heeft in eerste instantie plaatsgenomen achter het drumstel, maar switcht halverwege naar het keyboard, vanaf The Storm Before The Calm. John Douglas neemt zijn drumstokjes over. John maakt een fout tijdens Universal en Vincent laat zijn stem per ongeluk overslaan in The Beginning And The End. Foutloos is het optreden dus geenszins, maar gek genoeg maakt dat niet veel uit. Er is veel show, veel beleving en dat maakt samen met het sterke songmateriaal dat veelvuldig meegezongen wordt, dat het optreden gaaf is. Can’t Let Go swingt de pan uit en maakt live een positievere indruk dan op plaat. Van The Optimist komen vijf nummers aan bod. Hoogtepunten zijn er veel. Hieronder bevinden zich Lightning Song, Dreaming Light, Universal en Closer, dat de reguliere setlist afsluit, met meeklappende, zingende en dansende liefhebbers.

Bassist Jamie houdt zich een beetje op de achtergrond, al gaat hij wel even achter de microfoon van Lee staan, tot verbazing van de zangeres. Zo zijn er een paar onderlinge grappen. Jamie mag tijdens de toegift, die aanvangt met een mooie uitvoering van Springfield, (met zang van Vincent(!)), nog even het publiek toespreken: “Sommigen van jullie zijn dichtbij, sommigen zijn ver weg.” Daarna gaan de lampjes van de mobiele telefoons van de bezoekers aan voor A Natural Disaster. Een prachtig gezicht, al die lichtjes in het donker. Distant Satellites, met Vincent rammend op de pauken, sluit het zeer vermakelijke optreden af.

Midsummer Prog Festival is een aanwinst voor elke progliefhebber. Een mooie line-up, een prachtige setting, goed geluid en vriendelijke vrijwilligers zijn slechts enkele van de positieve ingrediënten van het geslaagde evenement. Mede dankzij het perfecte weer was de sfeer relaxed en hield iedereen rekening met elkaar. De bezoekers hielden met enige hulp van opruimdiensten het terrein keurig schoon. Er was voor iedere band terecht een staande ovatie, want het niveau lag erg hoog. Bovendien waren er veel emotionele en vermakelijke momenten. De bezoekers waren al tijdens de eerste editie enorm te spreken over de organisatie en ook na afloop is er geen wanklank gehoord. Alleen maar positieve verhalen. Terecht, want het was fantastisch. Zaterdag 23 juni 2018 is de tweede editie. De kaartverkoop is reeds gestart. Binnenkort start de organisatie met de bekendmaking van de namen.

Met dank aan Ton Dekkers van Interdependent Photo voor de foto's.

Setlist Anathema
1. Untouchable, Part 1
2. Untouchable, Part 2
3. Leaving It Behind
4. Endless Ways
5. The Optimist
6. Thin Air
7. Lightning Song
8. Can't Let Go
9. Dreaming Light
10. The Storm Before The Calm
11. The Beginning And The End
12. Universal
13. Closer

Toegift:
14. Springfield
15. A Natural Disaster
16. Distant Satellites

Setlist Gazpacho:
1. Vera
2. The Walk, Part 1
3. The Walk, Part 2
4. Know Your Time
5. I've Been Walking (Part 2)
6. Dream Of Stone
7. Upside Down
8. Splendid Isolation
9. Winter Is Never

Setlist Pain Of Salvation:
1. Full Throttle Tribe
2. Reasons
3. Meaningless
4. A Trace Of Blood
5. Rope Ends
6. Beyond The Pale
7. Ashes
8. On A Tuesday
9. The Passing Light of Day

Setlist Iamthemorning:
1. Inside
2. Scotland
3. To Human Misery
4. Romance
5. 5/4
6. Os Lunatum
7. Sleeping Pills
8. Libretto Horror
9. Matches
10. Chalk And Coal
11. K.O.S.

Setlist Caligula’s Horse:
1. Marigold
2. The City Has No Empathy
3. Dark Hair Down
4. Water’s Edge
5. Firelight
6. Daughter Of The Mountain
7. Rust