Net als vorig jaar begint de laatste festivaldag met een Modeshow van Ingeborg Steenhorst. Onder de noemer Freak Chique tonen mannen en vrouwen de gevarieerde collectie vrijetijdskleding inclusief extravagante outfits. Onder de modellen die de catwalk betreden, bevinden zich zangeressen Zora Cock (Blackbriar) en Lisette van den Berg (Scarlet Stories). De livemuziek komt van Cirrha Niva. De mannen, die ook door Ingeborg zijn chique gestyled voor dit speciale optreden, spelen een sfeervolle mix van gearrangeerde songs die afkomstig zijn van het album Out Of The Freakshow. De beelden die aan weerszijden van het podium op een groot scherm worden getoond, sluiten daar mooi op aan. Er zit een diepe betekenis achter de geprojecteerde teksten met betrekking tot de multiculturele samenleving. Alsof dat nog niet genoeg is, zijn er ook nog eens gastoptredens van Laura Guldemond (Shadowrise) en Lisette. Kortom, een omvangrijke en kleurrijke show met een belangrijke boodschap. Op 9 oktober is de show weer te zien, dan in W2 in Den Bosch.

Het eerste reguliere optreden is van Valkyre; een opvallende verschijning in de kleine zaal. De heren en dame zijn zeer netjes gekleed in steampunkfashion. Deze Belgische formatie combineert folk en symfonische (power) metal. Aanvankelijk is er nog niet veel beweging in de zaal, waarop frontvrouw Claudia Michelutti roept: "Zijn jullie een beetje wakker?" Met A Good Day To Die en Consolamentum ("om op te springen en te dansen") komt er verandering in. Met name eerstgenoemde is een memorabele track en dat geldt ook voor de 'nieuwe' single Whispering Thoughts. De andere nummers klinken ook aardig, al mag de songwriting soms wel wat spannender en de technische uitvoering strakker. Wat de zuiderburen goed doen, is onderling contact maken en het publiek bij de show betrekken. Claudia is goed bij stem en ondanks het wat ruisende geluid komen de songs live een stuk krachtiger over dan op plaat. Ondanks de genoemde verbeterpunten is Valkyre een aangename openingsact.

De kwaliteitsmetal van Ancient Bards staat vervroegd geprogrammeerd en al vroeg op de dag zijn er derhalve veel liefhebbers en geïnteresseerden aanwezig in de zaal. Het bijzondere aan Sara Squadrani is dat ze eigenlijk een popzangeres is. Haar inspiratiebronnen zijn bijvoorbeeld Mariah Carey en Whitney Houston. Het is dan ook niet gek dat haar zang het beste tot zijn recht komt in de prachtige ballad In My Arms. Ze krijgt achteraf dan ook een daverend applaus van de bezoekers. Ook in de powermetaltracks weet ze zich prima staande te houden. Birth Of Evil, Flaming Heart en Through My Veins zijn samen met de ballad de sterkste tracks op de setlist. Het draait daarin niet alleen om Sara, maar de mannen laten horen technisch zeer begaafd te zijn. Iedereen krijgt meerdere momenten om te soleren en benut deze volop. Bovendien is de show goed verzorgd. Er is veel contact tussen de bandleden die ondanks het technische spel de momenten benutten om energiek te blijven en de zaal in te kijken. Ancient Bards maakt indruk in Eindhoven en komt al snel weer terug naar Nederland voor optredens in Heerhugowaard, Zaandam en Arnhem. Gaat dat zien!

Waar er normaal gesproken vijf minuten tussen de band op de eerste verdieping en de begane grond zit, moet het publiek op zondag wat harder lopen (en dat op de derde festivaldag, pfff). De modeshow van Ingeborg Steenhorst begint een half uur later en dat betekent dat elders in het schema een inhaalslag gemaakt moet worden. Niet iedereen krijgt de eerste tonen van Shadowrise dus mee, maar wel veruit de rest van de prima show. Gitarist Daniel Boomsma is ziek, maar is toch present op het podium. De band die de juryprijs in de finale van de FemME Battle won, speelt de ep Escape From Shadow Island in het geheel (inclusief Cursed, dat de ep niet gehaald heeft) en doet dat uitstekend. De cinematische metal is wel wat aan de drukke kant, maar er is genoeg houvast middels terugkerende elementen. Django is daar een goed voorbeeld van. Laura is goed gehumeurd en weet met haar unieke zangstem een positieve indruk achter te laten. Al met al een zeer geslaagde beurt voor Shadowrise.

Vervolgens komen er twee bands aan waarbij het qua publieke belangstelling wat rustiger is. Dat heeft met name te maken dat ze op papier wat minder bekend zijn en dat de maag inmiddels begint te rammelen. De meeste bezoekers verkiezen de binnenstad van Eindhoven als plek om wat te eten. In de Effenaar zelf is het menu zeer beperkt. Een broodje worst, hamburger of een vegetarische variant erop is het enige wat je kunt krijgen. Gelukkig zijn de eetgelegenheden om de hoek.

Bij Nightmare is het dan ook niet heel druk. Het publiek neemt aanvankelijk een wat afwachtende houding aan. Ondanks het feit dat de heavymetalformatie al sinds 1979 actief is, zien velen de Fransen voor het eerst spelen. In het begin van hun carrière werden ze beïnvloed door NWOBHM, maar inmiddels is het geluid veel diverser. Elementen vanuit de power, groove en thrash metal zijn terug te horen in het nieuwere werk. Op 25 november verschijnt de tiende full-length Dead Sun via AFM Records en daarvan krijgen we alvast Red Marble & Gold en Ikarus te horen. Laatstgenoemde is kort van te voren middels een video online is verschenen. Het is een van de hoogtepunten van de set samen met Eternal Winter en Serpentine (met gastzanger Kelly 'Sundown' Carpenter van Adagio, ex-Beyond Twilight, ex-Firewind). Ondanks dat het wel even wennen is om niet Jo Amore, maar zangeres Magali Luyten de nummers horen te vertolken, brengt ze het er met haar rauwe en krachtige stem goed vanaf. Nightmare speelt korter dan gepland, maar laat overall een solide indruk achter met een verrassend aangename bijdrage van de nieuwe zangeres.

Ook bij Winter In Eden is het rustig. Onbekend maakt onbemind? De Britten zijn helemaal van het noordwesten van Engeland (tegen Schotland aan) komen reizen voor het optreden ("and we had to come back after three years for chocolate"). Ze hebben de vaste ritmesectie door omstandigheden niet meegenomen, maar gelukkig waren drummer Owen Alec Ashworth en bassist Benjamin Lynch zo vriendelijk om in te vallen. Hulde voor het feit dat de toetsenpartijen live zijn in plaats van dat ze van een backingtrack komen, zoals helaas bij veel bands gebeurt. Winter Of Eden speelt symfonische rock met een metalen randje en doet dat niet onaardig. Evanescence en Nightwish zijn duidelijke invloeden, maar de muziek bevat een eigen sfeervolle twist met sfeerelementen en de zwoele, donkere vocalen van Vicky Johnson. With Intent, Constant Tomorrows, At The Edge Of The World en Lies komen het best uit de verf. De nummers zijn zeer toegankelijk en spelen soms iets te veel op safe. Wat meer risico in de songwriting zou de aandacht er beter bijhouden. Desondanks is het leuk om Winter Of Eden eens gezien hebben en er is dan ook terecht applaus voor de Britten.

Iedereen is weer op tijd terug voor Xandria. Ook terug van weggeweest (wegens een rugblessure) is drummer Gerit Lamm. Goed om hem weer terug te zien. De bandleden hebben er vandaag veel zin in. Er zijn veel onderlinge dolletjes en ze maken veelvuldig contact met het publiek. Dianne deelt in de feestvreugde. Ze is als altijd goed bij stem en tilt de klassiekers als Blood On My Hands, Unembraced, Ravenheart en Valentine naar een hoger niveau. Slechts Forevermore komt iets minder uit de verf. Dat heeft met name te maken met het technische defect bij gitarist Philip Restemeier. Afgezien daarvan is het een groot feest met een prima afgesteld geluid. Helaas komen er nog geen nieuwe songs aan bod van het nieuwe album Theater Of Dimensions, dat op 27 januari uitkomt. Je kunt niet alles hebben als fan. Gelukkig stelt Xandria als een van de publieksfavorieten met een beweeglijke show de festivalgangers tevreden.

Wat The Charm The Fury gisteren goed deed, doet Infected Rain (helemaal uit Moldavië) nog eens dunnetjes over. Met orkaankracht de kleine zaal overblazen. "Are you ready to dance with us?", vraagt frontvrouw Lena 'Scissorhands' Kataraga zich af. Een aantal bezoekers wel. Ook hier ontstaat een pit (vermakelijk om te zien) en het is het onmogelijk om niet mee te bewegen op de mix van Korn-grooves, breakdowns en melodieuze refreinen. Me Against You, Stop Waiting hakken er flink in. De kleurrijke zangeres met dreads toont zich een charismatische frontvrouw en ze betrekt het publiek goed bij de show. De zang is niet altijd loepzuiver, maar de energieke performance doet dat snel vergeten. De mannen om haar heen staan flink te headbangen en laten met hun grooves de zaal op zijn grondvesten trillen. Sweet, Sweet Lies vormt een memorabel slotstuk van een verwoestende performance.

En dan is het tijd voor de headliner. Om Arch Enemy is veel te doen geweest in relatie tot het festival. Iedereen heeft er wel een mening over. Het is een dure hoofdact die volgens sommigen niet mooi past in het programma. Anderen prijzen juist de organisatie voor een dergelijk risico. Toch heeft de prominente plek op de affiche niet het aantal bezoekers naar Eindhoven laten afreizen waarop de organisatie eigenlijk hoopt. En toch zijn er, weliswaar beperkt in aantal, Arch Enemy-fans die speciaal aanwezig zijn voor dit optreden. Het is immers de laatste show in Europa in 2016. Ze worden niet teleurgesteld. Alissa White-Gluz en haar mannen zetten een professionele show neer met een mooie licht-, rook- en vuurshow.

Op de setlist staan geen verrassingen. Alle hits komen voorbij en de nummers van War Eternal zijn inmiddels een vaste waarde. Door het goede geluid komen alle songs goed tot hun recht. Arch Enemy speelt professioneel. Het is vooral Alissa die met haar actieve presentatie de ogen op zich gericht weet. Ze is fysiek in topvorm, is constant in beweging en springt een paar keer met een grote sprong van het platform van het drumstel af. Leuk zijn de trucjes met de microfoon. Ze krijgt het publiek mee, wat blijkt uit het feit dat er snel actie volgt na: "Horns up in the sky, don't be a pussy." Arch Enemy maakt de headlinerstatus waar en sluit daarmee aan bij het rijtje hoogtepunten van FemME 2016.

Last but not least: Hell City. Frontvrouw Michelle Nivelle feliciteert de bezoekers die nog even blijven kijken bij de show. "Congratulations, you survived three days of FemME." Het was zeker geen straf, maar de lange dagen eisen wel hun tol. De enige remedie is lekker energieke rockende metal. Wat dat betreft doen de zuiderburen het prima. De bandleden zijn beweeglijk en het is Michelle die de meeste aandacht trekt. Ze maakt goed contact met zowel publiek als bandleden. De setlist bestaat naast twee oudere nummers uit materiaal van Victorious. De set begint direct sterk met Lies en Rockalypse. Later zijn het Running In Circles en het sterke Ice Cold Rage die de meeste bijval opleveren. Hell City is een aangename afsluiter van een mooi festivalweekend.

FemME was niet druk bezocht, maar degene die erbij was, heeft zich doorgaans vermaakt met prima muziek. Bovendien was er vel variatie. Voor ieder wat wils. Bij sommige bands bleef de publieke belangstelling wat achter, maar waardering voor de inzet middels een welgemeend applaus was er altijd wel. Arch Enemy presteerde als een headliner naar behoren, maar een symfonische band zou beter passen. Zoals Delain. Het is te hopen dat de organisatie niet te veel verlies heeft gedraaid en op 22 tot en met 24 september 2017 een interessant programma kan bieden. FemME 2016 was heel gezellig. Er werden veel nieuwe contacten gelegd en dankzij de inzet van de vrijwilligers liep alles nog beter dan vorig jaar. Hopelijk blijft dit prachtige initiatief behouden op de festivalkalender. Tot volgend jaar.