De progressieve inslag geeft genoeg reden tot discussie. Wie immers stug blijft vasthouden aan de gloriedagen uit de jaren tachtig, komt bedrogen uit en zal tegenwoordig een compleet andere band horen. Wie er voor openstaat, hoort dat de groep compositorisch grote stappen voorwaarts heeft gemaakt en wellicht sterker dan ooit is. The Book Of Souls geeft dit duidelijk weer. Waar op A Matter Of Life And Death de tracks al de lengte inschoten, waren de composities over het algemeen ook langdradig, minder pakkend en vielen vaak in de herhaling. The Final Frontier liet een grote verbetering horen en nu vallen alle puzzelstukjes op zijn plek.
The Book Of Souls vertaalt zich als weinig hoop voor de mensheid. Opener If Eternity Should Fail maakt dit gelijk duidelijk met een mysterieuze en folkgetinte start, maar na een minuut barst het gitaargeweld los. Het riffwerk lijkt terug te grijpen naar The Flight Of Icarus, maar de lead verbloemt dit wezenlijk. Het is een fris en bemoedigend begin, waarbij bekende elementen afgewisseld worden met nieuwe invloeden. Halverwege kent het nummer een kanteling, waarbij de drie gitaristen met elkaar duelleren in een heerlijke gitaarsolo, maar het is de duivelse passage aan het einde waar de stem van Bruce demonisch is vervormd, die voor kippenvel zorgt. Speed Of Light doet dat echter niet. Het uptempo nummer is een typische Iron Maiden-single, die wellicht het meest oninteressant van de plaat is. Niet omdat het een slechte track is, maar heel veel bijzonders brengt het ook niet. Vooral het refrein klinkt dertien in een dozijn, terwijl de zang ook kantje boord is. De hoge uithalen klinken geknepen en missen de ferme kracht van weleer. De solo en de prachtige videoclip maken gelukkig een hoop goed en wordt daar nou gerefereerd aan Be Quick Or Be Dead tijdens de openingsscream?
The Great Unknown is daaropvolgend een spannende compositie met een goede opbouw, maar het is het dertien minuten durende The Red And The Black die daarna de show steelt. Vooral de gitaarliefhebbers kunnen hun geluk niet op met bijna zeven minuten aan solo's, maar ook de gitaarlead die meezweeft met de zanglijnen van Bruce is een heerlijke vondst. Het gitaartrio is sowieso voortreffelijk bezig op het album. De samenwerking is geoptimaliseerd, waardoor er een vol en afwisselend geluid ontstaat. Riffs worden zwaarder gespeeld met meerdere melodieën ertussendoor en bij de solo's is er ruimte voor alle gitaristen.
Ook de baspartijen van Steve Harris staan regelmatig op de voorgrond. Het lijkt erop alsof de main songwriter op zijn vingers is getikt. Want ondanks dat het album de langste tracks uit de geschiedenis van Maiden bevat, zijn ze nergens langdradig en vallen ze niet steeds in herhaling (al geldt dit niet voor Death Or Glory). Tekstueel komt hij ook erg sterk uit de hoek, zoals in Tears Of A Clown, het eerbetoon aan Robin Williams, welke hij samen met Adrian Smith schreef. Bijzonder is ook dat Bruce weer mee heeft geschreven. Zo is het achttien minuten durende Empire Of Clouds van zijn hand. Het langste Maiden-nummer ooit behandelt de vaart en crash van zeppelin HMA R101 en laat de Britten van een hele andere kant horen. Zo zal dit de eerste keer zijn dat een piano als leadinstrument wordt gebruikt. Ondanks zijn lengte verveelt de track geen moment en mag deze zich met gemak tot de toptitels van de de uitgebreide discografie van Iron Maiden rekenen.
The Book Of Souls is dan ook een uitstekend album en daar geldt hetzelfde voor. Het behoort tot de beste platen die Iron Maiden de laatste vijfentwintig jaar heeft uitgebracht. Het heeft dan ook vijf jaar geduurd voordat de plaat er was, mede doordat er kanker geconstateerd was bij Bruce Dickinson. Nu hij gelukkig volledig is hersteld, draait de band weer op volle toeren. Uiteraard zijn er kritische punten, want zo blijft de productie van Kevin Shirey niet passend en klinkt deze vaak leeg en mist de bombast. Ook de spannende momenten waarop je uit je stoel veert, worden gemist (al is de uitbrekende gitaarsolo in het titelnummer er wel een) en begint de stem van Bruce logischerwijs langzaam maar zeker toch slijtage te vertonen. Maar met dat allemaal terzijde komt Iron Maiden met het meest ambitieuze project uit zijn lange carrière. In plaats van teren op oud succes blijft de formatie zichzelf herontdekken en op zoek gaan naar nieuwe invalshoeken en dat is bewonderenswaardig. Je kunt dan ook met recht spreken over de grootste rockband van deze planeet.
Tracklist:
1. If Eternity Should Fail
2. Speed Of Light
3. The Great Unknown
4. The Red And The Black
5. When The River Runs Deep
6. The Book Of Souls
7. Death Or Glory
8. Shadows Of The Valley
9. Tears Of A Clown
10. The Man Of Sorrows
11. Empire Of Clouds
