Duncan Patterson verlaat Anathema in 1998 als belangrijkste songwriter, nadat hij Alternative 4 had geschreven. Vervolgens richt hij Antimatter op, om na het opnemen van Planetary Confinement (2004) ook daarmee te stoppen. Naast zijn soloproject Íon, roept hij in 2011 Alternative 4 in het leven, vernoemd naar het vierde album van Anathema.

Het nieuwe geesteskind bestaat naast bassist Duncan uit zanger Mark Kelson en drummer/percussionist Mauro Frison. Na het debuut The Brink (2011) richt Mark zich op zijn solocarrière. Hij wordt op The Obscurants vervangen door vocalist/gitarist Simon Flatley.

Alternative 4 maakt downbeat alternative rock en op deze plaat draait het om een relaxte sfeer. In vergelijking met het debuut is het stemgeluid van de nieuwe zanger zachter en ontbreken de distorted gitaren. De nieuwe muzikale richting wordt gekenmerkt door trage ritmes, rustige piano- en donkere keyboardmelodieën, ambient geluiden en zachte zang. De zanglijnen passen goed bij de muziek. Af en toe doen ze denken aan die van Vincent Cavanagh van Anathema, zoals de zanglijn in Paracosm, die veel weg heeft van die van Empty, dat op Alternative 4 staat. Maar bovenal lijken de zangmelodieën op die van David Gilmour van Pink Floyd (Dina lijkt veel op Time). De vrouwelijke backing vocals van Georgina Rios passen goed bij die van Simon en verschijnen op passende momenten. Zij zingen over het vechten voor gerechtigheid van verduisterde waarheden, zowel in politieke als persoonlijke kwesties.

Het album is het beste als geheel te beluisteren en is sterk opgebouwd. De nummers versterken elkaar en de atmosfeer. Slechts de eerste drie minuten van Closure, met hardere zang en een discobeat, zijn hierop helaas een uitzondering. Theme From The Obscurants leidt het album minimalistisch in met een donkere pianomelodie, waarbij elke noot betekenis heeft alsmede de ruimte tussen de noten. Vervolgens worden in Paracosm keys, gitaar, zang en bas toegevoegd. Pas na drie en een halve minuut vallen de drums in en krijgt het geheel een sterk Pink Floyd-karakter. Deze track is gebouwd rond een enkel thema dat steeds verder wordt uitgewerkt. Deze karakteristiek komt in meerdere nummers terug.

Het tempo gaat voorzichtig omhoog met de minder bijzondere cover van Fugazi’s Returning The Screw, waarna twee hoogtepunten van de plaat volgen: het Pink Floyd-achtige Dina en persoonlijk favoriet Lifelines. In dit trage, sfeervolle nummer wordt een prachtig samenspel van zang, gitaar en piano gecreëerd. Ook de bas speelt een belangrijke rol, ook al staat deze iets te hard in de mix. Hierna fluctueert het tempo, maar het karakter van de plaat raakt niet verloren. Veelal zijn er instrumentale secties, zoals de laatste waarbij toetsenwerk (The Tragedy Shield) en gitaarpartijen (de laatste zes minuten van Paracosm) elkaar afwisselen en aanvullen.

The Obscurants is een lekkere plaat om bij te ontstressen. Een waarop sfeer de boventoon voert. Ideaal om na een drukke dag en voor het slapen gaan op te zetten. Een relax-album om bij op bed te gaan liggen, naar boven te kijken en je ogen te sluiten. Een heerlijke uitrustplaat tussen al het metalgeweld. Tip voor fans van Antimatter en het tragere werk van Pink Floyd.

Tracklist:
1. Theme For The Obscurantist
2. Paracosm
3. Returning The Screw (Fugazi cover)
4. Dina
5. Lifeline
6. The Tragedy Shield
7. Mr Black
8. Closure