Het is pas februari, maar met The Satanist – het langverwachte ‘comeback-album’ van het Poolse deathmetalinstituut Behemoth nadat frontman Nergal wegens leukemie enkele jaren uit de running was – verschijnt nu al een van de meest besproken en geanticipeerde platen van 2014. Dat is niet in de laatste plaats te danken aan het ongekende propaganda-offensief dat label Nuclear Blast heeft ontketend, waardoor de verwachtingen van het album aardig opgeschroefd zijn. Je moet immers de laatste maanden onder een steen geleefd hebben om deze release te kunnen missen.

Het probleem met dergelijke opgeklopte verwachtingen is altijd dat het voor een band vrijwel onmogelijk is om eraan te voldoen, maar gelukkig slaagt Behemoth daar heel behoorlijk in. Ik zal er direct bij vermelden dat The Satanist nu ook weer niet het meesterwerk is dat Nuclear Blast ervan poogt te maken, maar na een fors aantal luisterbeurten is de conclusie wel dat het een krachtig en buitengewoon solide stuk vakmanschap is dat niet onderdoet voor de rest van de discografie van deze band. En dat is maar goed ook, want The Satanist dient immers volgens Nergal zelf gezien te worden als het ultieme manifest van waar Behemoth voor staat.

Het knappe aan deze plaat is dat Behemoth niet ervan terugschrikt om nieuwe paden te bewandelen en op meerdere momenten een nieuwe kant van zichzelf laat horen. Zo is opener (en single) Blow Your Trumpets Gabriel gewaagd atypisch met zijn statige, Secrets Of The Moon-achtige bombastiek (waar ondanks het relatief trage tempo absoluut een bepaalde urgentie uit spreekt). Op andere momenten klinkt de band vuriger dan ooit, zoals op het fantastische Furor Divinus, dat met zijn chaotische riffs en vocale aanpak zelfs wat doet denken aan Marduk ten tijde van Plague Angel. De blackmetalinvloeden zijn sowieso wat rijkelijker aanwezig op The Satanist, want bij de kille, melodieuze riffs op Ora Pro Nobis Lucifer spoken herinneringen aan Watain en Necrophobic door mijn gedachten.

De eerste helft van The Satanist is dan ook ronduit geweldig en de nummers worden per luisterbeurt beter. Het is gek genoeg juist vanaf het titelnummer dat het niveau iets begint te zakken (zonder dat het overigens ook maar ergens echt zorgelijk wordt). Het dwingende van de eerste nummers is er een beetje af. Het akoestische gitaarwerk in Ben Sahar, het Poolse gebrabbel in In The Absence Ov Light (dat afgezien daarvan een beenhard en enorm gaaf nummer is overigens), en de zich iets te lang voortslepende afsluiter O Father O Satan O Sun!: het zijn toch wat kleine deukjes die afbreuk doen aan de geweldige eerste helft van deze schijf.

Hoewel The Satanist naar alle waarschijnlijkheid mijn jaarlijst niet zal halen, is het goed te horen dat Behemoth na een moeizame periode weer volledig terug in de schijnwerpers staat. Het eindresultaat is een klasse plaat, die zich goed kan meten met de voorgaande albums en waarop Nergal en zijn kompanen niet voor de makkelijkste weg hebben gekozen. Daarmee verdient Behemoth in ieder geval mijn respect. Welkom terug, heren!

Tracklist:
1. Blow Your Trumpets Gabriel
2. Furor Divinus
3. Messe Noire
4. Ora Pro Nobis Lucifer
5. Amen
6. The Satanist
7. Ben Sahar
8. In The Absence Ov Light
9. O Father O Satan O Sun!