Jij hebt ontzettend veel albums ingezongen. Weet jij het hoeveelste album de nieuwe SOTO-plaat is?
Ik ben gestopt met tellen bij nummer 105. Dan tel ik de albums, waarop ik slechts achtergrondzanger ben, niet mee. Maar het aantal waarop ik de volledige zang voor mijn rekening heb, weet ik echt niet. Dus vertel, op welk getal ben je gekomen?
Als ik Wikipedia moet geloven, dan is Origami jouw 39e plaat.
Oeh, dat is een laag aantal. Tijd om aan de slag te gaan, haha. Maar serieus… Het is niet zo dat ik bewust zoveel moet doen omdat ik arm ben of zo. Meestal kom het allemaal gewoon op mijn pad.
Heb je een hectisch bestaan als artiest, of valt dat wel mee?
Alles volgt elkaar in een tempo op dat goed bij te houden is. En omdat ik al zoveel heb gedaan als zanger, weet ik ook goed wat ik doe. Aan het begin van mijn carrière in 1984 moest ik alles nog leren. Inmiddels ben ik een oude rot in het vak.
Hoe verloopt tegenwoordig het schrijfproces voor jou? Met een immense discografie zoals de jouwe kan ik me voorstellen dat het soms lastig moet zijn om met originele ideeën te komen.
Ik heb inderdaad wel eens te maken met een writer’s block, vooral als ik onder druk moet schrijven. Dan vraag ik me constant af of ik wel goed bezig ben. Lijdt het materiaal niet onder die tijdsdruk? De laatste drie jaren ben ik constant aan het werk geweest. En momenteel zijn we druk bezig met het tweede album van Sons Of Apollo. Gelukkig kan ik tegenwoordig veel beter omgaan met die druk. Dus als ik niet in een creatieve bui ben, dan zeg ik tegen mijn bandleden dat het er die dag even niet in zit. Dan wacht ik liever op het moment dat er weer inspiratie is. Dat zorgt voor betere resultaten. Vroeger liet ik me nog wel eens leiden door een deadline van de platenmaatschappij. Maar gelukkig hebben we met Sons Of Apollo de luxe om aan de plaat te werken tot die echt af is. Nu neem ik de tijd om aan ideeën te werken tot ik tevreden genoeg ben om het aan de rest te laten horen.
Heb je met SOTO ook die vrijheid, of was er ditmaal toch een bepaalde druk omdat het alweer drie jaar is geleden dat het vorige album is verschenen?
Er was inderdaad enige tijdsdruk. Ik was net klaar met een zeven maanden durende tournee van Sons Of Apollo, had tien dagen vrij en ging daarna twee maanden op pad met Trans-Siberian Orchestra. Ondertussen waren de voorbereidingen voor het nieuwe SOTO-album in volle gang. Daarom heb ik in de tourbus zitten werken aan nieuwe nummers. Als ik dat pas had gedaan als ik thuis was, dan had ik echt onder druk moeten werken. Nu had ik de basis al klaarliggen voordat we echt aan de slag konden gaan. Daarnaast was de rest van de band ook bezig met muziek, die ik tussentijds kon beoordelen.
De eerste twee SOTO-albums verschenen vlak achter elkaar in 2015 en 2016. Daarna werd het akelig stil, onder meer vanwege jouw betrokkenheid bij Sons Of Apollo. Waarom is juist nu de tijd rijp voor een nieuw album?
Ik heb in het begin hard gewerkt om SOTO onder de aandacht te brengen. Door verschillende factoren moest ik de band noodgedwongen op een zijspoor zetten. Nu is het juiste moment voor een nieuwe release, want er is nu ruimte vrij in de agenda voordat de nieuwe tourcyclus van Sons Of Apollo gaat beginnen. SOTO en Sons Of Apollo zijn tegenwoordig de bands waar ik een toekomst mee wil opbouwen. Ze zijn even belangrijk voor mij. Momenteel is er tijd voor SOTO, straks is het weer de beurt aan Sons Of Apollo.
Eind 2017 verscheen zowel het debuut van Sons Of Apollo als mijn nieuwe soloalbum. Ik denk dat het platenlabel er beter aan had gedaan om te wachten met de release van het soloalbum. Dat kreeg niet de volle aandacht en de verkoopcijfers hebben daaronder geleden. Om het nog erger te maken, stond er ook een release van W.E.T. op de agenda. Op een gegeven moment wist ik niet meer over welke band ik moest praten. Sons Of Apollo en SOTO zitten op hetzelfde label (InsideOut, red.). Daar wordt nagedacht over de tijdsspanne tussen de releases van de bands.
Wat is verschil tussen zingen voor Sons Of Apollo en SOTO?
Sons Of Apollo is vooral de band van Mike Portnoy en Derek Sherinian. We mogen allemaal ons zegje doen. De band is dus zeker een democratie. Maar Mike en Derek produceren de albums en de rest moet ervoor zorgen dat onze beslissingen in hun visie passen. In SOTO ben ik de baas. Uiteraard respecteer ik de mening van mijn bandleden. Maar als ze niet achter een van mijn ideeën staan en ik vind het wel goed genoeg, dan gaan we het gewoon gebruiken. Dat bedoel ik niet arrogant. Maar SOTO heb ik opgericht om mij muzikaal te kunnen uiten. Wat Sons Of Apollo is voor Mike en Derek, is SOTO voor mij.
Je hebt SOTO opgericht omdat je terug wilde gaan naar je metalroots. In dat opzicht is Origami wederom een vette plaat geworden met veel zware gitaarriffs. Is dit waar je liefst op zingt?
Ik heb tegenwoordig meer plezier in zingen dan vroeger. Toen wilde ik altijd de hoogst mogelijke noten halen. In mijn twintiger en dertiger jaren deed ik dat dan ook zonder moeite. Dat is nu wel anders. Het is mijn fans wel opgevallen dat ik lager zing dan vroeger. Voor mij is dat comfortabeler. Op het podium wil ik net zo goed klinken als op plaat. Daarom moest ik mijn zangbereik gaan aanpassen om dat te kunnen garanderen.
Zing je nog weleens songs van vroeger, bijvoorbeeld van jouw eerste platen met Yngwie Malmsteen?
Tot voor kort bevatte mijn show een medley van Malmsteen-tracks. Helaas is er wat onrust vanuit zijn kant ontstaan hierover. Ik heb meerdere keren het verzoek gekregen om die songs niet meer zingen. Een raar verzoek, maar omdat ik geen problemen wil creëren, heb ik de medley maar geschrapt. Ik bewaar liever de vrede dan dat ik te maken krijg met zijn advocaten.
Maar ik doe ook nog andere songs uit mijn verleden. Tijdens een optreden krijgt het publiek na twee SOTO-tracks standaard iets te horen van mijn andere bands. Zo spelen wij tracks van mijn soloalbums, maar ook van Talisman, W.E.T. en de soundtrack van de film Rock Star.
Maar was SOTO niet bedoeld als een echte band met alleen maar eigen songs op de setlist?
Ja, maar ondanks mijn pogingen om SOTO te pushen als een op zichzelf staande band, bestaat het publiek toch hoofdzakelijk uit fans van mijn hele oeuvre. Ik wil ze toch geven waar ze voor komen. Wellicht kent niet iedereen het materiaal van SOTO, of raakt men verveeld als ik alleen maar SOTO speel. Het wordt een betere show door bekendere nummers in de set te doen. Er zal echter een moment komen dat ik mijn poot stijf ga houden en de volledige set ga wijden aan SOTO. De optredens kunnen niet altijd de Jeff Scott Soto-show blijven. Ten tijde van de eerste shows van W.E.T. was het eigenlijk precies zo. Toen wilde het publiek ook materiaal horen van andere bands. Tegenwoordig spelen we alleen maar W.E.T.-songs.
SOTO-fans zijn dus eigenlijk dezelfde mensen die naar jouw solowerk luisteren?
Tot op zekere hoogte wel, maar langzaam maar zeker trekt de band ook andere mensen aan. Zo zullen er ongetwijfeld een aantal Sons Of Apollo-fans nieuwsgierig zijn geworden naar SOTO. Dus er zijn Jeff Scott Soto-fans die inmiddels liefhebber zijn van SOTO en de rest die er dan bij komt. Het lijkt de goede richting op te gaan.
Is SOTO niet te heavy voor de liefhebbers van de melodieuze hardrock van jouw soloalbums?
Voor een aantal fans zal dat zeker gelden. Maar er zijn ook liefhebbers van mijn werk met Malmsteen en Axel Rudi Pell. Voor hen is het een zegen dat ik eindelijk weer eens soortgelijke muziek speel.
SOTO verschilt wel van Malmsteen en Axel Rudi Pell. Hun muziek is traditioneler van aard, terwijl je met SOTO moderne metal maakt.
Wat voor soort metal ik maak, het zal altijd melodieus zijn. Dat zit in mijn bloed. Je zult me bijvoorbeeld nooit horen grunten. Daarnaast zijn er onderwerpen waarover ik zing die alleen maar passen bij metal. Het is een geweldig gevoel om terug te gaan naar mijn roots. Tegelijkertijd wil ik hedendaagse muziek maken en mezelf niet herhalen.
De eerste SOTO-albums handelen over een donkere periode in jouw leven. Ook dat was een van de redenen om een metalband op te richten. Staan er op Origami net zulke donkere teksten?
Ze zijn dit keer minder persoonlijk. Het gaat vooral over de situatie van de wereld en in het bijzonder de Verenigde Staten. Er ontstaat steeds meer verdeeldheid op basis van religie en politiek. De thema’s op Origami zijn observaties van deze zaken en het klinkt daarom net zo donker als de teksten op de eerste platen.
Zijn er bepaalde songs die je wilt toelichten?
Alle teksten die ik schrijf, kunnen op meerdere manieren worden opgevat. Daarom vertel ik liever niet waar bepaalde nummers precies over gaan. Luisteraars moeten zelf uitvinden wat de teksten voor hen betekenen. Ik streef ernaar dat mijn teksten op persoonlijk vlak geïnterpreteerd kunnen worden, maar ook op een andere manier, zoals de kloof tussen het Amerikaanse volk en de politiek.
Ik zal toch de song Hypermania als voorbeeld geven. Dat gaat over ontsnappen uit de sleur van het dagelijkse leven naar de ‘Hypermania’. Maar je kan ook ontsnappen van de dagelijkse stroom van nieuws en de verdeeldheid in de Verenigde Staten. Dat zijn dus verschillende interpretaties van het nummer.
In wat voor opzicht meng jij je in de politieke discussie van jouw thuisland?
Ik wil geen onderdeel zijn van die verdeeldheid in het politieke landschap. Er zijn te veel mensen die bevoordeeld zijn, of die alles persoonlijk opvatten. Het is bijna net als voetbal. Als je uitkomt voor je favoriete team, kun je daardoor vrienden verliezen. Ik observeer liever en gebruik dat voor mijn teksten. Laat het strijden voor waar je in gelooft maar aan anderen over. We leven in een tijd dat je mening vriendschappen kan kosten. Daar doe ik op mijn 53e liever niet aan mee.
Klinkt verstandig, maar aan de andere kant is het ook klote dat je tegenwoordig op die manier door het leven moet gaan.
Er zijn genoeg mensen in mijn omgeving die niks geven om wat men denkt over hen. Het maakt hen niks uit dat ze vrienden verliezen door hun ongezouten mening te geven. Zelf wil ik me niet steeds hoeven verdedigen over een standpunt dat ik heb ingenomen over een bepaalde kwestie. Voor mij is dat een vermoeiende strijd.
De albumtitel Origami is net als de vorige albumtitel Divak een buitenlands woord. Gaat dat een traditie worden voor SOTO?
Daar wil ik eigenlijk niet aan denken. Daarvoor zou ik te calculerend bezig moeten zijn en dat is iets wat ik tegenwoordig niet meer wil doen bij het maken van muziek. Als al onze toekomstige albums een internationaal thema moeten gaan hebben, zitten we er te veel aan vast. Ik bekijk dat liever op het moment zelf. Aan de start van een muzikale loopbaan is zo’n calculerende denkwijze wel handig, omdat er bepaalde stappen zijn die je moeten nemen om succes te hebben. Na 35 jaar in het vak doe ik dingen op mijn manier, zonder restricties en deadlines.
Hoe ziet de rest van het jaar eruit voor SOTO?
In september gaan we touren door Europa. De rest van de wereld moet nog komen. Dat doen we alleen als er vraag is naar optredens. Omdat wij een nieuw album hebben, betekent dat niet automatisch dat er tournees moeten volgen. Mijn ervaring is dat het gevaar bestaat dat het publiek geen connectie heeft met het nieuwe album. Men hoort dan liever mijn oude shit, waardoor de promotie van nieuwe muziek op de achtergrond verdwijnt. Ik wil dat er vraag is naar SOTO-shows op basis van Origami.
Wellicht dat het er in dat opzicht goed uitziet voor jou vanwege je rol in Sons Of Apollo. Er zullen ongetwijfeld fans zijn die nu ook benieuwd zijn naar SOTO.
Dat hoop ik zeker. Onze recente tournee door Zuid-Amerika ging in ieder geval goed, maar daar is het altijd feest. Voor dat deel van de wereld had ik Sons Of Apollo niet nodig. Hetzelfde geldt voor een deel van Europa. Maar ik hoop zeker meer fans te generen op basis van mijn werk met SOTO, anders dan de Jeff Scott Soto-fans. Dat is het doel.
De Sons Of Apollo-shows in Nederland hebben het goed gedaan. Hoewel SOTO een ander soort band is, wordt er net als Sons Of Apollo metal gespeeld. Dat is wellicht voldoende om de Nederlandse Sons Of Apollo-fans nieuwsgierig te maken naar SOTO.
Zeker, laten we daar op hopen. Maar wat mij betreft is het allemaal gewoon muziek. Uiteindelijk maakt het me niet uit wie mijn shows bezoeken, zolang ze een goede tijd beleven.
2018 stond in het teken van Sons Of Apollo. Er stonden alleen maar shows van de progressieve metalband op de agenda. Hoe heb jij dat ervaren?
Het was alles en meer waar ik op heb gehoopt. Soms moest ik mezelf op het podium knijpen om zeker te weten of ik niet droomde. Ik zit in een band met Billy Sheehan, Mike Portnoy, Derek Sherinian en Bumblefoot? Te gek voor woorden, toch? Hoewel we elkaar zien als gelijken, blijft het een geweldig gevoel om met hen het podium te delen. Ik kan niet wachten tot we het weer gaan doen.
Gaan jullie weer een groot deel van de agenda vrijhouden voor toeren na de release van het tweede album?
Dat is inderdaad het plan en daar hebben we al over gesproken. Dit jaar is bedoeld voor iedereen om hun eigen ding te doen. 2020 is dan weer gereserveerd voor Sons Of Apollo.
Met Sons Of Apollo schrijf je songs met ware virtuozen. Heb je voor de komende plaat al dingen gehoord waarvan je denkt: hoe komen ze erop?
Alle muziek is inmiddels geschreven. Tot nu toe heb ik aan vier songs bijgedragen. Derek en Bumblefoot zijn nu in de studio bezig met hun instrumenten. En inderdaad, sommige stukken zijn weer ongelooflijk. Waar komt al dat materiaal toch vandaan? Hoe doen ze dat toch telkens weer? Ik heb regelmatig momenten dat ik me afvraag wat ik daar nu weer aan kan bijdragen.
Het moet ook wel bijzonder zijn om dit te ervaren, aangezien jij door hen bent gevraagd om te zingen voor de band..
Het is precies zoals jij het zegt. Dat ik dit op mijn leeftijd nog mag meemaken, na alles wat ik in mijn muzikale loopbaan al heb gedaan. En dat ik nog steeds opgewonden wordt van nieuwe muziek. Dat hongerige is een geweldig gevoel.
Aan het einde van het jaar maak jij weer deel uit van de grootse shows van Trans-Siberian Orchestra. In 2014 waren er enkele optredens in Europa, waaronder in de Heineken Music Hall in Amsterdam. Die waren echter geen succes te noemen. Denk je dat er ooit een herkansing gaat komen?
We hadden inderdaad moeite om een publiek te bereiken. Het was de visie van Paul O’Neill. Hij wilde per se de show naar Europa brengen. Daar heeft hij ongetwijfeld veel weerstand van ondervonden. Het zal ook wel veel geld hebben gekost. Dat maakte hem niet uit, want hij wilde dat ook Europa de show zou gaan ontdekken. Ik weet niet of er in de toekomst TSO-shows in Europa zullen zijn. Zoals ik zei was het O’Neills visie en hij is helaas overleden in 2017. Waarschijnlijk blijft de focus op de markten waar succes gegarandeerd is en worden er geen (financiële) risico’s meer genomen.
Eigenlijk had je in kleinere zalen moeten beginnen om een publiek op te bouwen, maar daarvoor is de show natuurlijk te groot.
Dat is een reden. Maar het was ook een ander optreden dan normaal. In de Verenigde Staten is TSO groot geworden vanwege het grote succes van de kerstalbums. De platen die niet gaan over kerst zijn een stuk minder populair in de VS. De shows staan altijd gepland aan het einde van het jaar. Dus de Europese tournee kon niet rond de kerst plaatsvinden en dus moest het draaien om een ander, minder populair verhaal. Helaas trok de show weinig mensen. Ik zou het heel graag opnieuw willen proberen in een rustiger tempo, maar ik verwacht niet dat het gaat gebeuren.
