Wegens ziekte van de beoogde reviewer, kunnen we helaas geen verslag aanbieden van de eerste dag van Dokk'em Open Air, met onder meer een speciale The Ultra-Violence-show van Death Angel. Op de tweede dag laten we in verband met een lange reis vanuit het zuiden van het land de eerste twee acts aan ons voorbijgaan. Wanneer we het gemoedelijke festivalterrein opwandelen, horen we vanuit de grote festivaltent de klanken van Devious schallen. De Overijsselse formatie brengt zoals altijd een lekkere pot death/thrash ten gehore. Het is echter nog wat vroeg op de dag voor extreme metal, dus kijken we uit naar het daaropvolgende optreden van het wat gemakkelijker te verteren Eden's Curse. Doordat beide podia aan weerszijden van de tent staan opgesteld, heb je (als je wat verder van het podium afstaat waar op dat moment gespeeld wordt) wel wat last van de soundcheck van de band die als eerstvolgende gaat aantreden. De huidige soundcheck klinkt echter helemaal niet alsof er hierna een melodic (power)metalband op het programma staat. Inderdaad blijkt er een wijziging te zijn in het speelschema. In principe wisselt men de hele dag af tussen wat meer en wat minder harde bands, maar nu krijgen we dus twee extreme metalbands na elkaar.

Sterker nog, 'extreem' is in het geval van Wormrot wat zwak uitgedrukt. De uit Singapore afkomstige formatie maakt een brok herrie waar de honden geen brood van lusten. Wanneer je langs de bescheiden metalmarkt op het festivalterrein wandelt, kom je een standje tegen waar een gelimiteerde Wormrot-cd wordt aangeprezen met een sticker die aankondigt dat het album maar liefst 57 tracks bevat. Dan weet je dus wel hoe laat het is. Razendsnelle, eenvormige grindcore luidt het devies. Af en toe neemt de band heel even gas terug, met de suggestie dat de bandleden wellicht toch een greintje muzikaal talent bevatten, maar dan is het weer rammen en krijsen geblazen. Als al je nummers bijna hetzelfde klinken en ultrakort zijn, is het natuurlijk niet zo moeilijk om een 57-tal songs uit je mouw te schudden. Hoeveel daarvan vandaag de revue passeren, kan ik je niet vertellen, want ik raak de tel al snel kwijt. Een handvol bezoekers lijkt deze 'muziek' wel te waarderen, maar gelukkig voor de meerderheid van de aanwezigen maakt Wormrot de toegewezen speeltijd bij lange na niet vol en houdt de groep het al snel weer voor gezien. Leuk voor deze Aziaten dat ze een tripje naar Europa hebben mogen maken, maar houd ze de volgende keer a.u.b. bij het podium vandaan.

Het geduld van die ene bezoeker op de voorste rij met een Eden's Curse-shirtje aan wordt danig op de proef gesteld. Het internationale gezelschap zou in Friesland zijn debuut op Nederlandse bodem gaan maken, maar het blijft lang onduidelijk of die primeur daadwerkelijk zal plaatsvinden. Nadat eerst de shows van Eden's Curse en Wormrot al zijn omgedraaid, om eerstgenoemde meer tijd te geven om zich klaar te maken, blijft het podium na de voltooiing van de soundcheck nog altijd angstwekkend leeg. Namens de organisatie komt een bevallige presentatrice ons uiteindelijk vertellen dat de van Pathosray en Fairyland bekende zanger Marco Sandron onvindbaar is en vermoedelijk "ergens op een weiland rondloopt". De Italiaan blijkt veel later naar ons land te zijn afgereisd dan gepland en dan zijn collega's, maar gelukkig komt de vocalist toch nog op tijd aan voor een ingekorte show. Het nieuwste bandlid maakt aldus geen al te beste eerste indruk. Sandron werd namelijk enkele maanden geleden pas gepresenteerd door Eden's Curse als opvolger van Michael Eden, de vertrokken naamgever van de band. Het optreden maakt echter veel goed. De nieuwe frontman kwijt zich goed van zijn taak en de rest van de melodic metalband is eveneens op dreef. Vooral de gitaarsoli van Yngwie Malmsteen-imitator Thorsten Köhne en de achtergrondvocalen van toetsenist Alessandro Del Vecchio overtuigen. Eden's Curse bewijst zich vandaag als een groep die we in de gaten moeten houden.

Pro-Pain gaat al heel wat jaren mee, is een voorname pion in het hardcore-genre en heeft een lange reeks bovengemiddelde platen uitgebracht. Het wekt daarom wat verbazing dat de New Yorkse formatie zo vroeg op de dag al mag aantreden en slechts veertig minuten zijn ding kan doen. Aan enthousiasme op en voor het podium ontbreekt het echter niet en een acceptabele moshpit is het gevolg. Voor mijzelf zal dit ook de act blijken die deze dag mijn nekspieren het zwaarst gaat belasten. Daar waar vorig jaar tijdens de zomertournee nog het geweldige debuutalbum Foul Taste Of Freedom uit 1992 centraal stond, krijgen we dit jaar gewoon een 'best of'-set voorgeschoteld. Opener Unrestrained uit 2010 laat meteen horen dat Pro-Pain er in twee decennia niet op achteruit gegaan is. Het is een van de beste songs die de band tot zijn beschikking heeft. Als de speeltijd er bijna op zit, breekt Pro-Pain de ouwe gouwe Make War (Not Love) plotseling af. Volgens zanger/bassist Gary Meskil kennen we dat nummer wel en heeft hij zojuist het teken gekregen dat over een minuut de stekker er uit gaat. Daarop jaagt de groep er snel nog een kort nummertje door dat Meskil opdraagt aan de in mei overleden Beastie Boy Adam "MCA" Yauch. Hiermee eindigt een eersteklas optreden, dat in het vervolg van de dag weinig acts zullen overtreffen.

Glorior Belli begon een jaar of tien geleden als een bovengemiddelde, maar vrij onoriginele blackmetalband. Na verloop van tijd is de Franse formatie echter een meer experimentele koers gaan varen, door het voorheen orthodoxe blackmetalgeluid te doorspekken met flarden southern en stonerrock. Dat is een slimme zet, want het komt de afwisseling absoluut ten goede, maakt het gezelschap interessanter voor de minder extreme metalfan en geeft de groep tenslotte een eigen gezicht. Er zit kwalitatief dan ook een stijgende lijn in de releases van Glorior Belli en de ster van het gezelschap rijst beetje bij beetje. De animo voor het optreden van vandaag is weliswaar niet overweldigend, maar met hun goede performance en sterke composities heeft Glorior Belli er vast weer wat fans bij gekregen. Mede door het (op dit moment nog) mooie weer is het op het buitenterrein echter veel drukker dan binnen in de tent waar de beide podia staan. De organisatie zal het worst zijn, zolang er maar publiek is. Het aantal bezoekers valt ons niet tegen, doch of het genoeg zal zijn voor het festival om uit de kosten te komen (en volgend jaar een nieuwe editie te organiseren) is moeilijk in te schatten. Erg goedkoop zal de line-up van dit jaar niet zijn geweest, gezien wat we deze dag nog voor de kiezen gaan krijgen.

Twee jaar geleden was het tweede podium van Dokk'em Open Air geheel gewijd aan acts die door het Belgische evenement Metal Female Voices Fest werden uitbesteed. Dat experiment kreeg geen vervolg, maar de beide festivals zijn nog altijd partners. Het is daarom allicht geen toeval dat vandaag in Friesland twee 'female fronted' artiesten aantreden die in oktober naar het Vlaamse Wieze afzakken; de ene is hoofdact Arch Enemy, de andere is Trail Of Tears. De laatstgenoemde formatie is net klaar met de opnames van het zevende studio-album en komt daar vandaag alvast wat materiaal van voorstellen, alsmede een nieuwe drummer (Bjørn Ness). Soprano Cathrine Paulsen heeft een prima stem, haar mannelijke collega's doen hun best en de symphonic metal die het Noorse gezelschap produceert is absoluut genietbaar. Toch mist Trail Of Tears het compositorische vernuft dat het beste werk van collega's als Epica en Sirenia wel bezit, waardoor zanger Ronny Thorsen en zijn huurlingen waarschijnlijk nooit tot de echte top van het subgenre zullen doordringen. Het concert van Trail Of Tears verdient het predikaat 'degelijk', maar behoort vandaag niet tot de uitschieters.

De vaderlandse 'supergroep' Hail Of Bullets heeft in korte tijd een behoorlijke status verworven in de nationale en internationale deathmetalscène. In muzikaal opzicht was ook ik behoorlijk onder de indruk bij het beluisteren van de beide studio-albums en het bijwonen van eerdere (festival)optredens. Tot voor kort kon ik echter weinig aanvangen met de extreme vocalen van Asphyx- en Hail Of Bullets-frontman Martin van Drunen. Recent is het kwartje echter gevallen en begin ik de aanpak van Van Drunen steeds meer te waarderen. Het gevolg is dat ik de platen van Asphyx en Hail Of Bullets met groeiend plezier ben gaan draaien en al enige tijd uitkijk naar het optreden van de laatstgenoemde act op Dokk'em Open Air. De muzikale oorlogsmachine stelt geenszins teleur en brengt het strijdgewoel uit de teksten op krachtige wijze tot leven. Hail Of Bullets lijkt de overige projecten van de bandleden langzaam te gaan overschaduwen. Als we dit gezelschap naar een Europees Deathmetalkampioenschap hadden gestuurd, zouden we heel wat meer kans maken op de eindoverwinning dan met het overbetaalde zooitje voetballers dat recent de eer van 'oranje' verdedigde.

The Gathering speelt vandaag pas voor de derde maal sinds de (tijdelijke) hereniging in de samenstelling van 1992 en, naar eigen zeggen, "voor de eerste keer in het buitenland" (lees: buiten Noord-Brabant). Eerder dit jaar plaatsten we een verslag van het eerste reünie-optreden van The Gathering '92, dat plaatsvond tijdens een benefietshow op zondag 1 april in de W2. Behalve dat zangeres Marike Groot nu een andere haardracht en kleding heeft uitgezocht, is verder alles hetzelfde als in Den Bosch. Erg veel variatie kan het gezelschap ook niet bieden, want deze samenstelling van The Gathering heeft immers slechts één album op haar naam staan, die zoals vocalist Bart Smits benadrukt nou eenmaal niet overdreven lang duurt. Dat geeft niet, want voor de liefhebber is het opnieuw zo'n vijftig minuten smullen geblazen van de meesterlijke songs van Always…, waarbij wederom opvalt dat Smits en Groot het zingen nog lang niet verleerd zijn. Ook in het verre noorden blijkt The Gathering overigens geliefd, want langzamerhand wordt het binnen de tent eindelijk drukker dan erbuiten.

De Vlaamse krijgers van Ancient Rites jagen het publiek echter weer de tent uit. Weliswaar spreken we hier over een van de bekendste metalbands uit België, die bovendien nog maar zelden op het podium staat, maar dat laat onverlet dat relatief weinig bezoekers interesse tonen in hun heidense blackmetal met folkelementen. De groep staat duidelijk te hoog op de affiche. Het was logischer geweest als Pro-Pain deze plek in de speelrangorde was toebedeeld. Doordat de toetsenpartijen op band staan en een bassist ontbreekt, kan de performance van Ancient Rites bovendien niet geheel overtuigen. Misschien dat de doorgewinterde paganmetalfan die gebreken voor lief neemt en wel onder de indruk is. Ons kan het optreden daarentegen niet lang boeien, zodat we buiten een plekje zoeken in het gras en de klanken van Ancient Rites louter nog als achtergrondmuziekje ondergaan, onder het genot van een hapje en een drankje. Daarbij valt op dat een glas water hier aanzienlijk goedkoper is dan op andere festivals, wat bij warm weer mooi meegenomen is, terwijl de keuze qua eten zich helaas beperkt tot een frietje, wat snacks en een broodje kaas.

Met Moonspell krijgen we de eerste van de vier buitenlandse topacts met minimaal een uur speeltijd voorgeschoteld. De Portugese formatie brengt vandaag een unieke show die in het teken staat van het debuutalbum Wolfheart uit 1995, dat integraal voorbij komt en na zeventien jaar nog steeds staat als een huis. In instrumentaal opzicht valt er weinig aan te merken aan de uitvoering. Vocaal zijn er wel wat verbeterpunten te bespeuren. De met een bijzonder fraaie, diepe stem uitgeruste Fernando Ribeiro klinkt vandaag niet altijd even sterk, terwijl de achtergrondzangeres nauwelijks te horen is en voor spek en bonen uit Zuid-Europa is meegebracht. Pas aan het einde van de show wordt de volume van haar zang flink omhoog gedraaid in de geluidsmix, wanneer de formatie als bonus enkele nummers van hun tweede (en beste) album Irreligious uit 1996 ten gehore brengt. Daardoor kunnen we tijdens Raven Claws eindelijk vaststellen wat een zangeres aan het geluid van Moonspell kan bijdragen. Zoals gebruikelijk besluit de band het optreden met Full Moon Madness, dat vandaag extra toepasselijk is. Bij de nachtelijke rit naar huis blijkt de maan namelijk opvallend groot en laag aan de hemel te staan. De vanavond door Moonspell bezongen weerwolven en vampieren komen daarentegen gelukkig alleen in de bevlogen muziek van de gothic metalband tot leven, en zijn onderweg in geen velden of wegen meer te bekennen.

Onder aanvoering van de extreem langbehaarde vocalist John Tardy laat Obituary weer even zien waarom de groep universeel tot de grondleggers en toonaangevende bands in het deathmetalgenre wordt gerekend. Ook zonder tweede gitarist legt de formatie de ene na de andere groove neer waarbij het onmogelijk is om de nekspieren stil te houden. Door de continue afwisseling tussen tergend trage en razendsnelle stukken bestaat er geen kans op verveling. Tot het einde van de show toe blijft de zaal dan ook goed gevuld. Recente songs als List Of Dead en Evil Ways kunnen zich goed meten met het oude werk, al blijft afsluiter Slowly We Rot (de titeltrack van het legendarische debuut uit 1989) natuurlijk het hoogtepunt. Alsof het festivaloptreden zelf al niet genoeg is, bevat het programmaboekje ook nog eens goed nieuws voor de noordelijke Obituary-fans. Op 23 november keert de groep namelijk alweer terug naar Friesland, voor een concert in poppodium Romein. Voor die tournee beloven de Amerikanen een speciale set met louter materiaal van de eerste drie (klassieke) albums.

Vooraf bereiken ons de nodige kritische verhalen over de recente podiumprestaties van Jon Oliva's Pain. Op basis van dit optreden lijken die verhalen echter gebakken lucht. De ongezond dikke frontman Jon Oliva laat weliswaar regelmatig een steekje vallen, maar zijn vocale prestaties kunnen er op de meeste songs nog best mee door. Zo waagt de vocalist zich al bij het tweede nummer aan de prachtige Savatage-compositie Edge Of Thorns. Die track werd op het gelijknamige album indertijd door de technisch superieure Zak Stevens ingezongen, maar desondanks houdt Oliva zich goed staande. Letterlijk, want de goedgemutste zanger (die aankondigt binnenkort zijn eigen coffeeshop te zullen openen) zit niet zoals verwacht de gehele tijd achter zijn piano, maar loopt opvallend veel rond en maakt volop contact met zijn fans. Aangezien de band even daarvoor de set opende met de klassieker Gutter Ballet, zit de stemming er al snel goed in. Sowieso bestaat de setlist vrijwel geheel uit oud Savatage-materiaal. Van de onder de naam Jon Oliva's Pain verschenen albums passeert alleen het nummer Death Rides A Black Horse de revue, dat niet onder doet voor het Savatage-materiaal. De belofte om vandaag tevens songs van het Doctor Butcher-project te spelen, komt de band helaas niet na.

Aan de afspraak dat Savatage's 25 jaar geleden verschenen doorbraakalbum Hall Of The Mountain King in zijn geheel op het programma staat, houdt de groep zich gelukkig wel (op het instrumentaaltje Last Dawn van de in 1993 overleden gitarist Criss Oliva na). Enerzijds is dat leuk om mee te maken en krijgen we zo wat gave songs te horen die de band zelden speelt. Anderzijds is niet elk nummer van Hall Of The Mountain King even sterk, waardoor de aandacht soms verslapt. De volgorde waarin de songs op het album staan is in de live-uitvoering bovendien wat aangepast, zodat de legendarische titeltrack de set vandaag besluit. Wegens tijdgebrek laten de corpulente frontman en zijn capabele begeleidingsgroep een aftocht van het podium achterwege en gaan ze direct door met de toegift, die bestaat uit de schitterende ballade Believe. Een mooi einde van een sterk optreden in een volle zaal. Of de zaal zo vol zit vanwege de liefde voor Oliva's muziek is echter lastig te zeggen, want in de tussentijd is een langdurige hoos- en onweersbui uitgebroken. Zo blijkt het achteraf een uitstekende beslissing te zijn geweest van de organisatie om beide podia in een grote tent te zetten, want geen enkele bezoeker hoeft zich nat te laten regenen. Het terrein buiten de tent wordt daarentegen in een handomdraai vrijwel onbegaanbaar en vele campinggasten zullen de nacht noodgedwongen in hun auto's doorbrengen.

Hoewel de regen langzaam aan kracht inboet, blijft de tent gevuld voor het optreden van Arch Enemy. Dit is duidelijk de act waar het meeste publiek voor komt. De fans moeten wel even geduld hebben. Tijdens het optreden van Jon Oliva's Pain is al een soundcheck uitgevoerd, maar voordat de Zweedse headliner van start gaat, loopt de crew van Arch Enemy na afloop van Oliva's optreden alles nog eens opnieuw na, inclusief een hernieuwde soundcheck van het gehele drumstel. Dat tijdverlies wreekt zich later, als de band helaas de setlist wat inkort en mijn favoriete song Burning Angel (die wel op het papiertje staat dat een crewlid op het podium heeft geplakt) op het laatste moment besluit over te slaan. Voor de rest heb ik weinig te klagen over de songkeuze. De ene na de andere melodic deathmetalkraker passeert de revue. Het hoogtepunt vormt wat mij betreft de uitvoering van The Day You Died. Die track staat niet altijd op het programma, maar vandaag kan de groep er niet omheen. De toepasselijk getitelde song wordt namelijk opgedragen aan Jon Oliva en zijn, zoals hierboven reeds vermeld, in 1993 (bij een tragisch auto-ongeval) overleden broer Criss. Ook de gespeelde songs van het vorig jaar verschenen album Khaos Legions overtuigen en bewijzen dat Arch Enemy nog steeds weet hoe je een goed nummer schrijft, dat in een livesetting moeiteloos imponeert.

Nieuweling Nick Cordle kwijt zich goed van zijn taak als tweede gitarist en mag zijn ei kwijt in een eigen solospot, waarin hij ons zijn voorganger Christopher Amott bijna doet vergeten. De zwakste schakel is daarentegen vocaliste Angela Gossow. Zij zet zeker geen slechte prestatie neer, maar we hebben haar wel eens in een betere vorm gehoord. De met een meer normale stem gezongen stukken zijn soms amper hoorbaar en wanneer ze op haar meest extreem brult, zoals in Dead Bury The Dead, dan lijkt het wel of de vocalist van Wormrot op het podium is geklommen en een gastoptreden geeft. Voor de duidelijkheid: Dat is geen compliment. Gossow lijkt toe te zijn aan een rustpauze, zodat haar stem volledig kan herstellen en ze in de toekomst weer op haar oude niveau terugkeert. Wellicht is dat dan ook de reden dat het gezelschap heeft aangekondigd dat het na afloop van de huidige (zomer)tournee een pauze inlast van minimaal een jaar. Dit is derhalve voorlopig de laatste keer dat Arch Enemy op Nederlandse bodem in actie komt. Ook met een wat mindere dag voor Angela Gossow, blijft de formatie een live-act van formaat en een terechte hoofdact van Dokk'em Open Air 2012, dus we hopen dat de Arch Enemy-loze periode niet al te lang zal duren. Het standaardverhaaltje over hoe geweldig het Nederlandse softdrugsbeleid wel niet is, mag de zangeres de volgende maal echter achterwege laten: Dat hebben we nu wel vaak genoeg gehoord. Bovendien zijn verdovende middelen helemaal niet nodig om te kunnen genieten van de muziek van Arch Enemy en vervolgens tevreden huiswaarts te keren na een mooie dag (en voor de weekendgasten twee mooie dagen) in het hoge noorden.

Klik op de foto's voor grotere versies

Meer foto's zijn te vinden op Facebook: www.facebook.com/Metalfan.nl.