De laatste dag van het festival is nog niet iedereen op tijd wakker. De eerste acts is het aanvankelijk nog niet heel druk in de zaal, maar wel gezellig. Later komen er meer mensen kijken. Velen zijn benieuwd hoe Smallman het ervan afbrengt. Ondanks dat de Bulgaren al sinds 2001 actief zijn, is het voor het grootste deel van de bezoekers een onbekende act. Onbekend maakt gelukkig niet onbemind. Wat vooral bijblijft, is de intense presentatie van Cvetan Hadzhiyski. Zijn blote bovenlichaam en handgebaren spreken boekdelen. Hij beleeft de muziek en speelt op een houten fluit en een Bulgaarse doedelzak.
Smallman zet een mystieke sfeer neer met wierook en een kruising tussen alternatieve metal, Tool-ritmiek, folk en groovy grunge. Een onderscheidende factor in de muziek is de aanwezigheid van de folklore uit de Balkan. Cvetan pakt er regelmatig een blaasinstrument bij. De nummers zijn niet direct memorabel, maar het belangrijkste is het neerzetten van folkloristische atmosfeer. Op het gebied van songwriting ligt er hier en daar nog wel een uitdaging. De kwaliteiten van de mannen kunnen nog sterker uitgewerkt worden. In ?????? ?????? (Parvom Parvom) en New Day pakt de muziek het sterkst uit. Veel woorden met het publiek wisselt de band niet. Cvetan toont wel zijn dankbaarheid op schuchtere wijze: "We feel quite good on stage. Thank you for the opportunity to play here." Ook bassist Stefan Penev maakt een buiging en doet zijn petje af. Mooi om de oprechte dankbaarheid te zien. Met een applaus waaruit respect spreekt, verlaten de tevreden Bulgaren het Limburgse.
De tweede band van de dag levert uiteenlopende reacties op, bij voorbaat al. Té hard volgens sommigen, voor anderen blijkt het juist een interessante, wat stevigere act. Geen makkelijke kost en ondanks dat de formatie al sinds 1991 meedraait, zijn er opmerkelijk weinig fans die er warm voor lopen. Voor de mensen die blijven staan kijken, is het een dikke meevaller. Gevreesd wordt voor een brei, maar niets is minder waar. Dankzij het prima afgestelde geluid komt de technische death metal van Sadist juist erg sterk door de boxen. One Thousand Memories, Season In Silence en Bouki springen er licht bovenuit. De heren maken een zeer vaardige indruk. Dat geldt zowel voor bassist Andy Marchini en drummer Alessio Spallarossa. Speciale aandacht en bonuspunten zijn er voor de gitarist/toetsenist Tommy Talamanca die af en toe razendsnel switcht van instrument en ze zelfs tegelijkertijd bespeelt. Een buitengewoon knappe prestatie.
Dat kan helaas niet gezegd worden van zanger Trevor Sadist. Alhoewel hij wel varieert met grunts, zijn de korte, hoge rauwe screams niet aan iedereen besteed. Hij mag de tonen wel wat langer en krachtiger maken, bijvoorbeeld zoals hij met een lange scream het laatste nummer van de set aangekondigd. Het trucje met grunten terwijl hij zijn microfoon in zijn mond houdt, is wel vermakelijk. Terwijl de gitarist en bassist doorspelen, hangt hij bij ze om de nek. De meest indrukwekkende passages zijn de instrumentale. Bassist Andy mag vooral in het begin van de set in de spotlights staan, maar daarna is het toch vooral Tommy die de show steelt. Opvallend is hoe veelzijdig de nummers zijn. Is de ene track thrashgericht, is de ander juist meer neoklassiek georiënteerd. Ook jazz en bijna symfonische black metal komen langs. De invloeden van het latere Death zijn duidelijk aanwezig. Veelzijdig dus en dat maakt de set interessant. De zang gooit wat roet in het eten, maar verder laat Sadist zich van een zeer vaardige en sterke kant zien. Met Tearing Away en Sometimes They Come Back sluiten de Zuid-Europeanen sterk af.
De muziek van Klone is veel makkelijker verteerbaar. Door de jaren heen is de muziek wat toegankelijker en zachter geworden. Dat heeft de Fransen geen windeieren gelegd. Steeds meer mensen ontdekken de emotioneel beladen muziek, zo ook vandaag. De muziek van Klone moet je beleven. Dat doen de heren op het podium en de zaal voelt mee. Immersion is al een sterke opener. Give Up The Rest en Grim Dance zijn vroege hoogtepunten. De nummers zitten goed in elkaar en wat ze zo sterk maakt, is de emotionele lading die verpakt is in melodieën die zowel meeslepend zijn als blijven hangen.
Met name het tweede deel van de set vormen de highlights elkaar in hoog tempo op. Het strak uitgevoerde Rocket Smoke met zijn rauwe, grungy vocalen en versterkende lichtshow bijvoorbeeld. Of het prachtig gezongen, breekbare Nebulous. Naast het recente werk is er ruimte voor Black Days (2010) en The Dreamer's Hideaway. Met de Björk-cover Army Of Me sluit Klone een overtuigend optreden op een bijzondere manier af.
Een klasse apart; die kwalificatie geldt voor het duo dat onder de naam Nordic Giants bekend staat. Tot nu toe lieten de bands de mogelijkheid om videobeelden te tonen op het grote scherm helaas veelal onbenut. De Engelse formatie maakt er juist optimaal gebruik van. Elk nummer is er weer een andere korte film te tonen. Beelden van Los Angeles in 2057 (overpopulatie, armoede, werkloosheid, gesproken deel over verkeerde oplossingen voor problemen), twee mannen die een avontuur beleven met een doodskist, twee mannen (de zogenaamde Suicide Brothers) die het maar niet lukt zelfmoord te plegen totdat... Kosten noch moeite zijn gespaard en sommige films zijn dan ook in het verleden in de prijzen gevallen. Ze zijn heel verschillend van aard. Dat zorgt er enerzijds voor dat er geen rode lijn in het verhaal lijkt te zitten, anderzijds blijf je goed bij de les.
De beelden op twee schermen (vooraan staat ook nog een tv, er zijn daarop iets andere beelden te zien dan op het scherm) maken veel indruk en dringen goed tot de bezoekers door. Een ieder verkeert in zijn eigen wereld en je kunt merken dat de visuals impact hebben, alsof je je van bepaalde dingen bewust wordt. Confronterend, verontrustend, maar tevens zit er een schoonheid in. De elektronische, cinematische muziek loopt perfect mee op de beelden en dat levert prachtige momenten op. Buitengewoon knap wat het duo hier in elkaar zet. Beide zijn ze getooid in een bijzondere outfit met veren. Ze zitten tegenover elkaar. De een achter een laptop en keyboard met een enkele bekken erbij. De ander zit achter een drumstel of strijkt met een stok over de gitaar alsof het een cello is.
De combinatie van beeld en muziek past zo perfect dat het adembenemend is. Het is dan ook eerder een onvergetelijke ervaring dan dat je het gevoel hebt bij een concert aanwezig te zijn. Het is een hele nieuwe dimensie, een andere wereld en pas na de zowel grappige als tragische beelden bij Suicide Brothers en de outro komt iedereen weer terug op aarde, maar het is alsof nadien er een andere energie in de Sjiwa aanwezig is. ProgPower Europe is betoverd. Niemand maalt erom dat de geplande speeltijd wordt overschreden. Iedereen plaat slechts vol lof over deze onvergetelijke ervaring.
Het is dan ook geen eer om daarna te moeten spelen. Zelfs niet voor huisband Wolverine, dat voor de zesde keer in Baarlo aantreedt. Het is vooral solide wat de Zweden brengen. De set is goed opgebouwd, de nummers worden steeds iets mooier of sterker. Er zit geen wanklank tussen, al is het de eerste nummers op het podium nog niet naar wens. De bandleden lopen druk te gebaren naar de man aan de zijkant van het podium. Die slaagt er na een paar nummers in om alles op orde te brengen en de schoonheidsfoutjes behoren daarmee tot de verleden tijd.
In de zaal is het geluid kraakhelder. Alle details komen goed tot hun recht, al had iets meer tederheid en warmte geen kwaad gekund. Juist dat breekbare geluidsdeken is zo mooi in de sound van de Zweedse formatie. Dat mist vandaag een beetje en daarom nestelt Wolverine zich niet onder de highlights van het evenement, maar in de subtop. De door de vorige act opgebouwde euforie zakt weg en daarmee kakt de sfeer wat in. Wolverine had elders in het programma beter tot zijn recht gekomen. Frontman Stefan Zell wisselt wel kort wat woorden met het publiek. Zo ziet hij het publiek spontaan meeklappen op een vierkwartsmaat tijdens Carousel en grapt hij vlak voor de complexe passage: "Try to do that in the next part." Daarnaast vertelt hij over de hartaandoening van zijn dochter. Mede vanwege het gevoel wat hij in het daarover verhalende Pulse stopt, is dat een van de vroege hoogtepunten.
Het niveau blijft daarna aangenaam met het rustige New Best Friends, een van de nummers waarin het kraakheldere geluid op een fantastisch effect recht doet aan de fluitende melodie, het keyboardspel en de gitaarsolo. Het mooie Pile Of Ash komt iets minder uit de verf. Met het memorabele Your Favorite War en het sterke This Cold Heart Of Mine komt er pas laat wat meer pit in de set. Het zijn de hoogtepunten van de set. Met Sheds komt er een einde aan meer dan een uur aangename muziek. Voor de een wat te licht voor progbegrippen, voor een andere een lekker rustige trip met vaardige muzikanten. Niet memorabel, maar wel mooi en professioneel.
Het publiek is moe. De lange festivaldagen, het slaaptekort en de drank eisen hun tol, maar Damian Wilson weet daar wel raad mee. De charismatische frontman van Threshold is enorm populair. Hij stelt de retorische vraag: "Is there anybody who doen't know me?" Het getuigt van veel zelfvertrouwen. Tijdens de soundcheck komt de man de zaal inlopen om daar met wat fans te praten. De Engelsman zweept het publiek op om nog een keer actief mee te doen met de show. Dat gebeurt ook. Het is buiten wat frisser dan de afgelopen dagen en op dit late uur staat iedereen liever binnen.
The Art Of Reason is het eerste hoogtepunt van de show. De mannen zijn enthousiast. Met name Damian is overal te vinden. Hij maakt letterlijk contact met de voorste regionen terwijl de drummer zich ondertussen ook laat zien middels trucjes en oogcontact. De gitaristen komen bij elkaar tijdens het soleerwerk. De bassist houdt zich liever nog even op de achtergrond, maar even later kan ook hij zijn lach niet meer onderdrukken en doet hij een stap naar voren tijdens Pressure, een van de sterkste songs op die aan bod komen.
Het is echter vooral de show van mister Wilson. Hij maakt met iedereen contact. Voor twee als Mexicanen verklede Engelsen komt hij de zaal in. Met betrekking tot de balkontribune roept hij: "If anybody has long hair or throws a rope I will climb up the balcony." Zover komt het niet, maar hij splitst de zaal wel in tweeën om een gang te creeëren naar de geluidstafel tijdens Sanity's End. Hij bedankt de geluidsman, loopt door het publiek en de fans zingen met hem mee.
Het feest is compleet met Pilot In The Sky Of Dreams (wederom met Damian zingend tussen de fans), het swingende Mission Profile en afsluiter The Box. De gitaristen en bassist poseren regelmatig en gaan bij elkaar staan. Het levert mooie plaatjes op. Maar er is meer. Een toegift kan niet uitblijven ("of course we can't stop") en met Watchtower Of The Moon en Ashes sluit Threshold fantastisch af. De Engelse formatie sluit een fantastische editie van ProgPower Europe met een enthousiaste presentatie als een van de hoogtepunten af.
ProgPower Europe is zonder twijfel het vriendelijkste festival op de metalkalender. Het gaat er drie dagen (voor sommigen een dag langer) zeer gemoedelijk aan toe. De bezoekers voelen zich welkom, ontbijten 's ochtends samen en gaan daarna hun eigen weg. Vroeg of laat kom je elkaar weer tegen. De setting met het kasteel erbij is al uniek, datzelfde geldt voor de dinerpauze na drie bands. Geen gehaast, neem de tijd. Die tijd krijgen de bands ook. De sets zijn lang, het aantal bands daardoor beperkt. Maar niemand die erom maalt. Slechts lovende woorden klinken er doorgaans. De organisatie heeft een zeer gevarieerd line-up neergezet voor ieder wat wils. Alle bands presteerden goed op wat kleine verbeterpunten na. Dit festival zou kunnen groeien, maar heeft besloten kleine en gezellig te blijven. Juist dat is de kracht van het evenement. Samen eten, samen bands kijken. Met dank aan de vrijwilligers en de positiviteit van de bezoekers gaat ProgPower Europe 2016 de boeken in als een geweldige editie. Ik kan me niet voorstellen dat er bezoekers zijn die volgend jaar niet terugkeren naar Baarlo. Mensen, bedankt!
Met dank aan Alex Blokdijk voor de foto's.
