Terug naar de jaren negentig. Agalloch is vernoemd naar aquilaria agallocha. Dat is een zeldzaam, harshoudend hout dat een aangename geur produceert en derhalve voor onder andere de parfumerie gebruikt wordt. John vond die naam passend, omdat deze naast de voor hem speciale betekenis niet gebonden was aan een specifieke stijl. Vanaf 1995 werkt hij samen met gitarist Don (en even later toetsenist Shane en bassist Jason) aan nummers die zowel black metal, folk, doom metal als gothic rock bevatten. De rauwe, metalgerichte demo From Which Of This Oak verschijnt in 1997. De promo van een jaar later is al wat meer gepolijst. Beide tracks daarvan komen terecht op de eerste full-length Pale Folklore (1999), evenals de demotrack As Embers Dress The Sky.
Pale Folklore is nog helderder dan de tapes, maar is nog altijd de meest rauwe plaat uit de discografie. Waar John zijn interesse in metal verloor nadat hij zich tijdelijk in Finland vestigde, is de metal op deze eersteling nog nadrukkelijk aanwezig. De invloeden van Katatonia, Moonspell, Iron Maiden, Rotting Christ en Ulver hoor je terug, maar ook de rock van Pink Floyd, Sisters Of Mercy en Fields Of The Nephilim. Daarnaast vormen films een belangrijke inspiratiebron voor de muziek van de Amerikanen. Het resultaat van de mix is atmosferische muziek met op de achtergrond natuurgeluiden (een winterse wind, krakend hout en dieren).
She Painted Fire Across The Skyline Pt. 1 is al direct een hoogtepunt. De opener van ruim acht minuten bevat zowel stevige Ulver-passages (denk aan Bergtatt) als rustige stukken met getokkel, ondersteund door gefluister, pauken en sopraanzang van de ex-vriendin van Don. Haar bijdrage zal wellicht niet ieders smaak zijn, maar is prima in het geheel verwerkt, net als haar vocalen en de elektronische beat in As Embers Dress The Sky. Zo zijn er wel meer experimenten die wel passen, maar voor gemengde reacties zorgen, zoals het carillon in She Painted Fire Across The Skyline Pt. 3. Dat kan niet gezegd worden van het gesproken deel in dezelfde track, dat absoluut weggelaten had mogen worden.
Bovendien is de songwriting wisselvallig. De losse ideeën zijn vaak mooi, zoals die in het meer dan twaalf minuten durende The Melancholy, maar de flow mist. Soms lijken ideeën achter elkaar aangeplakt te zijn, zoals in het stevige Dead Winter Days en She Painted Fire Across The Skyline Pt. 3. Het laatste deel van de trilogie eindigt met pianospel, terwijl er geen connectie is met de overige melodieën. Ook het mooie, instrumentale intermezzo The Misshapen Steed, dat uit drie delen bestaat (prachtig en sfeervol samenspel van klassiek instrumenten (onder andere strijkers, harp en piano) aan begin en einde met een orkestrale sectie ertussenin), had mooier uitgewerkt kunnen worden. Gelukkig zijn er ook positieve voorbeelden, zoals het openingsnummer, het zeer fraaie Hallways Of Enchanted Ebony (Sisters Of Mercy meets Rotting Christ and Katatonia) en As Embers Dress The Sky, waarin de cleane vocalen net als in een paar andere songs opduiken. Op deze release is de heldere zang nog niet zo veelvuldig aanwezig als op later materiaal.
De nummers bevatten repetitieve akkoorden en getokkel, eenvoudige, hypnotiserende ritmes en de fluisterscreams van John. De ritme- en leadgitaar vullen elkaar mooi aan en ook de bassist is goed hoorbaar. Hij voegt met zijn loopjes daadwerkelijk wat toe. Soms zijn de leads folky en op andere momenten juist melancholisch. Een geslaagde afwisseling, net als de akoestische leads in As Embers Dress The Sky. De solo’s zijn interessant doordat ze afwijken van de standaardpatronen.
Voor een debuut scoort Pale Folklore een dikke voldoende, maar ondanks dat dit de favoriet is van bepaalde fans die zweren bij de minder gepolijste oude sound, zet ik net als veel andere liefhebbers toch liever één van de twee meesterwerken (The Mantle (2002) of Ashes Against The Grain van vier jaar later) op. Daarop is de songwriting verbeterd, winnen de cleane vocalen en de invloeden van Swans, Laibach en postrockgiganten Godspeed You! Black Emperor en Mogwai terrein. Desondanks is het goed om stil te staan bij de beginjaren van de formatie die twintig jaar lang garant heeft gestaan voor atmosferische muziek van een hoog niveau en daarmee van invloed was en nog steeds is op veel bands. Laten we hopen dat de uit elkaar gedreven muzikanten hun kwaliteiten in andere projecten aan het licht brengen.
Tracklist:
1. She Painted Fire Across The Skyline Pt. 1
2. She Painted Fire Across The Skyline Pt. 2
3. She Painted Fire Across The Skyline Pt. 3
4. The Misshapen Steed
5. Hallways Of Enchanted Ebony
6. Dead Winter Days
7. As Embers Dress The Sky
8. The Melancholy Spirit
