Wie dacht dat de kortstondige reünie met oorspronkelijk zanger John Arch een album zou voortbrengen, heeft pech. Geen nieuwe cd van Fates Warning met Arch en vooralsnog geen verse plaat van Arch/Matheos in aantocht. Dus 'gewoon' weer nieuw werk met Ray Alder. Dat klinkt misschien niet al te uitbundig, maar ik ben om eerlijk te zijn meer dan enthousiast. Enthousiaster dan ik in lange tijd geweest ben over een cd van Fates Warning.

Theories Of Flight is namelijk geweldig. Simpelweg de beste plaat sinds Parallels en het ondergewaardeerde Inside Out. Wie deze langspeler voor het eerst draait, hoort direct grote verschillen met voorganger Darkness In A Different Light. Dat is zeker geen zwakke plaat, maar ik houd bij deze volhouders meer van de gedetailleerde en uitgesponnen aanpak. Die werkwijze komt op Darkness In A Different Light maar sporadisch voorbij. Het is toch allereerst een stevige metalplaat met een rockend randje, zonder al te veel progressieve aankleding. Het vooruitstrevende element van de band is op Theories Of Flight echter weer ruimschoots aanwezig.

Niet dat Fates Warning zoals op bijvoorbeeld FWX allerlei elektronische piepjes en bliepjes toevoegt. Dat niet. De sound is eigenlijk net zo uitgekleed als voorheen. Op wat samples en een incidenteel keyboardlijntje na is er alle ruimte voor doordachte riffwerk van Jim Matheos en het fantastische drumspel van Bobby Jarzombek. Laatstgenoemde doet simpelweg in niets onder voor zijn illustere voorganger Mark Zonder. Effectief als het moet, maar tegelijkertijd versierd en op gezette tijden lekker jazzy en technisch. Misschien nog wel blijer ben ik met de rol van sologitarist Frank Aresti. Ik denk namelijk dat er sinds No Exit niet meer zoveel gitaarsolo's op een album van Fates Warning hebben gestaan.

De absolute ster van het album is mijns inziens toch Ray Alder. De man zingt beter dan ooit, ongelofelijk maar waar. Zo hoog als vroeger is het natuurlijk niet, maar zijn uithalen klinken loepzuiver en de zanglijnen klinken heerlijk gevarieerd. Het feit dat Alder zo schittert, heeft voor een belangrijk deel te maken met de composities. Die zijn stuk voor stuk briljant, als ik het zo mag zeggen. Minder heavy dan in 2013, maar stuk voor stuk inventiever en sfeervoller. Een beetje zoals A Pleasant Shade Of Gray, maar dan vele malen spannender, flitsender en spetterender. De opener From The Rooftops begint al lekker bluesy met wat zwoele gitaarlijnen en mondt via een fraaie opbouw uit in een lekker stevig, progressief rocknummer. Vooral de inzet van gitaartokkels is buitengewoon smaakvol en zoals gezegd doet Alder erg zijn best om er ook vocaal wat moois van te maken.

Klapstukken van deze cd zijn wat mij betreft de lange songs. The Light And Shade Of Things en The Ghosts Of Home zijn absolute krakers. Met name die laatste track is een naargeestige aaneenschakeling van subtiele hoogtepunten, met een glansrol voor Jarzombek. Opvallend zijn de sterke melodieën in de songs. Melodielijnen die goed uitgewerkt zijn en heel af en toe zelfs aan een band als Opeth doen denken. Maar dat kan deels komen door de productie, aangezien knoppendraaier Jens Bogren voor de uitstekende mix tekende. Hij zorgt er eigenhandig voor dat het op zich vrij eenvoudige instrumentale titelnummer toch sprankelt. In deze afsluiter zijn bovendien wat knipogen te horen naar het project O.S.I. van Matheos en hedendaagse progbands als Porcupine Tree.

Natuurlijk zal ook deze schijf van Fates Warning weer voor verdeeldheid zorgen. Ik lees de laatste dagen al regelmatig commentaren van mensen die het weer helemaal niks vinden. Maar dat zijn ongetwijfeld de mensen die zweren bij de oude klassiekers. Dat hou je toch en dat mag ook. Ik vind die schijven zelf net zo geweldig. Maar Fates Warning is al lang geleden verder gegaan, zoals het een progressieve band betaamt. Theories Of Flight kan als het aan mij ligt op de inmiddels ferme lijst met hoogtepunten uit het vooruitstrevende muziekgenre. Want dit is niets minder dan genieten.

Tracklist:
1. From The Rooftops
2. Seven Stars
3. SOS
4. The Light And Shade Of Things
5. White Flag
6. Like Stars Our Eyes Have Seen
7. The Ghosts Of Home
8. Theories Of Flight