Dat Epica muzikaal vrijwel alle kanten op kan, heeft de band de afgelopen twintig jaar wel bewezen. Gedurende al die jaren is het bijna niet te voorkomen dat de muziek voorspelbaar en minder verrassend wordt. Dit is de kritiek die je soms hoort over de symfonische metalgigant. En toch komen ze nu met iets verrassends: The Alchemy Project. Een nieuwe ep, die zeven tracks bevat, die stuk voor stuk een samenwerking met andere grote artiesten zijn. Het gaat alle kanten op, maar levert wel de kwaliteit die je van de formatie gewend bent.

The Great Tribulation laat horen dat het bombastische geluid van Fleshgod Apocalypse het typerende geluid van Epica enorm goed aanvult. Het is bijna een symbiose, waarin de twee stijlen nauwelijks uit elkaar te houden zijn. Het nummer heeft een epische atmosfeer en is door de denderende beats van Fleshgod Apocalypse zelfs een beetje dreigend. Het stevige tempo van de Italianen overstemt de krachtige zang van Simone en de grunts van Mark niet. Helaas wordt de invloed van Fleshgod Apocalypse in de refreinen iets losgelaten. Het nummer wordt daardoor een beetje voorspelbaar. Desalniettemin is de afwisseling van het dreigende muzikale bombardement en de sfeervolle, maar kenmerkende refreinen prettig om naar te luisteren.

De invloeden van de Britse rockband Uriah Heep worden door toetsenist Phil Lanzon (Uriah Heep, Lionheart) geïntroduceerd aan het begin van het nummer Wake The World. Na enkele momenten klinkt de zang van Tommy Karevik (Kamelot, Seventh Wonder), waarna Simone en Mark inzetten. Het nummer ontwikkelt zich tot een fraaie combinatie van rockbeats, sfeervolle koorzang en vocalen van Simone, Tommy en Mark. Het is een groovende track met een hoopvol, bemoedigend geluid en sfeervolle gitaarsolo’s.

The Final Lullaby, in samenwerking met de Noorse experimentele metalband Shining, voert het tempo flink op. De saxofoonsolo is verrassend. Verder is het een redelijk voorspelbaar nummer, dat volledig in het repertoire van Epica past met filmische en symfonische elementen.

Sirens – Of Blood And Water is een etherische samenwerking met Charlotte Wessels (ex-Delain) en Myrkur. Het is een rustmoment op het album, maar het nummer misstaat niet tussen alle hectiek. De individuele stijl van de verschillende artiesten is erg goed terug te horen. Dit is tot in de puntjes uitgewerkt en na meerdere luisterbeurten worden de unieke elementen van de meewerkende artiesten steeds duidelijker. Het begin is een fraaie combinatie van de oriëntaalse elementen van Epica en de heldere klank van Charlotte Wessels. Het duistere geluid met fluisterende en gesproken elementen is typerend voor Myrkur, net als de industriële sound in de refreinen. De verschillende stijlen vullen elkaar goed aan en dat resulteert in een prachtig, filmisch, maar tevens krachtig nummer.

Met Death Is Not The End pakt Epica een oudere stijl op, die vooral kenmerkend is voor het album Design Your Universe (2009). Die progressieve kant is agressiever en strakker dan het modernere, toegankelijke en bombastische geluid dat met The Quantum Enigma (2014) geïntroduceerd is. Die stevige aanpak past goed bij de zang van Björn ‘Speed’ Strid (Soilwork). Gastgitarist Frank Schiphorst (MaYaN) houdt een strak tempo aan en laat overtuigende riffs horen. Het is een sterk nummer dat ook na meerdere luisterbeurten stevig overeind blijft staan.

Human Devastation is de grote verrassing van dit album. Het slagwerk van Ariën en het gitaarspel van Henri Sattler (God Dethroned) is ongekend hard. Deze mate van agressie hoor je niet vaak bij Epica. Dit nummer is dan ook zonder leadzang van Simone. Sven de Caluwé (Aborted) neemt in deze track het stuur over en weet te overtuigen met rauwe grunts en screams. Het is vooral de uitbarsting van agressie die onverwachts is. Helaas klinkt de productie wat minder zuiver in dit nummer en is de sound minder vol. Desalniettemin is dit een aangename verrassing en laat Epica met dit nummer een tot nu toe redelijk onbekende kant horen.

De toegankelijke afsluiter The Miner is een samenwerking met gitarist Asim Searah (Wintersun, Kiuas), vocalist Niilo Sevänen (Insomnium) en drummer Roel van Helden (Powerwolf, Sun Caged). Simone en Niilo wisselen elkaar af met sfeervolle vocalen. Instrumentaal wordt vooral de ruimte gegeven aan de zang, maar er zijn ook zeker momenten waarop de drums en gitaren de hoofdrol opeisen.

Dit album bewijst wederom dat Epica zeer veelzijdig is en zich comfortabel voelt in verschillende genres. De muzikale elementen die garant staan voor het succes staan uiteraard op de voorgrond. Ieder detail is tot in de puntjes uitgewerkt en de composities zijn boeiend. Toch zijn het vooral de agressievere klanken die het luisterplezier vergroten en een welkome aanvulling vormen op de tot nu toe bekende stijl. Naast de muzikale klasse van dit album is het idee om de samenwerking met alle genoemde muzikanten aan te gaan ook fantastisch. Het is leuk om te horen dat de inbreng van andere artiesten tot een symbiose van verschillende stijlen heeft geleid, in plaats van dat zij alleen ter ondersteuning toegevoegd zijn. Er is balans, geen overheersing.

Tracklist:
1. The Great Tribulation (feat. Fleshgod Apocalypse)
2. Wake The World (feat. Phil Lanzon & Tommy Karevik)
3. The Final Lullaby (feat. Shining)
4. Sirens – Of Blood And Water (feat. Charlotte Wessels & Myrkur)
5. Death Is Not The End (feat. Björn ‘Speed’ Strid & Frank Schiphorst)
6. Human Devastation (feat. Henri Sattler & Sven de Caluwé)
7. The Miner (feat. Asim Searah & Niilo Sevänen & Roel van Helden)