Om 14.00 uur trapt Inferum af in de kleine zaal. De jonge groep die op de Metal Factory is ontstaan, heeft ondanks zijn korte bestaan al veel indruk gemaakt. Het Eindhovense kwintet viel in de prijzen op Wacken (derde plaats) en financierde daarmee zijn eerste full-length Human Disposal. Dat album zou gisteren uitkomen, maar door distributieproblemen is deze nog niet beschikbaar. Daar baalt de band van en frontman Morrison de Boer excuseert zich richting publiek. De jongens spelen machinale death metal met als invloeden Meshuggah, Gojira, Textures, Car Bomb en Thy Art Is Murder. Ritmisch zit het sterk in elkaar. Echter het songmateriaal is nog niet over de hele lengte van het optreden memorabel en Morrison mag wat meer variëren. Modern Massacre, de titeltrack van de ep, is een uitschieter, Rotten King doet het goed en ook de nieuweling Pahogenic, waaruit de melodieuzere richting op Human Disposal blijkt, vestigt zich onder de highlights dankzij de twinleads. De festivalopener krijgt er al vroeg beweging in bij het publiek. Complexity Fest 2019 begint goed. (Jeffrey)

Eén van de meest interessante acts van het festival staat in de grote zaal. PinioL is een samenkomst van PoiL (dat vorig jaar in het café optrad) en Ni. Op het grote podium staan dan ook maar liefst zeven muzikanten: twee bassisten, twee gitaristen, twee drummers en een toetsenist (die een stel hersens op zijn instrument heeft liggen). En het gaat wonderwel goed samen. De heren brengen onder andere songs van het vorig jaar verschenen Bran Coucou ten gehore. Stel je daarbij een mix van Frank Zappa, Leprous, The Dillinger Escape Plan en King Crimson voor. De “coffee time show” is bijzonder, complex en om blij van te worden. Dat laatste door de gekke twists en de salsa- en funkritmes. Voor sommigen gaat het experimenteren te ver en gebeurt er te veel in de lange composities, maar het septet slaagt erin de verschillende stijlen en stuiptrekkingen tot een interessante potpourri met een gefocuste structuur te brengen. Veel woorden tussendoor zijn er niet, al is de volgende mededeling wel hilarisch: "We play one last piece and then... bye." PinioL doet de naam Complexity Fest eer aan met een excentriek optreden. (Jeffrey)

Tot nu toe heeft het publiek nog niet hoeven kiezen tussen twee bands die tegelijkertijd optreden. Maar dat is anders als 22 en Fire Walk With Us acte de présence geven. We laten de post-rock van laatstgenoemde voor wat deze is en voegen ons bij de bezoekers in de kleine zaal. 22 speelt een dansbare mix van pop, rock en metal, met als invloeden onder meer Leprous, The Mars Volta, Muse en Agent Fresco. Eind vorig jaar kwam You Are Creating uit, dat het verhaal volgt van de robot HAL2200 en zijn menselijke vriend Akira. Ook oudere tracks komen aan bod, zoals Plastik, één van de best pakkende nummers op de setlist. Wat het optreden mist, is interactie. De mannen staan heel enthousiast te spelen, maar verkeren daarbij vooral in hun eigen wereld. De vonk wil maar niet overslaan. Jammer, want 22 laat op plaat horen toch wel degelijk fijne, lichte prognummers te kunnen schrijven. (Jeffrey)

In de grote zaal brengt Four Stroke Baron, dat tourt met Dreamarcher en Shining, een eigenzinnige mix van new wave en heavy rock/metal ten gehore met soms de wall of sound die aan Devin Townsend doet herinneren. De new wave komt vooral terug in de met effecten doordrenkte vocalen van gitarist Kirk Witt, die een wat ongeïnteresseerde indruk maakt. Bassist Keegan Ferrari (met lange baard) heeft er wel veel zin in. Hij is constant in beweging, maakt contact met het publiek, maar kan met zijn partijen niet voorkomen dat de songs weinig impact hebben. Enkele oorzaken zijn het niet optimale geluid en de technische problemen bij drummer Matt Vallarino. De nummers hadden beter tot hun recht gekomen in de kleine zaal, maar door het op het laatste moment wegvallen van David Maxim Micic, staat het trio uit Reno (Nevada) dus in de grote zaal, waarin het wat verzuipt. Jammer, want Cyborg Part II: The City en Planet Silver Screen zijn op plaat toch prima visitekaartjes. Neon Person rockt lekker en Lowly Argonaut bevat prima samenzang. Keegan krijgt ondertussen zwart ondergoed toegeworpen, dat hij aan zijn instrument hangt en er vrolijk mee doorspeelt. Op wat leuke momenten en sterke fases na maakt Four Stroke Baron weinig indruk. (Jeffrey)

De techdeath van Irreversible Mechanism komt vandaag wat onsamenhangend uit de boxen. Als je je concentreert op één van de partijen is de muziek, die raakvlakken heeft met Rivers Of Nihil, Fallujah, The Faceless en Ne Obliviscaris, nog wel te volgen. Zo timmert de drummer strak door, maar vormen zijn bijdragen geen eenheid met de gitaarpartijen of de vocalen van Ilya Studenok. De frontman met roze schoenen is amper hoorbaar. Wel is hij zeer beweeglijk. Hij is overal op het podium te vinden met zijn lenige poses en sportschooloefeningen. Ilya is een bijzondere verschijning, die eerder matcht met deathcore dan met techdeath. De gitarist schreeuwt af en toe ook nog heel enthousiast wat onverstaanbaars. De heren uit het Wit-Russische Minsk werken wel hard, maar door de rommelige sound komt het geheel niet overtuigend over. Jammer, want Immersion (2018) deed uitkijken naar het optreden. (Jeffrey)

Klone doet ook aan Immersion. Het is de openingstrack van het optreden van de groep die zich in de grote zaal tot een van de hoogtepunten opwerkt met onder meer dat nummer van het meest recente album Here Comes The Sun (2016). Heel complex is de muziek niet. Integendeel, de songs zijn vaak opgebouwd rond een vierkwartsmaat. Ze zijn traag, emotioneel en sfeervol à la Katatonia en in mindere mate Gojira (de oudere songs van Klone). Wie zich laat meeslepen door de zang van Yann Ligner verblijft het hele optreden in een roes. Aan het begin van de set komen de stevigere songs zoals Give Up The Rest aan bod. De Franse formatie, die dit jaar alweer twintig jaar actief is onder de huidige naam, doet het gaandeweg de set rustiger aan, met onder meer het prachtige Nebulous. De nieuwe ritmesectie, bestaande uit bassist Jonathan Jolly en drummer Martin Weill, maakt een goede indruk. Met name het drumwerk van Florent valt op. De heren sluiten af met een uitstekende cover van Björk’s Army Of Me. (Jeffrey)

Nieuwkomer Dreamarcher ziet een zeer matig gevuld café voor zich. De meeste bezoekers kennen deze op het laatst aan de affiche toegevoegde band niet en kiezen er mede daarom voor om te gaan eten. Het jonge kwartet had meer verdiend met zijn pakkende, zeer gevarieerde songs. Zo is Dalen een soort mix van Foo Fighters en Deafheaven en hoor je elders elementen van Mastodon, Opeth, Enslaved en Converge terugkomen. De Noren laten vandaag vooral nieuwe, nog niet uitgebrachte songs horen. Van het kwartet zijn er maar liefst drie muzikanten die zingen. De drummer maakt met zijn intense screams de beste indruk. De cleane zang van de frontman is wat wisselvalliger. Desondanks nodigt het optreden van Dreamarcher uit om het studiomateriaal te gaan beluisteren en de groep in de gaten te houden. (Jeffrey)

Het uit Engeland afkomstige Conjurer gaat als een bulldozer door de grote zaal. Met hun mix van sludge, doom en grind vermorzelen de mannen uit Rugby alles op hun pad. Het laatste beetje hoop dat er in je leeft, is na een paar nummers wel verdwenen. De grimmige riffs en verpletterende ritmesectie vormen samen met de screams en grunts van gitaristen Brady Deeprose en Dan Nightingale een apocalyptisch scenario zonder toekomstperspectief. Binnen de intense songs is er evenwel ruimte voor dynamiek. Het moment dat Dan zonder microfoon tijdens Hollow de zaal in schreeuwt, is imponerend. Minder imponerend is de middelste sectie van het optreden, waarin er slechts beperkt ruimte voor afwisseling is en men zo hard beukt dat je er murw van raakt. Gelukkig keert de variatie in de laatste songs weer terug, waardoor de heavy breakdowns na een goede opbouw weer meer impact hebben. Conjurer kan de spanning niet de hele show vasthouden, maar maakt desondanks een positieve indruk. (Jeffrey)

In de kleine zaal treedt The Algorithm als vervanger van Loathe aan. Laatstgenoemde kan vanwege studio-deadlines niet in Haarlem aanwezig zijn. Ondanks dat Rémi Gallego en drummer Jean Ferry hier nog op 21 november 2018 stonden, is er veel belangstelling voor de elektronische muziek, die uitnodigt om te dansen. Dat gebeurt dan ook door een fanatieke groep dichtbij het podium. Rémi is veel meer gaan bewegen dan voorheen. Hij speelt zowel op zijn bas, zijn gitaar als op de keyboards. Eerlijkheid gebiedt te zeggen dat er wel veel elektronische partijen zijn voorgeprogrammeerd en dat de verrassing er wel af is als je de Fransman vaker aan het werk hebt gezien. (Jeffrey)

Met een tour van ruim een maand door India en Australië op zak verwacht je dat The Ocean een goed geoliede machine is die de boel eens even flink op stelten zet. Maar dan moet de apparatuur wel meewerken. Blijkbaar is er iets grondig mis met de versterker van gitarist Robin Staps, want pas na twintig minuten is het probleem verholpen. Een duur geintje, althans, voor de speeltijd. Toch is het publiek verbazingwekkend geduldig. En als de Duitsers dan aanvangen met The Cambrian Explosion en Cambrian II: Eternal Recurrence is het bal. De openingstracks van het laatste album Phanerozoic knallen erin. De heren hebben zich duidelijk niet van de wijs laten brengen door het oponthoud. Een uiterst strakke band met dito lichtshow laat weten dat het menens is. Om tijd te winnen wordt er weinig tussendoor gepraat, maar mede door de verkorte speeltijd is er weinig ruimte voor oude songs. Een oprecht gemis. Tegen het einde van de set wordt symbolisch Permian: The Great Dying gespeeld. Langzaam sterven de noten af. De conclusie is duidelijk: een fantastische show, maar veel te kort. (Wouter)

Een misschien nog wel grotere teleurstelling is de setlist van het Noorse Shining. In tegenstelling tot de aankondiging wordt niet het hele Blackjazz-album gespeeld. Naar verluidt omdat er niet genoeg voorbereidingstijd was. Wie heeft dat in de eerste plaats dan überhaupt beloofd?! Het album waarmee de heren doorbraken, staat bij menig progfan veruit bovenaan. "Daarna zijn ze ietwat oneerbiedig popmuziek gaan maken", hoor ik een fan zeggen. Wat een exclusief optreden had moeten zijn, is nu een gewone show. Dat is nog steeds geen straf, want Shining staat garant voor een feestje. Dat blijkt ook wel als zanger/saxofonist Jørgen Munkeby het publiek uitnodigt om het podium op te komen. Aarzelend wagen de eerste enthousiastelingen een poging. Als er één schaap over de dam is... Er wordt zelfs gecrowdsurft. Het is een groot feest. En dan maakt het ook niet meer uit dat meneer Munkeby's stembanden wel eens een nootje missen. Een ontzettend strak optreden met toch een raar bijsmaakje: Er worden maar drie nummers van Blackjazz gespeeld. (Wouter)

Vandaag is het precies één jaar geleden dat Vignette, het debuutalbum van Letters From The Colony, uitkwam via Nuclear Blast. Daarop combineert de groep uit het Zweedse Borlänge elektronica met machinale death metal. Gojira en Meshuggah zijn de voornaamste invloeden. Die combinatie nodigt enerzijds uit tot meebewegen, anderzijds is het zo warm in het café dat dat niet veel gebeurt. Het kwintet laat zich echter van zijn goede kant horen en zien. Frontman Alexander Backlund vermaakt het publiek tussendoor met leuke praatjes. Tijdens de songs laat hij zijn grunts gelden, terwijl de vier heren om hem heen strak staan te spelen. The Final Warning toont de harde, Meshuggah-achtige kant van het spectrum, maar met name het tweede deel van Erasing Contrast is heel sfeervol. Het twaalf minuten durende Vignette is de meest proggy track. Rustig getokkel en progressieve loopjes worden afgewisseld met stevige passages met vette grooves. Het is jammer dat Jørgen Munkeby met Shining op het andere podium staat, anders had hij de saxofoonpartijen zo mee kunnen spelen. Met name deze track toont de kwaliteit en het eigen geluid van Letters From The Colony. In sommige andere tracks ligt de invloed van Gojira en Meshuggah er wel heel dik op, waardoor een eigen identiteit naar de achtergrond verdwijnt. (Jeffrey)

Hoofdact van Complexity Fest 2019 is Zeal & Ardor. De grote man achter het project, Manuel Gagneux, excuseert zich dat zijn band “the simplest of Complexity Fest” is. Verder praat hij weinig tot niet. Hij laat de bijzondere muziek liever spreken en afgezien van de eerste vier tracks die nog niet goed uit de verf komen vanwege het niet ideale geluid, maakt de bijzondere mix van slavenblues, indiepop, black metal en duivelse thematiek veel indruk.

Blood In The River en het swingende Row Row zijn de eerste hoogtepunten en zetten veel bezoekers aan het dansen. Vervolgens komt de soul/indiekant van Zeal & Ardor aan bod in You Ain’t Coming Back. Daarna is het raggen met onder meer Waste (blasts) en Fire Of Motion (met screams van Manuel door een tweede microfoon waar veel diepte-effecten aan zijn toegevoegd).

De andere bandleden (een bassist, een gitarist, twee achtergrondzangers en een drummer) tonen veel beleving. Met name achtergrondzanger Denix Wagner gaat helemaal los, maar hij is weer op tijd bij de les om Manuel en Marc Obrist vocaal te ondersteunen. Dat gaat uitstekend, zoals vooral blijkt uit Built On Ashes. Ook in veel andere songs zorgt de zang voor de memorabele factor. Live komt de muziek veel intenser over dan op de releases. Hoewel niet elke track even sterk is, zijn er hoogtepunten genoeg, zoals Gravedigger’s Chant en Children’s Summon (uitstekende samenkomst van duivelse sfeer, keyboardmelodie en een van de beste riffs in de discografie).

Meerdere bezoekers staan te headbangen en mee te zingen en hopen na de reguliere set op meer… en dat komt er met nog eens drie hoogtepunten in de vorm van Don’t You Dare, Devil Is Fine en Baphomet. De gewaagde headliner zorgt voor een fantastisch einde van een zeer geslaagd festival. (Jeffrey)

Veel bezoekers houden het voor gezien. Toch is het feest nog niet voorbij. Alles moet kapot lijkt het motto van The Armed te zijn. Oorverdovend hard tegen een achtergrond van strobo’s schreeuwen en rammen de heren iedereen de kleine zaal uit. Al laat een aantal bezoekers zich niet wegjagen. Zij staan te genieten van de spastische, hectische, The Dillinger Escape Plan-achtige math. Ze zijn hun leven niet zeker als frontman Randall Kupfer de dansvloer al vroeg in de set opduikt en mensen die op hun telefoon staan te kijken, bij de kladden grijpt en ze de pit in duwt. Dat doen ook twee huurlingen van de band, waarvan de een als mosmonster verkleed is en de ander in een catsuit gehesen is.

Ondertussen staan veel andere bezoekers het gevaarlijke schouwspel (microfoonstandaarden worden wild het publiek ingegooid, bier vliegt door de lucht) van een afstand te bekijken, maar Randall komt zelfs de trap op om daar een camera en een telefoon beet te pakken. Idioot, vermakelijk, wat moet je hier eigenlijk van denken? Heerlijk om je frustraties op los te laten of geschift?Ondertussen ramt het vijftal de mathy nummers door de boxen. Op standje gehoorbeschadiging en met een oogverblindende lichtshow waar je niet langer dan drie seconden naar kunt kijken. Gelukkig helpt de grote lading mist het wat draaglijker te maken. The Armed is de juiste afsluiter van het festival. (Jeffrey)

En zo komt er een eind aan de vierde editie van Complexity Fest. Een drukke maar geslaagde editie van 's Neerlands enige echte moderne progfestival. En met name die drukte zal de organisatie gerust stellen. Vorig jaar bleek twee dagen toch iets te veel van het goede, maar waar ze in Engeland (UK Techfest) en Duitsland (Euroblast) met gemak drie dagen voltrekken, moeten wij het in Nederland doen met één dag. Getuige het grote aantal verschillende talen om ons heen, wordt het Nederlandse contingent aangevuld met buitenlandse gasten. Dat komt de sfeer alleen maar ten goede. Niet dat daar ooit wat mis mee was. Wie om zich heenkijkt ziet louter blije gezichten. Op een enkeling na die in zijn enthousiasme net een Complexity-biertje te veel op heeft, is het een groot weerzien. Oude vriendschappen worden aangehaald en nieuwe worden gesmeed. Zelfs de teleurstellingen vooraf en tijdens het festival konden daar geen verandering in aanbrengen.

Maar wat wil je ook met zo'n gave en gevarieerde line-up? En met zulk sterk geluid? Vrijwel elke band klinkt als een klok. En dat is toch wel essentieel bij een festival als Complexity Fest. Niet alleen vanwege de experimentele muziek en tegendraadse klanken, maar ook de complexe structuren die met hoge snelheid de zaal in geslingerd worden zijn gebaat bij een strakke sound. Ook de lichtmannen verstaan hun vak. Hoewel niet elke band gezegend is met voldoende frontlicht om enigszins te kunnen zien wie er op het podium staat, tillen de lichtshows het geheel naar een hoger level.

Qua voedsel is de keuze beperkt tot twee stands met een vrij mager aanbod en beperkte zitplekken. Mede door het uitstekende weer jaagt het bezoekers richting de stad. Zonde, want dat gaat toch ten koste van de baromzet. Sowieso blaakt Patronaat niet van de open ruimtes om even rustig te kletsen. Dat euvel ondervonden we vorig jaar al en helaas is daar niet echt een oplossing voor gekomen. Het gevolg is dat mensen op de trap in de kleine zaal zitten wat tot ergernis en soms zelfs tot ongevaarlijke situaties leidt.

Men kan zich ook afvragen of de inzet van het café als derde podium wel zo zinvol is. De optredens clashen met die van de kleine zaal, met vijftig man is het vol en het geluid achteraan is matig. Als dat zijn caféfunctie terug krijgt, heb je als het ware een beergarten waar je achterin een stelletje picknickbanken neer kunt zetten. En zo valt er altijd wat te verbeteren.

Met inbegrip van de pre-party op vrijdag kan de organisatie terugkijken op een uitermate geslaagd weekend. Chapeau, heren! Langzaamaan zullen de gedachtes uitgaan naar volgend jaar, want dat belooft iets bijzonders te worden. Waarom? Volgend jaar zal het de vijfde editie zijn. Een lustrum dus. We kijken er nu al naar uit. Tot volgend jaar.