Voor ik uit de startblokken schiet, vraag ik om vergiffenis en mededogen. Nee, geen mildheid en genade, maakt u zich geen zorgen, dit is geen politiek statement. Ik heb er een nogal lange review van gemaakt, maar dat is nodig omdat de genialiteit van deze plaat eigenlijk alle boekjes te buiten gaat. Aan mij de schier onmogelijke taak om daar eer aan te doen in een goed lopend verhaal. Dat gezegd hebbende weet u natuurlijk ook wel dat The Ocean enig geduld vereist, maar dat de muziek dat doorgaans dubbel en dwars waard is. Maar goed, mea maxima culpa dus. Bovendien: U bent gewaarschuwd en een gewaarschuwd mens telt ...? Juist! Voor twee. Afijn, here we go.
Dat het Duitse The Ocean niet vies is van een conceptje hier en daar, mag geen nieuws heten. Dat begint ruim vijftien jaar geleden met de eerste twee albums (Fluxion en Aeolian) die samen een geheel vormen. Daarop volgt de dubbel-cd Precambrian, die op paleontologische tijdperken gebaseerd is. Ook Heliocentric en Anthropocentric vormen samen een tweeluik. Ditmaal is het thema religie versus wetenschap. Opvallend genoeg volgt daarop een eenling: Pelagial; een muzikale reis door de verschillende dieptezones in de oceaan. Hoe dieper de zone, hoe dieper de klanken. Door omstandigheden verschijnt er dan weliswaar zowel een versie mét als een versie zonder zang, maar dat telt natuurlijk niet. Ondanks dat is het geenszins een licht tussendoortje. Maar er is een gat te vullen. Een gat tussen de tijd van de mens, en het Precambrium.
U hoeft geen wetenschapper te zijn om te begrijpen dat er na een Precambrium ook een Cambrium komt, en daar schuiven we aan. Eenieder die wel eens een paleontologieboekje open heeft geslagen (of voor mijn part de gerelateerde Wiki-pagina's), weet dat het Precambrium gevolgd wordt door het Fanerozoïcum; Dat die opgedeeld is in een handjevol sub-periodes; Dat de eerste daarvan het Paleozoïcum is; En dat de eerste subtelg van het Paleozoïcum het Cambrium is. Et voila, het verband! Eind 2018 verschijnt dan ook Phanerozoic I: Palaeozoic, dat begint met het Cambrium (The Cambrian Explosion). The Ocean laat het album netjes eindigen met de laatste periode van het Paleozoïcum, het Perm (Permian - The Great Dying). Het zal u dan ook niet verbazen dat deel twee begint waar deel één eindigde.
Mocht al dat wetenschappelijke geneuzel u aan de welbekende derrière oxideren, weest gerust. Ik ga u niet overhoren. Het gaat om de muziek en never judge a book by its cover, enzovoort, enzovoort. Afijn, fast forward naar nu. Fast forward naar het episch getitelde Phanerozoic II: Mesozoic | Cenozoic. Fast forward, of back to the past, zo u wilt. We schrijven het jaar 250 miljoen voor Christus. Ongeveer dan. Het komt niet aan op een millenniumpje meer of minder. En de titel van de plaat verklapte het al: we pakken het Mesozoïcum en het Cenozoïcum tegelijkertijd bij de lurven. De dino-kenners onder u worden met het Trias, het Jura en het Krijt als eerste op hun wenken bediend, maar ik zal het vanaf nu bij de muziek houden.
Het ruim acht minuten klokkende Triassic neemt kort de tijd om sfeer op te bouwen. Nieuw leven ontstaat langzaam, maar dat gaat al snel als een trein. Een heerlijke bassolo interageert met de frivole drums van Paul Seidel. Loïc Rossetti krijgt een half minuutje de tijd om zijn woordje te doen en zijn stembanden op te warmen. Maar dan is er geen houden meer aan. De scheurgitaar klapt er vol bovenop met een explosieve headbangriff van typische The Ocean-signatuur. Als vanouds zijn de grunts van Loïc sfeermaker. En dan dat loopje ... Om met de krachtterm van mijn oma te spreken: "Mensenkinderen!" Wat een plaat, joh! Nu al! Toch neemt de band gauw wat gas terug. Een verwijzing naar het CO2-gehalte ... Oké oké, ik stop al! De band golft tussen bruut en rustig en dat meesterlijk verslavende loopje keert meerdere keren terug. Wat een achtbaan van emoties! En dan moeten we ... Nee, we mógen nog drie kwartier.
Voor het gemak worden het Jura en het Krijt gecombineerd in Jurassic | Cretaceous. Dino-lovers niet getreurd, het is met ruim dertien minuten veruit de langste track. Hoewel Triassic verre van saai en voor de hand liggend is, wordt hier de progressieve avant-garde-trucendoos pas écht opengetrokken. Zo horen we aan het begin van deze epische track een trompet. Heerlijk. Evenals de opener golft dit nummer op en neer tussen explosief bruut en ingetogen introspectief. Maar hier is experiment troef. Overigens zonder in de valkuil te trappen dat het daar om zou draaien. Nee, er is altijd oog voor het zogenaamde liedje. Deze megatrack degraderen tot 'een liedje' zou echter een belediging zijn. Wat een meesterlijke compositie!
En zo dendert het Duitse collectief geraffineerd voort. Vileine frivoliteiten verfraaien de bruuske branie. De onverschrokken orkestraties overdonderden de ingetogen introspecties. En zo kan ik nog wel even door-allitereren, maar ik hou het bij het uitlichten van twee andere hoogtepunten. U heeft immers wel wat beters te doen dan mijn quasi-poëtische gewauwel lezen. Toch? Precies! Komt 'ie.
De zelfverzekerde Loïc verstaat zijn vak, maar waagt zich op Phanerozoic II: Mesozoic | Cenozoic meer dan ooit aan een uitstapje. Hoewel zijn zangprestaties nooit saai zijn, is zijn bijdrage in Pleistocene wel het meest in het oog dan wel oor springende. Tot nu toe dan, hè. De ietwat voortkabbelende track barst rond minuut vijf volledig los met een passage waar de gemiddelde progressieve black-metalband trots op zou zijn. Dat de muzikanten van The Ocean er een dergelijke roffel uitknallen is niet heel verbazingwekkend, maar Loïc beheerst dit kunstje blijkbaar ook tot in de puntjes. Wat een ranzige, beheerste agressie. Dit is moshen voor gevorderden. Ook als dat moshen op anderhalve meter afstand is. Kapot gaan we.
Daarnaast moeten we het nog even hebben over de gastbijdragen in Jurassic | Cretaceous. Ik weet dat ik die track allang besproken heb, maar gezien The Ocean het in een discografie ook niet al te nauw neemt met chronologie, lijkt me deze tijdreis volledig gerechtvaardigd. Ik zou namelijk bijna vergeten dat de heren de hulp van ene Jonas Renkse hebben ingeroepen om dit nummer extra luister bij te zetten. De samenwerking met de Katatonia-zanger in Devonian: Nascent, toevallig ook de langste track van het vorige album, beviel blijkbaar goed. En terecht! Jonas' rol is wellicht ietwat bescheiden, maar past perfect.
Maar aan al het goede komt een eind. We komen uiteindelijk onherroepelijk aan bij de laatste track, de Nieuwe Tijd, het Holoceen, Holocene. Het einde van de laatste ijstijd luidt het tijdperk van de mensen in. En daarmee vinden we aansluiting bij het eerder genoemde tweeluik Heliocentric/Anthropocentric. Wat een belevenis. Wat een tour. Wat een muzikaal genot. En o ja, ik zou het bijna vergeten, maar de cello is ook weer te horen, maar ik ga niet verklappen waar. Die gaat u zelf maar opzoeken.
Na even op adem te zijn gekomen, rijst de vraag hoe deze schijf in muzikaal opzicht in de discografie past. Hoewel Phanerozoic I: Palaeozoic geenszins een rechttoe rechtaan album is, is de plaat gestroomlijnd met een kop en een staart. Phanerozoic II: Mesozoic | Cenozoic is een muzikale reis met allerlei uitspattingen. In dat opzicht vertoont het meer overeenkomsten met het alweer uit 2013 stammende Pelagial, maar daar staan begin en eind ook van tevoren vast. Dat is hier geenszins het geval. De experimenteerdrift en vrijheid leiden u langs allerlei muzikale landschappen. Ongemerkt staat u vijftig minuten later vol verbazing om u heen te kijken. Wat was dat? Wat een trip! Maar hoe dan? Als een kind na zijn eerste keer in de Python, rent u terug naar de wachtrij en drukt u nogmaals op play. Want die trip moet nóg een keer ... nóg een keer ... en nóg een keer.
Tracklist:
1. Triassic
2. Jurassic | Cretaceous
3. Palaeocene
4. Eocene
5. Oligocene
6. Miocene | Pliocene
7. Pleistocene
8. Holocene
