De band heeft slechts één jaar nodig gehad om na het geniale Six Degrees of Inner Turbulence alweer een nieuw album af te leveren, dat ditmaal eens geen conceptverhaal is geworden. De complexiteit is er echter absoluut niet minder door geworden en ik verbaas me iedere keer weer hoe een band die zó technisch is tevens zo'n ontzettend emotionele nummers kan schrijven. Ook dit album kent namelijk met Endless Sacrifice, In the Name of God en de werkelijk prachtige ballad Vacant (zo simpel, zo mooi…) enkele nummers die ervoor zorgen dat de koude rillingen me letterlijk langs de rug lopen. Al met al is het album echter beduidend harder uitgevallen dan zijn voorgangers, maar de onmiskenbare Dream Theater-touch is gelukkig volledig intact gebleven.
De relatief eenvoudige opener As I Am (de single van het album) doet wellicht in eerste instantie vermoeden dat de band iets minder complex te werk gaat. Dit duurt echter tot halverwege het nummer, wanneer John Petrucci toeslaat met een gitaarsolo waar werkelijk geen woorden voor zijn. Als ik het niet met eigen ogen live had gezien, zou ik gewoonweg niet kunnen geloven dat zoiets fysiek mogelijk is! Met het hieropvolgende This Dying Soul worden alle registers open getrokken. De hoeveelheid aan ideeën die in dit nummer (van 11 minuten) gebruikt worden, is voor iedere andere band waarschijnlijk genoeg om drie cd's mee te vullen! Endless Sacrifice begint met een prachtig ingetogen stuk, maar eindigt ook weer zeer complex en snel en het hieropvolgende Honor Thy Father is waarschijnlijk een van de hardste nummers die Dream Theater ooit gemaakt heeft. In dat nummer wordt net als in The Great Debate van het vorige album op geniale manier gebruik gemaakt van samples. Vanaf hier wordt het album alleen nog maar ondoorgrondbaarder: middels de kippenvel-ballad Vacant via het ruim 11 minuten durende instrumentale nummer Stream of Conciousness belanden we aan bij het slotnummer In the Name of God; een emotionele aanklacht tegen de 11 september terreurdaden en waarschijnlijk een van de meest persoonlijke Dream Theater-nummers ooit.
Wie dit album heeft beluisterd, zal zich waarschijnlijk net als mij niet kunnen voorstellen dat de band het in slechts drie weken geschreven heeft. Werkelijk ongelooflijk! De band lijkt met de loop der jaren alleen maar meer inspiratie op te doen en om te zetten in uitstekende nummers. Hoewel het niveau van Six Degrees of Inner Turbulence en Scenes From A Memory net niet gehaald wordt (overigens helemaal geen schande: die twee albums reken ik nog altijd tot mijn all-time favorites), levert Dream Theater wederom een ijzersterk album af, dat zeker tot de hoogtepunten van 2003 gerekend mag worden. Wij, bescheiden stervelingen, kunnen wederom niets anders dan met ongeloof de weg volgen die Dream Theater voor ons uitgestippeld heeft.
Tracklist:
1. As I Am
2. This Dying Soul
3. Endless Sacrifice
4. Honor Thy Father
5. Vacant
6. Stream of Consciousness
7. In the Name of God
