Prima hoor, uitstekend. Net even lekker gejogd. Het is er prima weer voor. Ik had niet veel heel tijd, want ik had eerder op de dag ook nog een aantal interviews, maar het is allemaal gelukt.
Het is inderdaad lekker weer. Mooi dat het allemaal gelukt is. Gefeliciteerd met je nieuwe album The Diary. Het is een mooie dubbel-cd. Volgens mij is iedereen razend enthousiast.
Tot dusverre wel inderdaad. Je weet het nooit. In het begin krijg je altijd de positieve reacties en iets later komt altijd de negatieve kritiek. Ik ben dus nog niet helemaal gerust gesteld, maar de eerste reacties zijn goed.
Hadden jij en Anneke, toen jullie het materiaal aan het schrijven waren, het gevoel dat het iets speciaals ging worden?
Ja, heel erg. Meer dan ooit zelfs. We hadden echt zoiets van: alles past in elkaar, alles klopt en dit moet toch lukken. We hebben er een goed gevoel over en we zijn er ook supertrots op.
Je hebt al een aantal keer eerder samengewerkt met Anneke. Beviel dat toen zo goed dat het wachten was op een vervolg?
Ja, we hebben al drie keer samengewerkt. Twee keer met Ayreon, tijdens Into The Electric Castle (1998) en 01011001 (2008) en een keer tijdens Pure Air van Agua d’Annique. We kennen elkaar al zo lang. Ik denk dat het inderdaad een kwestie van tijd was voordat we weer een project samen gingen doen.
Jullie namen ongeveer tegelijkertijd contact met elkaar op toch? Zij, omdat ze een paar nummers met jou wilde opnemen en jij, omdat je iemand zocht die het concept op de beste manier kon vertolken.
Ik had het concept eigenlijk nog niet. Dat kwam pas nadat ik haar had benaderd. We zijn allebei Nederlands en al snel ontstond het idee om iets met Nederland als thema te doen. Het was haar idee om een liefdesverhaal te maken. Het concept komt meer uit het feit dat ik haar gevraagd heb. Ik had dus vooraf nog niets concreets in gedachten. Ik wist wel dat het een verhaal moest worden, dat het iets historisch moest worden, want de muziek klonk tamelijk barok. Het verhaal hebben we samen verzonnen.
Een van de aansprekende aspecten van het project is de treffende presentatie van het geheel. Van het logo tot de cover, van de wallpaper tot de beelden in de clips.
Je kunt superveel doen met dit gegeven. De zeventiende eeuw was de tijd van Nederland. Met onder andere schilders als Rembrandt en Vermeer. Hun schilderijen zijn fantastisch. Het mooie is dat ze nu allemaal vrij van rechten zijn, dus die kun je allemaal gebruiken. Ik vond het heel belangrijk dat we alles in die sfeer hielden. De Amsterdam-clip, waarin je Anneke door de moderne hoofdstad ziet lopen, is wel een beetje een cultuurshock, maar we vonden ook dat de humor erin moest blijven. We zijn geen Vikingband die het imago moet aanhouden. We zijn muzikanten die een verhaal vertellen, dus we vinden het ook wel eens leuk om er van buitenaf naar te kijken. Er is dus superveel wat je kunt doen op visueel gebied met dit gegeven.
Alexandra Bach en Thomas Ewerhard hebben met betrekking tot de lay-out enorm veel en goed werk verricht toch?
Ja. Alexandra heeft de voorkant gemaakt. Zij heeft ook de cover van de laatste cd van Stream Of Passion gemaakt, die ik heel mooi vind. Thomas Ewerhard heeft echt het hele artwork binnenin gedaan. Dat was veel werk en het ziet er echt ongelooflijk uit. Ik vond het als kind altijd al belangrijk dat dingen er mooi uitzien. Ik vind het belangrijk dat je je fans iets extra’s biedt.
Ook het concept zal veel mensen aanspreken. Hoe kwam je op het idee om het over de Gouden Eeuw te hebben?
Zoals ik al eerder zei, omdat Anneke en ik beide Nederlands zijn en we iets historisch wilden doen. Dan kom je al snel uit bij de Gouden Eeuw, omdat dat de periode was dat Nederland aan de top van de wereld stond.
Jullie hebben hulp gehad van Perry Moree, een vriend van jouw broer bij het uitzoeken van historische feiten.
Ja. Anneke vond dat alles moest kloppen. We hebben daar Perry voor benaderd, die daar een boek over geschreven heeft. Dat ging over twee geliefden die elkaar brieven hadden gestuurd en die zijn gevonden in Engeland. Het was wel grappig dat hij zowel fan van Anneke’s muziek bleek te zijn als van The Gathering en Ayreon. Dat was heel leuk. Hij is echt een hele grote hulp geweest en hij heeft ons echt geholpen met alle historische feiten.
The Diary is geschreven in de vorm van brieven die de twee geliefden uitwisselen. Elke brief vormt de basis van een songtekst toch?
Ja. Op iedere pagina zie je de dagboek-entry en de brief. Zo wordt het verhaal verteld via het dagboek en de brief.
Komt er ook een earbook-versie?
Ja. Er komt inderdaad een artbook. We hebben gisteren de cd’s binnengekregen. Ik heb toevallig vanochtend lekker in de tuin in de zon een clip opgenomen. Die onthult hoe het artwork en de verschillende versies er uit komen te zien. Die clip zal vandaag of morgen op Facebook verschijnen. Hij moet nog even geëdit worden. Er komt een digipack, een cd- en een lp-versie. Er komen ook t-shirts en posters.
Anneke heeft de teksten geschreven en jij de muziek. Heb je alles zelf gearrangeerd of hebben de anderen ook nog wat bij kunnen dragen?
Ik ben een vreselijke controlfreak. Ik doe alles zelf. Het is wel zo dat alle muzikanten die ik vraag, heel vrij zijn om te doen wat ze willen, want ze zijn stukken beter op hun instrument dan ik. Als iemand met de raarste instrumenten binnenkomt, dan zeg ik “Laat maar eens wat horen, doe maar wat”. Dus ik zeg niet wat ze moeten doen, maar ik wil eerst horen wat ze kunnen. Wat dat betreft heb ik geleerd dat je de muzikanten het beste vrij kunt laten. Tegen Joost heb ik bijvoorbeeld gezegd: ”Op deze plek moet piano komen en wat je doet, dat moet je helemaal zelf weten.” Dat zijn dus volkomen zijn eigen arrangementen die hij daar speelt. Ik heb dus niet iets uitgeschreven of zo.
Je hebt een mooie groep mensen verzameld om de cd op te nemen. Was het moeilijk om ze bij elkaar te krijgen of waren ze direct enthousiast?
Het is absoluut een mooie groep mensen. Het was niet moeilijk om ze bij elkaar te krijgen. Timo Somers heeft zichzelf zelfs aangeboden en gaf aan dat hij er deel van wilde uitmaken. Het was heel leuk en gaaf dat de muzikanten meteen ja zeiden of zelf aankwamen.
Jullie hebben tijdens de opnamen en de samenwerking met de artiesten veel lol gehad, aan de foto's te zien.
Ja, het is zo belangrijk dat het leuk is en dat ze enthousiast zijn. Als iemand het puur om het geld doet, dan krijg ik daar geen kick van. Ik zeg maar zo: iedere dag dat ik met iemand opneem, is een dag uit mijn leven. Dat vind ik nog belangrijker dan het resultaat. Het grappige is trouwens dat het resultaat dan ook beter is.
Hoe was het om na lange tijd Marcela Bovio en Johan van Stratum (zangeres resp. bassist van Stream Of Passion) weer te ontmoeten sinds de begintijden van die band? Of hebben jullie tussentijds ook wel veel contact met elkaar?
We hebben niet heel veel contact, want ik ben eigenlijk best wel een kluizenaar. Ze komen wel eens hier om iets op te halen of te brengen. Het zijn zulke leuke mensen waarmee ik altijd zal blijven werken. Er zijn een heleboel mensen waar ik nooit meer mee zal werken, maar ook veel die blijvertjes zijn.
Wat vind je van de ontwikkeling die ze inmiddels hebben doorgemaakt?
Het is natuurlijk te gek dat ze overleven zonder mij en een hele eigen koers varen. Dat is precies mijn opzet vanaf het begin geweest. Ik hoopte dat ze het helemaal zelf gingen doen. Het is natuurlijk superleuk dat ze daar ook nog eens succes mee hebben.
Het is zowel op cd als live een goede band. Daar mag je best trots op zijn.
Ja. Dat is mooi om te zien en daar ben ik absoluut trots op.
De Gentle-cd bevat een rijke variatie aan instrumenten. Ik ben de tel kwijtgeraakt hoeveel instrumenten ik heb gehoord. Het zijn er heel veel. Het is leuk om naar te blijven luisteren, want je hoort elke keer nieuwe dingen.
De Storm-cd is tamelijk constant. Bas, drum, gitaar en strings. Misschien nog een hoorn hier en daar. Het is makkelijker om met dat soort muziek mensen te overtuigen. Met alleen akoestische muziek is dat heel moeilijk. Ik vond het heel leuk om er veel exotische instrumenten in te verwerken, waar ik nog nooit mee heb gewerkt of die ik nog nooit gehoord heb. Op die manier houd ik het interessant.
Jeroen Goossens heeft daar een belangrijke bijdrage aan geleverd toch?
De belangrijkste. Die kwam hier echt met twintig instrumenten aanzetten en we hebben ze allemaal gebruikt. Ik had er al veel gebruikt op The Human Equation, maar dit keer heb ik er nog meer gebruikt. Het was zo leuk om met hem te werken. Hij is zeer talentvol en dan krijg je gewoon goede resultaten.
Je bent steeds op zoek naar nieuwe geluiden. Ben je ook een instrumentenverzamelaar?
Nee, ik ben überhaupt geen verzamelaar. Alles wat ik heb, heeft een functie zeg maar. Het verzamelen van en spelen op nieuwe instrumenten laat ik aan andere mensen, omdat zij het beter kunnen dan ik. Ik kan niet zomaar vanuit het niets een instrument goed bespelen. Ik heb wel specifiek voor deze cd een hammered dulcimer gekocht. Ik had ‘m geleend om te kijken hoe moeilijk het bespelen ervan is en het viel me eigenlijk best mee. Je hebt hamertjes en je slaat op de snaren. Je kunt het makkelijk leren. Het is niet echt een moeilijke techniek die je moet ontwikkelen. Ritmisch ben ik wel goed en dat helpt. Die heb ik dus gekocht en die zal ik ook blijven gebruiken. Ik ga proberen er een beetje beter op te spelen. Als je het ritme eenmaal hebt, moet je de juiste snaar zien te raken (lacht).
Je hebt ook voor het eerst samengewerkt met een koor: The Epic Rock Choir, die te horen is aan de Storm-kant. Zaten daar nog bekende namen bij?
Ja, die mensen hebben allemaal hun eigen band natuurlijk. Ik ging de studio met ze in en die mensen van de studio zeiden al: “We hebben veel professionele koren gehad, maar dit is supergaaf”. Het klinkt zo professioneel als het maar kan. Het was echt een openbaring.
Wie kwam op het idee van het zeemanskoor met de tekst: “Ras aan boord, trossen los!?” Dat vind ik echt een geniale vondst.
We zijn heel authentiek bezig. We zijn allemaal Nederlanders en hebben een Nederlands concept. Maar om alles in de eigen taal te doen, ging me wat ver en de buitenlanders verstaan er ook geen barst van (lacht). Ik vond wel dat het iets Nederlands moest hebben en dat kon het koor het beste doen. Ik heb Google dagenlang afgestruind om zeemanstaal te vinden (lacht). Het grappige is dat zestig tot zeventig procent van het mannenkoor niet eens Nederlands is (lacht). Ze hadden nog nooit van de tekst gehoord, dus ik moest uitleggen hoe ze “aan” moesten zeggen. Uiteindelijk werkte het als een speer.
Datzelfde koor doet ook de Human Equation-theatershows in september toch?
Ja, tijdens een van de repetities daarvoor heb ik ze voor het eerst gehoord. Ik had zoiets van: daar wil ik mee werken.
Hoe verlopen de voorbereidingen van de theatershows?
Goed. De hele cast is nu compleet. Ze hebben de understudies al. Het decor wordt gebouwd. Ik ben er in zoverre bij betrokken dat ik de muziek en de zangers heb benaderd en uitgekozen. Ik volg het niet op de voet, maar ik heb wel iedere week contact met Yvette, die het allemaal regelt. Ik geloof dat alles goed gaat.
Anneke en jij zijn de afgelopen maand op stap geweest. Hoe verliep die akoestische tour?
We zijn twee weken weggeweest. We hadden een speciale tour-cd opgenomen met vijf nummers. We hadden er geloof ik vijfhonderd meegenomen. De koffers zaten helemaal vol. De tourmanager zei al: “Dat is veel te veel man”, maar ze waren binnen vier dagen op. Dan zie je maar hoe trouw de fans zijn. Dat is echt ongelooflijk. Het was mijn eerste toertje in acht jaar.
Hoe was het voor jou om sinds een lange tijd weer op het podium te staan?
Heel eng, zeker met Anneke.
Heeft zij jou overtuigd om toch mee te gaan?
In het begin zei ik: “Je kent me toch, ik speel niet live”. Op een gegeven moment dacht ik toch: de kans om met haar op het podium te staan krijg ik niet snel weer, misschien moet ik het toch gewoon doen. Het was eigenlijk maar voor een paar shows. Toen men hoorde dat ik ook live zou gaan spelen, kwam er veel interesse en werd het toertje steeds langer. Op een gegeven moment kreeg ik er echt nachtmerries van. Op een bepaald moment zei ik: “Vertel me maar een dag van tevoren waar we gaan spelen, want ik word hier erg nerveus van”. Het was een soort rollercoaster met leuke momenten, waaronder het spelen en het ontmoeten van de fans. Ook een heleboel ellende natuurlijk: het reizen, het niet slapen en de rugpijn. Het is niets voor mij, maar ik ben toch blij dat ik het gedaan heb. Het is mooi om die superblije fans te zien en dan weet je toch waarvoor je het doet.
Ik vind het wel mooi om te lezen dat fans respecteren dat je niet optreedt tijdens de komende tour.
Mensen begrijpen het inderdaad. Die zeggen ook van: “Blijf lekker muziek maken”, maar er zijn ook mensen die zeggen dat ik moet doorzetten. Ik snap dat ook wel, maar het is voor mij moeilijk.
Wat kunnen we verwachten van de komende liveshows? Ik neem aan dat vooral de Storm-kant belicht zal worden.
Ik heb nog niets gezien. Ik heb ze ook nog niet horen repeteren. Ik weet wel dat het echt een metalshow gaat worden. Ze gaan ook nummers van Devin Townsend spelen en wat Ayreon-dingen. Het wordt puur een metalshow met in het midden een akoestisch momentje. Ik ben zeer benieuwd.
Het project krijgt nu al overal lovende kritieken. Het is wellicht nog wat vroeg om erover te praten, maar is dat succes een reden om serieus na te denken over een vervolg, ook omdat het een band is en geen project?
Sowieso wil ik het graag een vervolg geven. Het is wel afhankelijk van het succes, zowel van de cd-verkoop als van de tours. Als dat goed gaat, dan kan ik niet wachten om een tweede te maken.
