Deze weken zo kort voor de release zullen vast heel druk voor jou zijn.

Zeker weten. Ik heb flink wat interviewtjes, flink wat promoties. En ik heb heel wat cd'tjes om in te pakken en te versturen hierzo.

Inpakken doe je ook allemaal zelf?

Nou ja... ja. Met wat hulp van wat fans. Maar het is een hoop werk, hoor.

Aan hoeveel cd's moeten we dan denken bij de pre-orders via je website?

Duizenden. Het is een hoop gedoe. Al die etiketjes printen en plakken enzo. En iedereen wil iets verschillends. Maar ik mag niet klagen he. Ik ga pas klagen als er niks meer te doen is.

De post vindt jou op dit moment dan wel een leuke klant.

Zeker weten. Alhoewel het wel moeilijk is om het allemaal voor elkaar te krijgen. Er zijn allemaal rare regels en het is allemaal belachelijk duur. En dan hoop je korting te krijgen maar dat lukt dan weer net niets, want je hebt net niet genoeg. Ik kan natuurlijk niet concurreren met de Amazons en Bol.coms van deze wereld. Het is lastig allemaal.

En dat allemaal voor je nieuwe cd The Theory Of Everything. Je hebt toch weer een Ayreon-cd gemaakt. Toen we elkaar vijf jaar geleden spraken ten tijde van 01011001 liet je al doorschemeren dat je uiteindelijk toch wel weer een Ayreon-cd zou gaan maken. Maar dit album is een nieuw verhaal. Op welke manier is het dan toch aan de oude Ayreon-cd's gerelateerd?

Alleen puur muzikaal. Ik denk dat het muzikaal heel herkenbaar is als Ayreon. Met Ayreon heb ik denk ik toch best wel een bepaalde sound gecreëerd, en daar probeer ik niet van af te wijken. Als ik daar van afwijk geef ik het een andere naam. Dan noem ik het Star One. Of Guilt Machine. Of weer een soloalbum. Ik denk dat Ayreon gewoon altijd heel herkenbaar zal blijven door de sound. Wat kan ik dan anders doen? Bijvoorbeeld het verhaal. Ik kan werken met muzikanten waar ik nog nooit mee gewerkt heb. En de manier van werken is deze keer heel anders geweest. Het zijn nu vier lange nummers, wat ik nog nooit eerder heb gedaan. Op die manier probeer ik het voor mezelf vers te houden.

Hoe is de manier van werken anders geweest?

Voorheen verzamelde ik een paar maanden lang ideetjes. Die nam ik dan allemaal op. Dan had ik vijftig ideetjes en ging ik de studio in. Dan ging ik kijken welke ik ging gebruiken. Welke gooi ik weg, welke passen bij elkaar, welke kan ik aan elkaar plakken, in welke volgorde komt het. Deze keer ben ik de studio in gegaan met één idee. Dat was het Hammond-partijtje van het eerste nummer. Dat partijtje gaf me ook gelijk een indicatie van "dit wordt een Ayreon." Toen ben ik begonnen en heb ik de hele cd chronologisch opgenomen. Ik ben begonnen en toen kwam het volgende stuk, en het volgende stuk, en het volgende stuk en voor ik het wist had ik een nummer van drieëntwintig minuten. Dat had ik helemaal niet zo gepland. Ik denk dat deze manier van werken leidt tot deze lange nummers.

Je geeft in de biografie zelf al aan dat het een beetje is zoals Yes veertig jaar geleden al deed, met één nummer per kant van een lp. Tegelijkertijd doe je hetzelfde als wat Rush deed met 2112, namelijk een lang nummer onderverdelen in verschillende secties.

De nummers opdelen was een laatste-moment beslissing. Ik had de vier nummers aan mensen laten horen. Veel mensen vonden het wel super gaaf, maar het was wel een hele berg waar je tegenaan hikt. Het is wel van "whoa, vier van die lange nummers." Het kan mensen wel wat afschrikken. Een paar mensen vroegen me waarom ik het niet had onderverdeeld in andere nummers. Het maakt toch niks uit. Het verandert helemaal niets aan de muziek. Het is alleen maar makkelijker voor mensen om naar een bepaald stuk te gaan. Je hoeft niet twintig minuten door te zappen als je bijvoorbeeld aan iemand de solo van Keith Emmerson [van Emmerson, Lake & Palmer] wil laten horen. Dan ga je naar nummer zeven toe. Toen ik er over nadacht, dacht ik ook "ja, waarom ook niet?" Daarna ben ik een beetje gaan puzzelen waar ik moest gaan knippen en toen kwam ik op 39 tracks uit. Toen dacht ik aan The Hitchhiker's Guide To The Galaxy, het boek waarin 42 wordt genoemd als "the answer to life, the universe and everything." Het zou dus wel heel gaaf zijn als het 42 nummers zouden zijn. Dat kon ik niet weerstaan. Het zijn flauwe grapjes, maar het is toch leuk.

Je hebt nu weer een aantal geweldige muzikanten weten te verzamelen. Rick Wakeman van Yes, bijvoorbeeld, en je noemde Keith Emmerson al. Daar was je denk ik heel blij mee want dat waren wel twee van je idolen.

Keith Emmerson en Rick Wakeman zijn voor mij de twee toppers. Die heb ik vanaf mijn tiende jaar gevolgd en alles van gekocht wat ze maar uitbrachten. Rick Wakeman, die probeer ik al tien jaar tot vijftien jaar te pakken te krijgen. Ik heb ooit van The Classick Rock Society in Engeland een award gekregen, en die kreeg ik uitgereikt door Rick Wakeman. Ik heb hem dus wel eens ontmoet. De ochtend erna hebben we samen ontbijt gehad en daar vertelde hij me dat hij Ayreon wel kende. Hij had er zelfs ooit een keer een cd van gekocht. Dat is ook de reden dat hij uiteindelijk met Damian Wilson is gaan werken. Hij had Electric Castle gekocht, en Damian Wilson heeft natuurlijk een tijdje met hem getourd. Ik kende Rick dus al, dus het contact was al gelegd. Maar iedere keer dat ik hem op mijn album wilde hebben was er iets waardoor het niet doorging.

Dit keer had ik hem drie stukken gestuurd. Ik nam het zekere voor het onzekere. Ik stuurde hem drie stukken, waarvan ik hoopte dat hij er één mooi vindt. Een pianostuk, een metalstuk en een progstuk. Hij kon kiezen welke hij wilde doen, als hij het goed vond. En toen heeft hij ze alle drie gedaan. Dat had helemaal niet gehoeven, maar ja. Het was natuurlijk een super verrassing. Een droom die uitkomt, absoluut.

Bij Rick heeft het dus even geduurd voordat hij uiteindelijk op je cd te horen is. Ging het bij de andere muzikanten makkelijker?

Dat is verschillend. Er waren muzikanten waar het echt heel makkelijk was. Eén mailtje en ze deden mee. Anderen moest ik echt overtuigen.

Wie was het lastigst?

JB van Grand Magus, die The Teacher speelt. Die had ik bij de vorige cd al geprobeerd maar toen zei zijn platenmaatschappij nee. Dus ik heb het bij deze cd weer geprobeerd. Hij zei toen zelf nee, want het is compleet andere muziek dan dat hij zelf doet. Het leek hem niks. Maar ik moest zijn stem gewoon hebben. Op een gegeven moment kwam hij er achter dat ik in Bodine heb gezeten, waar hij als elfjarig mannetje onwijs fan van was. Er was een nummer van Bodine dat ik geschreven had, en dat had hij van de radio op zijn cassetterecordertje opgenomen. Hij kwam er achter dat ik dat dus was en toen vond hij het toch wel interessant. We hebben daarna een keer een telefoongesprek gehad. Toen zei ik hem dat hij het juist moest doen omdat het niet zijn eigen soort muziek is. Dat is juist het gave er van. "Jouw stem gaat ineens heel anders klinken in deze muziek" zei ik. "Je moet het zien als een uitdaging." Ik heb toen een half uur lang op hem in lopen lullen en aan het einde van het gesprek zei hij "you asshole!". Dus ik, "oh sorry, what did I do?" "Damn it, you convinced me!" Dat was gaaf. Toen kwam hij dus voor de opnames maar hij was heel gespannen en zenuwachtig. Hij wist niet zeker of hij het zou kunnen. Maar alleen die stem al, geweldig. Dat is wel een succes geworden, dus achteraf zei hij dat hij blij was dat ik hem overtuigd had.

Wat me opviel is dat er deze keer geen Nederlandse zangers of zangeressen meedoen.

Ik heb iedereen zo'n beetje gehad, inmiddels.

Je hebt wel bewust nieuwe mensen gezocht?

Ja. Omdat ik bij de vorige cd zei dat de volgende Ayreon-cd helemaal nieuw zou zijn, heb ik besloten om alleen met zangers en zangeressen te werken waar ik nog niet mee gewerkt heb. Dat houdt het voor mij nieuw, maar ook voor de fans natuurlijk.

Bij de instrumentalisten zijn er wel weer een paar waar je al mee gewerkt hebt.

Ed Warby is natuurlijk gewoon een deel van Ayreon. Dat is vaste prik. Buiten dat heb ik natuurlijk weer Ben Mathot, Jeroen Goossens en Maaike Peterse op viool, fluit en cello. Dat werkt gewoon werelds. Dat zijn vaste krachten, zeg maar. Maar de toetsenisten en zangers en Steve Hackett en Troy Donockley, dat zijn mensen waar ik nog niet mee gewerkt heb.

Zijn ze ook allemaal naar jouw studio gekomen voor de opnames?

Alle zangers en zangeressen wel, behalve John Wetton want daarvoor ben ik naar Engeland gegaan. Die heb ik in zijn eigen studio in Engeland opgenomen. De meeste muzikanten heb ik zelf opgenomen, alleen de Yes, Genesis en Emerson Lake & Palmer-mannen hebben het in hun eigen studio opgenomen. Voor de solo's die ze hebben opgenomen hoef ik ze niet te sturen, want dat is iets heel persoonlijks. Rick Wakeman heeft het op zijn modular mook ingespeeld. Dat is een complete telefooncentrale qua synthesiser. Als je dat helemaal hier naartoe moet halen voor alleen een solo, dat is niet te doen. Dus hij heeft het in zijn eigen studio gedaan.

Ik zag al diverse filmpjes voorbij komen waaruit blijkt dat je de weg naar Schiphol heel goed kent.

Haha ja daar ben ik weer vaak geweest. Dat is altijd leuk. We proberen ze dan te filmen als ze door de gate komen. Dat is wel spannend.

Kende je de meesten van hen al? Behalve dan JB.

Cristina Scabbia van Lacuna Coil had ik enkele jaren geleden op een festival ontmoet. Zij zou eigenlijk op The Human Equation meedoen. Dat is op het laatste moment toen niet doorgegaan, omdat ze een tour in de VS had aangeboden gekregen. De rest heb ik geloof ik hiervoor nog nooit ontmoet.

Komen die beelden op de dvd van de limited edition te staan?

Ja ja! Dat is juist het leuke er aan. Je ziet interviews met alle zangers, je ziet ons werken in de studio, en ik haal ze allemaal van Schiphol op. We hebben veel gefilmd. Er komt een documentaire van twee en een half uur op de dvd te staan.

Die dvd zit bij de limited edition. Wat zit er nog bij?

Daar zit nog een artbook bij. Dat is zo groot als een lp. Een heel boekwerk, zeg maar. Daar zitten 48 pagina's in met veel artwork en alle teksten en foto's van de zangers enzo. Daar zitten vier cd's in. De twee cd's van het album, maar als bonus ook nog twee cd's met de instrumentale versies. Dat is sowieso leuk om zonder zang te horen. Veel mensen vragen er om, omdat ze zelf die nummers willen inzingen. Ik krijg er heel vaak mailtjes over. Dus er zijn mensen die echt de hele opera gaan uitvoeren. Bij The Human Equation heb ik naar een stuk of vijf mensen de instrumentale nummers opgestuurd en die hebben het ook echt opgevoerd. Veel werk, want dan moeten ze dus echt een hele cast hebben en daar gaan ze dan een half jaar mee repeteren. Ik heb er een paar video's van. Het is echt hartverwarmend om te zien. Het niveau is niet hoog, maar wel leuk. Maar ja, het zijn topzangers die ze proberen te benaderen, maar dat lukt niet altijd, zeg maar. Maar het is wel schattig om te zien.

Waar deden ze dat dan?

Allemaal in het buitenland. In Zweden en Italië is het geloof ik gedaan. Ik weet wel dat de eerste Ayreon-cd The Final Experiment ooit is uitgevoerd in de vrouwengevangenis in Breda. In de Koepel. Daar heb ik ook opnames van. Daarvan lig je helemaal dubbel. Maar het publiek kan daar niet weglopen hahaha.

Op het moment dat iemand jou vertelt dat ze dat doen, dan denk je toch ook "je maakt een geintje" ?

Ik las het in de krant: "Ayreon opgevoerd in vrouwengevangenis." En ik wist helemaal van niks. Maar dat was ook helemaal playback daar. Ze zongen niet echt. Maar ik wist er helemaal niks van af. Dus ik ben er toen achtergekomen die dat had georganiseerd. Dat was een of andere bewaker daar. Ik heb daarna nog geschreven met de gevangenen die dat uitgevoerd hebben. Met de hoofdpersoon, die dan Ayreon deed. Een super heftig vrouwtje, helemaal onder de tattoos. Daar heb ik wat mee gecorrespondeerd. Ik heb haar gefeliciteerd, met hoe gaaf het was enzo. Op een gegeven moment hebben ze me uitgenodigd om daar heen te gaan. Dat heb ik dan niet gedaan. Niet omdat het een gevangenis is, hoor. Maar ik zou niet weten wat ik daar dan zou moeten zeggen. Dus dat heb ik uiteindelijk niet gedaan. Maar het was wel super gaaf dat ze het daar opvoerden. Ik heb er ook een opname van. Het is echt leuk om te zien.

Ik las dat je op de dag van release naar een aantal platenzaken gaat om daar dan wel weer de fans te ontmoeten.

Ja. Het is eigenlijk ook niks voor mij. Ik wil niet in de belangstelling staan. Ik ben ook maar een of andere sukkel die muziek in elkaar loopt te rommelen. Die belangstelling is helemaal niks voor mij. Maar de fans waarderen het. Als ik er eenmaal ben en je ziet al die blije gezichten en spreekt die mensen, dan is het toch wel gaaf. Maar ik voel me dan toch wel wat ongemakkelijk. Vroeger had ik dat niet. Toen had ik zoiets van "kijk mij eens!" En achter de vrouwtjes aan en feesten enzo. Maar tegenwoordig heb ik dat helemaal niet meer. Ik sta liever wat op de achtergrond.

In Velvet Breda en De Waterput in Bergen Op Zoom op vrijdag de 25e, en de dag erna in Sounds in Venlo.