Ik denk dat het hetzelfde basisidee is bij al onze albums: de nummers hebben een bepaalde ‘aanwezigheid' die tezamen ieder album zijn eigen identiteit geven. Ik weet dat het erg populair is bij al onze muziekfans – ik ben zelf ook een muziekfan – om te vergelijken. En ik doe het zelf ook als iemand me daarnaar vraagt, maar dan vraag ik me af: waarom doe ik dat? Ieder album heeft zijn eigen identiteit. Ben je bekend met Portishead? Ze maken een soort ambient en hebben in de jaren 90 een aantal albums opgenomen, en nu na tien jaar hebben ze een nieuw album. En het is duidelijk dezelfde band: dezelfde leden, dezelfde songwriter, maar toch heeft het nieuwe album een nieuwe identiteit.
Het is typisch dat we altijd iets met iets anders proberen te vergelijken, en ik denk dat een goede band muzikanten met een heel eigen stijl heeft. Dus ik denk dat Satyricon door haar stijl – de drumstijl van Frost en mijn eigen compositorische stijl en gitaarstijl – is erg herkenbaar als Satyricon. En dat zie ik als iets positiefs. Een vriend van me zit in de jury voor de Noorse Grammy's voor metal, en hij zegt dat het hem ergert dat er zo weinig bands met een eigen gezicht zijn. De meeste albums leken volgens hem zoveel op elkaar dat het net zo goed dezelfde bands konden zijn. Dus ik zie dat als een goede zaak bij Satyricon dat wij onze eigen stijl hebben ontwikkeld, die de band altijd herkenbaar zal maken.
Om terug te keren naar je vraag: ik denk dat vooral dit album een sterk gevoel uitstraalt. Sommige albums hebben een aantal goede nummers, terwijl andere albums echt albums zijn die van de luisteraar eisen dat hij het album in zijn totaliteit beluistert en niet halverwege afhaakt. Als zo'n soort album zie ik The Age Of Nero, als luisteraar zijnde.
Is er dan ook een soort rode draad, of lijn tussen de nummers van het nieuwe album?
Nee, niet echt. Tekstueel zit er geen rode draad tussen de nummers. En ik denk dat er ergens op je papiertje wel een vraag staat over de titel van het album, nietwaar?
Nee, eigenlijk niet.
Oké, want iedereen vraagt er tot nu toe naar. Ik kan kort iets uitleggen over de rode draad, het is absoluut geen conceptalbum. Dat is niet de stijl van Satyricon. Maar veel mensen wijzen erop dat het een zeer duister album is, en dat vind ik zelf ook. Ik luisterde er vanochtend nog naar tijdens het sporten, maar ik moest het afzetten want ik kreeg er de verkeerde energie van. De teksten worden heel erg bepaald door wat ik van binnen voel en wat ik ervaren heb door mijn leven heen. De dingen in de buitenwereld die ik zie, gefilterd door mijn hersenen, en die mij als persoon beïnvloeden. En voor mijn gevoel leven we in een heel duistere en sinistere wereld. Er is oorlog in Europa, in Amerika, in Afrika, terreur, aardbevingen, tsunami's...En je weet hoe men zei dat het Romeinse Rijk een van de grootste en meest krachtige rijken was die men ooit gezien had, en keizer Nero bracht Rome in feite ten val. Ik denk dat de beroemde quote was: "Rome was burning at his watch". En ik voel me haast alsof de mensheid en de aarde onder ons toeziend oog brandt. Het gaat me niet om sociaal commentaar of politiek, maar gewoon een duister gevoel dat dit het begin van het eind is.
Dus in plaats van het eind van het Romeinse Rijk het einde van de moderne wereld zoals die vandaag is?
Het einde van de aarde, zoals ik het zie. Je moet er logisch over nadenken: met onze mogelijkheid tot vernietigen, en onze bereidheid om te vernietigen, is het niet waarschijnlijk dat iemand ineens met een witte vlag wuift en ‘stop' roept. De race gaat door. En ik reflecteer als artiest op wat ik zie: ik doe niet aan sociaal commentaar, maar de duisterheid, de duistere gevoelens die ik daarbij krijg, worden heel duidelijk in de muziek gereflecteerd. Dus er is geen concept op het nieuwe album, maar wel een algehele duisterheid die ik ervaar.
Dat vind ik een erg interessant punt: heel veel bands reflecteren op dit soort manieren op de duisterheid die zij ervaren, maar ik vraag me af: onder al die duisterheid zit er ook het gevoel van "we moeten het beter doen". Dus er zit eigenlijk ook een heel positieve kant aan het verhaal.
Ja, zeker! En dat wil ik ook. Toen ik nog jong was, was ik heel erg rebels en vocht ik tegen alles waar ik tegen was, en naarmate je ouder wordt, start je met vechten voor de dingen waar je in gelooft, in plaats van vechten tegen de dingen waar je niet in gelooft. Zie je het verschil? Maar ik wil me ook niet mengen in wat mensen wel of niet moeten doen. Ik reflecteer meer op wat ik zie, en hoe ik dat ervaar. Dat maakt het album wat het is. Het is niet alleen maar duister, maar ook vol energie en enthousiasme, wat helemaal op ons neerkomt, hoe wij genieten van het muziek maken. We hebben de tijd van ons leven als we spelen.
En tegelijkertijd benadruk je in de promosheet dat jullie muziek niet is bedoeld als een simpele vorm van escapisme...
Nee, eerder het tegenovergestelde: het gaat over de harde realiteit. Het is niet zo dat The Age Of Nero een album is voor de begrafenis van de mensheid. Het is meer een presentatie van de harde, duistere realiteit. Dus in die zin is het natuurlijk geen escapisme.
Ik vind het interessant dat je net de eigen stijl van Satyricon noemde, want ik denk dat met name veel oudere fans de band zoals die evolueert op Volcano, Now Diabolical en nu The Age Of Nero, niet meer terug kennen. Wat is jouw mening hierover? Hoe zie jij de evolutie van Satyricon door de jaren heen?
Wat de meeste mensen volgens mij vergeten, is dat we inmiddels al 16 jaar spelen. En ik denk dat wat de meerderheid van onze fans waardeert, is ons vermogen om vooruitgang te boeken. En de meerderheid zegt ook dat onze muziek zeer herkenbaar is, maar dat je nooit precies kan verwachten hoe een volgend album gaat klinken. En het mooie is dat je ook bands als AC/DC hebt, voor degenen die iedere keer hetzelfde willen. Niet slecht bedoeld overigens: ik houd zelf ook van AC/DC. Af en toe dan. En bovendien: de meeste van onze "old school" fans zijn jonger dan wijzelf zijn, en hebben niet de ervaring die wij hebben in extreme muziek.
Ik sprak gisteren nog met een fan die een nogal sterke mening had over bepaalde dingen, en ik vroeg hem hoe oud hij was. Toen realiseerde ik me dat hij 4 jaar oud was toen wij ons eerste album uitbrachten. En ik probeer iedereen serieus te nemen hoor, maar ik dacht bij mezelf: jij hebt net geleerd te praten toen wij ons eerste album uitbrachten, en nu wil je mij vertellen hoe de dingen werken? Dat is absurd. En volgens mij is het grootste verschil tussen wat we toen deden en wat we nu doen dat onze muziek nu veel gespierder, sterker en gezaghebbend is. Ik respecteer en geniet van ieder album dat we gedaan hebben, omdat dat altijd het beste was dat we in die periode konden doen. En we hebben iedere keer ons hart en ziel gegeven. Maar we gaan niet iedere keer zitten uitrekenen welke muziek de mensen willen horen, we maken de muziek die we zelf willen horen. Maar als iemand meer akoestische gitaar en fluiten wil horen, dan moeten ze daarvoor niet meer bij ons zijn. Dan moeten ze Dark Medieval Times nog maar eens opzetten. Hetzelfde geldt voor nummers als K.I.N.G. en Fuel For Hatred, want dat is niet hoe The Age Of Nero klinkt.
Er is een minderheid – en dat is echt een minderheid – die een beetje in het verleden is blijven hangen. De meerderheid is erg bezig met onze nieuwe albums, en dat weet ik omdat ik met veel mensen over de hele wereld praat. Maar we kunnen niet iedereen plezieren, we maken de muziek waar we zelf het meest tevreden over zijn. Er is altijd een grote groep geweest die juist daardoor fan van Satyricon zijn, en ik denk dat die groep steeds groter wordt. Toch lijkt het erop dat The Age Of Nero wel een album is dat zowel de oude als de nieuwe fans kunnen waarderen, misschien omdat het een erg atmosferisch album is, maar toch ook erg agressief, terwijl het ook de structuren heeft die we op onze latere albums ontwikkeld hebben: een meer gefocuste vorm van songwriting.
Ik heb ook nog een vraag over het schrijfproces: ik heb gelezen dat je het album ergens geïsoleerd in een hut diep in de Noorse bossen hebt opgenomen, samen met Snorre Ruch van Thorns. Dan verwacht je toch een behoorlijk traditioneel en ouderwets klinkend album, maar eigenlijk klinkt The Age Of Nero juist erg modern en haast mechanisch. Hoe zie jij dat?
Ik ben het niet met je eens dat het album mechanisch klinkt. Ik beantwoord je vraag zo, maar dat wil ik wel even benadrukken. Voor mij is het probleem van veel moderne metalproducties dat het allemaal zo mechanisch en artificieel klinkt. We willen dat de drums als drums klinken en niet als een drumcomputer. We proberen de ‘echtheid' van het geluid zoveel mogelijk op CD vast te leggen, in plaats van alles zoveel mogelijk te digitaliseren, zoals de meeste bands tegenwoordig helaas doen. Snorre is een vriend van mij en is eigenaar van een hut, ergens in de bergen, drie uur boven Oslo gelegen, waar ik woon. En hij heeft me een sleutel gegeven en gezegd dat ik er zoveel gebruik van mocht maken als ik wilde. Dus ik heb wat apparatuur overgebracht, en gedurende een jaar ben ik steeds in pozen van enkele dagen erheen gegaan om te schrijven.
Af en toe kwam Snorre ook langs. Hij is een van mijn beste vrienden. Hij is erg muziektheoretisch ingesteld, in tegenstelling tot mijzelf. We hebben veel discussies gehad over de muziek. Dus ik had iemand om mee te brainstormen, dat was eigenlijk voornamelijk zijn rol. Die rol heb ik ook weer gehad bij het Thorns-album. We hebben eigenlijk beide geen ego's meer als we bij elkaar zijn, we proberen elkaar zoveel mogelijk te helpen. Ik ben ook een fan van Thorns, en Snorre is fan van Satyricon. Dus we proberen het beste uit elkaar te halen. En vaak werkte ik ook alleen. Dan krijg je een heel ander niveau van focus: er is geen afleiding meer van internet of televisie, je hebt geen afspraken, het is alleen mijzelf en mijn instrumenten. En dat maakt je zeer gefocust. Ik heb dat ook geprobeerd bij het schrijven van Now, Diabolical en ik heb daar erg van genoten. En de laatste maanden hebben we als band heel veel geoefend in Oslo, om alles zo strak mogelijk te laten klinken voordat we het album gingen opnemen.
En toen zijn jullie voor de opnames naar een haast tegenovergestelde situatie gegaan: Los Angeles. Kun je daar iets meer over vertellen, en ook over de productie van het album? Je hebt het album zelf gedeeltelijk geproduceerd, samen met Joe Baresi...
Joe Baresi was de engineer. In Los Angeles liggen enkele van de beste studio's ter wereld. Wij voelden in een vrij vroeg stadium al aan dat dit voor ons het ultieme Satyricon-album zou worden. Dus we vonden dat we alle middelen moesten gebruiken om het album zo goed mogelijk tot zijn recht te laten komen. We wilden ook een beetje uit ons gebruikelijk comfort komen: de andere albums zijn in Noorwegen of Denemarken opgenomen, en we wilden iets nieuws proberen. Ik heb wel eerder goede ervaringen in Amerika gehad. Het is allemaal veel professioneler, en je hoeft je ook niet met allerlei kleine zaken bezig te houden, omdat anderen dat voor je doen. Dus je kunt je focussen op de dingen waar je je op moet focussen: de muziek.
Zeker omdat ik ook producer was, draaide ik in feite dubbele diensten, en dan is het des te belangrijker dat je niet door allerlei rotklusjes wordt afgeleid. Als producer gaat het er met name om dat je weet welke uitrusting je wil gebruiken, een duidelijk masterplan hebt en dat je zoveel mogelijk haalt uit je muzikanten. Verder moet je helder kunnen communiceren en duidelijk kunnen maken wat je probeert te bereiken. Mijn rol als producer betekent ook overzicht hebben over welke mensen wanneer binnenkomen om stukken in te spelen. Ik heb Joe Baresi gekozen omdat hij van hetzelfde soort geluid houdt als ik. Je moet niet zomaar iemand kiezen omdat hij bekend is. Joe heeft net als mij een afkeer van al die klinische, moderne producties. Hij is erg ervaren en heeft ook veel ervaring met de uitrusting. Ook is het erg belangrijk dat hij dezelfde smaak als mij heeft.
Ik heb ook nog een vraag over de E.P. My Skin Is Cold. Daar staan enkele oude nummers op in een live-uitvoering met orkest. Was dat een eenmalige gebeurtenis of is dat iets dat we nogmaals kunnen verwachten in de toekomst?
Het was eigenlijk geen heel orkest, maar de kopersectie van een orkest. Het zijn allemaal hoorns. Dat hebben we in november 2006 gedaan, tijdens een grote show in Oslo. Dat was een eenmalige gebeurtenis, maar ik weet niet of we zoiets nog eens zullen doen. Nogmaals, we zijn niet zoals AC/DC, we proberen steeds nieuwe dingen, en dit was een van die nieuwe dingen. En het pakte wat mij betreft erg goed uit: die show had een geweldige atmosfeer en ik denk dat iedereen die daar aanwezig was dat kan beamen. Omdat de show in Oslo was, konden we goed uitpakken qua podiumpresentatie: we hadden een heel platform voor de koperblazers, die helemaal in zwarte pakken waren gestoken.
Het voegt echt intensiteit aan de muziek toe.
Precies! Er zaten al elementen in de muziek die zij konden versterken. We hebben niet allerlei rare nieuwe dingen gedaan, maar de elementen die al in onze muziek aanwezig zijn, versterkt. Dat was het idee achter die show. Er staan trouwens ook nog twee nummers op die E.P. die zijn opgenomen tijdens de Volcano-sessies. Dat album werd echter echt te lang, dus hebben we eigenlijk twee nummers weggelaten, omdat het album ook zonder die nummers een goede eenheid vormde. Zo hebben we nog een nummer weggelaten dat op de Ten Horns, Ten Diadems-compilatie is verschenen, en de andere twee nummers zijn op de speciale vinyl editie van Volcano verschenen. Maar Frost en ik bleven toch nadenken over die twee nummers, Live Through Me en Existential Fear Questions, die wat ons betreft te goed waren om te verstoppen op een limited edition. Daarom zijn ze ook op de E.P. uitgekomen.
Wat ik me ook nog afvraag: je komt op mij over als een behoorlijk ambitieus persoon, die ook nog verder wil experimenteren met Satyricon: ben jij het type persoon die al een duidelijk plan heeft en zegt "ik wil met Satyricon binnen tien jaar hier en hier staan", of heb je zoiets van "we zien wel wat de toekomst zal brengen"?
Eigenlijk geen van beide. Ja, ik ben zeker erg ambitieus wat betreft mijzelf als persoon en wat betreft de band, maar ik spendeer vrijwel al mijn energie aan het heden en de zeer nabije toekomst, in plaats van te denken in termen van jaren. Na Now, Diabolical begon ik na te denken over het nieuwe album, en nu het nieuwe album er is spendeer ik mijn energie aan het denken over de tour en het zo goed mogelijk live weergeven van het nieuwe album. Het is dus vooral zo dat ik heel erg met iets bezig ben en intussen steeds al over een eventuele volgende stap nadenk. Ik ben ook meer vanuit artistiek oogpunt bezig dan vanuit commercieel oogpunt: als we goede albums blijven maken en goede shows geven, dan ben ik ervan overtuigd dat er nog mooie dingen voor ons in het verschiet liggen.
Ja, en 15 jaar geleden startten jullie als een relatief obscure band, en nu zit je in een mooi hotel voor een perstour. Blijkbaar is er iets gebeurd in die tijd...
Inderdaad, maar als ik kijk naar wat mij gelukkig maakt, zijn andere dingen, zoals Cronos van Venom die een keer een nummer live heeft meegezongen, en Celtic Frost, waarvan ik vroeger een grote fan was, die mij vraagt of ik een nummer wil inzingen op hun nieuwe album. Dát zijn voor mij de grote dingen, niet de mooie hotels. Maar ook het ontmoeten van fans tijdens signeersessies. Ik heb al meerdere malen iemand gezien met een tattoo van mijn gezicht op zijn arm. Maar voornamelijk het opnemen van albums en het spelen van concerten, zoals twee jaar geleden toen we in Donington speelden, voor 60.000 mensen, terwijl je dan terugdenkt aan de keren dat je in de oefenruimte stond, proberend om gitaar te leren spelen (lacht voor de eerste keer tijdens het gesprek).
Wat doet dat eigenlijk met je, als je je eigen gezicht als tattoo op iemands arm ziet staan?
Het maakt dat ik me heel bescheiden voel.
Inmiddels zitten er al 40 minuten op en wordt mij vriendelijk doch dringend duidelijk gemaakt dat het nu toch écht tijd is om het gesprek te beëindigen. Hoewel ik Satyr altijd een beetje arrogant vond overkomen, ontpopte hij zich tijdens dit interview tot een bedachtzame, intelligente muzikant, die heel erg met zijn muziek bezig is. Tijdens het opbergen van mijn spullen vertrouwt hij me overigens nog toe dat Snorre Ruch inmiddels bezig is met een nieuw Thorns-album, en we zijn het er meteen over eens dat daar waarschijnlijk heel wat mensen naar uitkijken.
