Jullie waren dit jaar op de 70.000 Tons Of Metal cruise. Hoe was het?
Dat was te gek. Of misschien moet ik zeggen "te gek voor woorden." Je zit met 3500 metalfans op een boot, dus wat denk je dat er dan gaat gebeuren?
Ik heb wel wat verhalen gehoord.
Er zijn waarschijnlijk zo'n 3500 verhalen... Maar het is fantastisch. Je hebt daar eigenlijk twee mogelijkheden: je gaat slechte dingen doen of je gaat naar goede muziek luisteren. Of een combinatie, wat de meeste mensen denk ik wel deden.
Welk van de twee nam het meeste van jouw tijd in beslag?
Voor ons was er een derde optie omdat we ons nog enigszins professioneel moesten gedragen. Je kan dan niet te veel slechte dingen doen. En dan bedoel ik dus jezelf helemaal lam zuipen en dat soort feestelijkheden. Dat kan je niet doen als je nog fatsoenlijk wil optreden. Als je tenminste nog onderdeel wil uitmaken van de goede muziek en niet van de slechte muziek. We moesten dus rustig aan doen, maar we hebben wel af en toe een drankje genuttigd, kan ik je verklappen.
Jullie komen uit Scandinavië, waar ze er wel om bekendstaan dat ze dat wel lusten.
Omdat we aan het werk waren, moesten we ons wat on-Scandinavisch gedragen hahaha.
Nu het nog vers in je geheugen ligt: wat was het meest memorabele moment?
Toen we onze laatste show speelden. Dat was op het pooldeck. Het waaide toen behoorlijk hard en we hadden diverse technische problemen. Het was zo'n show waarbij je denkt: "fuck it, we zien wel hoe het gaat." We hebben de setlist wat moeten omgooien tijdens de show, maar het was erg leuk. Het voelde erg punkrock aan doordat we er gewoon voor gingen. Geen bullshit, gewoon spelen in plaats van wat we vooraf gepland hadden. En het publiek leek het gelukkig ook erg naar de zin te hebben. Na afloop hebben we nog een drankje genomen toen het werk erop zat.
Dat moet wel heel anders geweest zijn dan een normale show, want dat ziet eruit alsof het tot in de puntjes is uitgewerkt. Of heb ik het mis?
Dat valt mee hoor. We hebben natuurlijk wel de setlist die vaststaat, dus de volgorde van de songs ligt al vast en ook wel waar er bijvoorbeeld pyro of rook in de show zit. Dat moet je vooraf wel plannen zodat het niet per ongeluk in een barbecue uitmondt. Dat zou overigens ook wel goed zijn voor een dvd, bedenk ik nu. Maar dat zou dan ook gelijk het laatste zijn wat we doen.
Heb je weleens iets te dicht bij zo'n vuurkanon gestaan?
Jazeker. Diverse keren. Soms heb je een windvlaag, precies op het moment dat die dingen aangaan. Dan komen de vlammen ineens het podium op, in plaats van recht omhoog. Daar moet je wel op letten. Je moet dan wel weten wanneer de vlammen komen. Wij hebben tegenwoordig heel wat pyro dus eigenlijk staan we ook steeds op te letten wanneer de vlammen gaat komen. Ik tenminste wel. Dan let ik ook op of anderen niet op de verkeerde plek staan. Toen we in september op Knotfest in Mexico speelden, ging het mis met de pyro. Er waren geen vlammen, er spoot alleen benzine de lucht in. Door de wind kregen wij dat ook over ons heen. Iets later volgde dan een vonkenregen vanaf het plafond, wat in dit geval echt gevaarlijk werd. Ik zat namelijk onder de benzine toen die dingen kwamen. Daar moest ik toch wel een veilige plek zoeken, achteraan het podium.
Dat klinkt vrij gevaarlijk.
Dat was het ook! Maar zolang je je kop er maar bijhoudt en je bewust bent van het gevaar, valt het mee. Maar om terug te komen op je vraag: voor een optreden zoals op Wacken Open Air moet je vooraf wel veel dingen goed plannen. Maar voor ons als band is het tijdens de show toch vrij spontaan. Natuurlijk ontwikkel je gaandeweg wel een soort choreografie voor bepaalde nummers, maar dat gebeurt gewoon. Dat plannen we niet zo. Dat heeft ook zo z'n praktische redenen: je moet op bepaalde momenten wel dicht bij je microfoon staan of bij je pedalboard om van effect te switchen. Dan krijg je wel een soort vast bewegingspatroon, want dat werkt dan gewoon goed.
Toen jullie begonnen aan de tour voor War Eternal is het vast wel ter sprake gekomen om een keer een dvd op te nemen. Wanneer werd besloten dat dat op Wacken Open Air zou zijn?
Dat was denk ik pas op het moment dat we te horen kregen om welk tijdstip we op Wacken zouden spelen. Dat was in een gunstig tijdslot: op een hoofdpodium rond middernacht, dus dan is het donker. We hebben al vaak op Wacken gespeeld maar meestal was het nog licht. Nu was het donker, wat toch iets magisch heeft op dat festival. We zouden voor de verandering eens wat speciaals kunnen doen. We besloten om een grotere stageset te bouwen, want we hadden daar nu ruimte en budget voor. En toen bedachten we dat we dat misschien dan wel moesten vastleggen voor een dvd. Er zijn per slot van rekening toch al veel camera's aanwezig. We hebben regisseur Patric Ullaeus erbij gehaald om het te leiden. Het is namelijk toch wat riskant om alleen de lokale filmcrew te gebruiken. Zij zijn er om het op te nemen voor op tv en internet, om snel de show uit te kunnen zenden. Ze filmen dus op een andere manier dan wanneer je een show opneemt om later op dvd uit te brengen. Patric heeft ze dus nog uitvoerig gesproken en instructies gegeven, maar achteraf heeft hij de montage gedaan wat ook heel anders is dan voor een livestream.
Het podium was wel iets meer aangekleed dan normaal. Hoever vooraf zijn jullie begonnen met bouwen?
Ik denk dat we een half jaar eerder begonnen zijn met het bedenken en uittekenen van hoe het moest worden. We hebben ideeën verzameld, maar dat werden er al snel steeds meer. We zijn gaan samenwerken met een bedrijf uit Keulen om mee te denken. We gaven ze onze wilde ideeën, zij kwamen met ideeën die nog wilder waren. Uiteindelijk heeft het bouwen een week of twaalf geduurd, denk ik.
Hoe betrokken waren jullie als bandleden bij alles?
Bij het bouwen zelf waren we niet betrokken, maar wel bij het ontwerp. We gaven ze onze ideeën en zij wisten dat te vertalen naar een stageset. Het was een mooie samenwerking tussen band, management, bouwers en crew. De crew moest nadenken over hoe we het in godsnaam zo snel mogelijk konden op- en afbouwen. Onze tourmanager Andre en lichtman Martin moesten erop toezien dat het iets werd wat we ook konden vervoeren. Daar komt nog bij dat het op een festival was, dus dan heb je ook minder tijd om alles op te bouwen dan wanneer je het bij je eigen show in een zaal doet. Uiteindelijk paste het in twee vrachtwagens en waren er vijftien mensen nodig om het op te bouwen. Het is te groot om overal zomaar op te bouwen, dus we nemen het niet overal mee op tour. De eerste versie die we hadden, paste niet eens op het podium van Wacken. We hebben het dus al moeten aanpassen.
Er waren dus vijftien mensen nodig om het op te bouwen. Uit hoeveel mensen bestaat jullie crew normaal?
We hebben normaal zes of zeven mensen mee op tour. Op Wacken waren dat er dus nog vijftien meer.
Dus jullie hebben alles uit de kast getrokken voor één show?
Jazeker. En dat was het helemaal waard. Het was echt heel leuk. Niet alleen leuk om de show te spelen, maar ook leuk om te zien of we het voor elkaar konden krijgen. Het was voor ons gelijk een goede vuurproef om te zien of we dit konden doen en hoe de reacties zouden zijn. Als men zou vinden dat we over the top zouden gaan, dan zouden we daar ook achter komen. Maar we hebben uitsluitend positieve reacties gehoord. Ik ben opgegroeid met Kiss, dus ik hou van grote producties. Zoveel mogelijk vuur en rook en wat je maar kan verzinnen. Met Arch Enemy zijn we op een punt in onze loopbaan beland dat we ons wat meer kunnen veroorloven. We wilden altijd al wel iets meer bieden dan alleen de band die staat te spelen. We willen ook visueel wat meer kunnen bieden. Dus nu gaat er bijvoorbeeld ook wat meer geld richting de lichtshow. En op Wacken trokken we inderdaad alles uit de kast. Dat was heel leuk.
Zoiets kost natuurlijk veel geld. Hebben jullie dan ook aan Wacken een hoger bedrag gevraagd omdat jullie een bijzondere show wilden doen?
Je kan wel iets onderhandelen om een klein beetje meer geld te krijgen, maar daar gaat het niet echt over. Het ging vooral om de praktische zaken op het festival. Bijvoorbeeld dat we de avond voor de show het podium al nodig hadden en dat we achter het podium genoeg ruimte hadden om op te bouwen. We hadden dit met geen mogelijkheid kunnen opbouwen in de normale tijd die je op een festival hebt om om te bouwen. We moesten dus de avond ervoor al diverse dingen neerzetten. We moesten dus weten of we die ruimte en tijd konden krijgen, evenals of we het achter het podium konden opslaan. De crew achter het podium had dit jaar dus twee grote nachtmerries te verwerken: ons en Iron Maiden. Hun show was waarschijnlijk nog wat groter dan de onze.
Heb je ze niet gezien?
Nee helaas niet. We waren toen nog niet op het festival. Ik had ze graag weer gezien. We hebben diverse shows met ze gedaan. Je kan van Iron Maiden vinden wat je wil, of van hun muziek houden of niet, maar ze geven altijd wel een indrukwekkende show. Maar ook al zou heel het showelement bij hun weggelaten worden, dan nog zou het een geweldige liveband zijn. Ze hebben Bruce Dickinson, meer heb je eigenlijk niet nodig.
En Steve Harris. Jij als bassist zou hem toch wel moeten noemen.
Ja natuurlijk. Maar ik bedoel, Dickinson zelf zorgt al voor genoeg show. Ze zijn allemaal heel erg actief op het podium. Maar als de andere vijf bandleden gewoon bij hun versterkers blijven staan, dan nog zou het een goede show zijn want ze hebben Bruce Dickinson.
Vertel je dan ook tegen Alissa dat ze meer als hem moet zijn?
Nee want ze is van zichzelf al zo. Je hoeft haar echt niets te vertellen. In het begin moesten we haar juist vragen om wat rustiger aan te doen als we op een klein podium stonden, want anders zouden we constant tegen elkaar knallen. Bij haar komt het heel natuurlijk, hoe ze op het podium tekeer gaat. Ze heeft dat gewoon in zich.
Terug naar de show van Wacken: die show werd ook live uitgezonden op het internet. Was dat niet een rare keuze, als deze later ook op dvd zou uitkomen?
Eigenlijk wel. Daar hebben we ook wat discussies over gehad. Wacken wilde het natuurlijk wel streamen. Wij hadden "nee" kunnen zeggen, maar op zich is het ook goede promotie voor je band om het live uit te zenden. Niet iedereen zal de dvd kopen. Dus mensen die er niet bij waren, konden het toch live volgen. En mensen die misschien niet van Arch Enemy hielden of ons nog niet kenden, konden dan ook zien dat we toch best een aardige band zijn. En de fans die de stream bekeken, wisten dan dat ze later een nog betere versie zouden krijgen. Op de dvd is de montage nog beter en het geluid is echt professioneel gemixt. Bij de livestream is dat allemaal best in orde, maar lang niet zo goed als bij een echte release. Andy Sneap heeft een geweldige mix afgeleverd.
De show staat dus op de dvd, zelfs in een 5.1 mix. En alle videoclips van het album War Eternal, waaronder een clip die nog niet is uitgebracht. Welke is dat?
Dat zal de video zijn voor Time Is Black. Dat is een mix van animatie en beelden van Alissa. Die clip is toch wel cool hoor.
Wat staat er nog op?
We hebben ook nog beelden van een show in Tokio, van toen we daar in 2015 speelden. Dat zijn songs die we op Wacken Open Air niet speelden omdat er te weinig tijd was.
In april hebben jullie wat shows rondom de release van deze dvd, maar helaas niet in Nederland. Pas in augustus komen jullie naar het Into The Grave festival in Leeuwarden. Dus in augustus zijn jullie eigenlijk nog altijd op tour voor War Eternal, ruim drie jaar na de release. Had je gedacht dat het zo lang zou duren?
Nee! Het blijft maar doorgaan. Als we willen, kunnen we nog twee of drie jaar door met dit album, want ze blijven maar shows aanbieden. Maar we willen toch echt een keer een nieuw album opnemen, dus dat is waar we momenteel mee bezig zijn. Dat moet in september uitkomen.
Als jullie dan in augustus in Nederland spelen, krijgen we dan wellicht al een voorproefje?
Dat zou zomaar kunnen! Wellicht spelen we dan al een of twee nieuwe nummers. Maar ik kan niets beloven.
Zijn alle nummers nu al af, of schrijven jullie nog terwijl jullie in de studio zitten?
Die zijn allemaal geschreven. In ieder geval in de basis, want in de studio veranderen ze soms nog behoorlijk. We krijgen soms onze beste ideeën terwijl we de nummers in de oefenruimte verder uitwerken. We zijn erg blij met de nummers die we nu hebben, maar we staan wel open voor nieuwe ideeën. In tegenstelling tot bij War Eternal hebben we nu niet vooraf al alles als demo's opgenomen die helemaal uitgewerkt waren. Nu zijn we met opzet wat losser.
Dus het is iets spontaner?
Ja. Het ligt vooraf wat minder vast en alles is wat opener. Op War Eternal waren de arrangementen heel vol. Daar kon je echt niets aan toevoegen. Dat hoefde overigens ook niet. Bij de nieuwe nummers hebben we het bewust op voorhand wat opener gelaten, zodat we wat meer ruimte hebben. Het wordt wat 'epischer' als ik het zo mag noemen. Maar verwacht niet dat we ineens totaal anders klinken, het blijft onmiskenbaar Arch Enemy. Maar wel wat anders dan War Eternal.
En na drie jaar touren met Alissa weten jullie ook beter wat zij kan.
Absoluut. Voor War Eternal hadden we nog nooit met haar op het podium gestaan en kenden we elkaar nog niet echt goed. Drie jaar later is dat dus totaal anders. Nu voelt het alsof ze altijd al onderdeel was van de band. Nu werken we dus heel anders met haar, want zoals je zegt, we weten nu beter wat ze kan. Dat is natuurlijk nog prettiger dan ten tijde van War Eternal.
Is ze nu ook nog meer betrokken bij het schrijven van de nummers?
Jazeker. Ze schreef voor War Eternal ook al veel. Ik geloof dat ze ruim de helft van de teksten geschreven heeft, maar de muziek was toen eigenlijk al af toen zij bij de band kwam.
Als je terugkijkt op War Eternal, was de muziek dan eigenlijk meer geschreven voor Angela Gossow, jullie vorige frontvrouw?
Nee, dat niet. Daar hebben we toen niet op die manier over gedacht. Maar in principe heb je wel gelijk, want ongeveer de helft van de songs waren geschreven voordat Angela de band verliet. Dus die zijn toen wel geschreven met haar in het achterhoofd, maar ik denk niet dat dat van invloed geweest is op hoe we nummers schrijven. Alissa is een andere zangeres dan Angela en klinkt dus ook anders en heeft andere sterke kanten. Dus bewust of onbewust neem je dat wel mee in hoe je nummers schrijft. Vooral onbewust, denk ik.
Is Angela tegenwoordig nog bij de band betrokken?
Ze is nog steeds onze manager. Ze doet alle dingen die wij zelf niet willen doen. Wij maken de muziek, zij handelt de andere zaken af die erbij komen kijken. Al het saaie werk, dus. Nee, ze is te gek en zorgt ervoor dat wij alleen de makkelijke beslissingen hoeven te maken. Zij maakt de moeilijke en doet het zware werk zodat wij gewoon muziek kunnen maken.
Mist ze het optreden niet?
Nee, nog niet. Misschien dat dat nog komt. Maar nu doet ze wat ze wilde, namelijk ons managen. Ze was het vele reizen en wachten zat. En dat ze constant het middelpunt was. Alle ogen waren op haar gericht. Ze is heel blij met wat ze nu doet. Gelukkig maar, want ze was altijd al heel goed in van alles voor de band te regelen. Ze is een vrouw, dus ze kan meerdere dingen tegelijk doen. En ze is Duits, dus heel punktueel. Dus die combinatie zorgt ervoor dat alles altijd in orde is. Precies wat je moet hebben als manager.
Staat de deur open voor haar als ze bijvoorbeeld een duet zou willen doen met Alissa?
Ja hoor. Maar dat is niet echt iets waar we het tot dusver over gehad hebben. Ik zal niet zeggen dat het nooit gaat gebeuren, maar we hebben het er tot dusver gewoon nog nooit over gehad. Ik denk dat Angela gewoon heel blij is met wat ze nu doet. En wij zijn ook blij met haar. En ze mist het optreden nog niet, geloof ik.
Om af te sluiten: hoe zien de komende maanden er voor Arch Enemy uit?
Momenteel nemen we dus het album op en in april hebben we wat shows. In de tussentijd moeten we ook alles regelen rondom bijvoorbeeld het artwork en de productie voor de shows van het album. En deze zomer begint dan de promotie ook voor het nieuwe album, oftewel de interviews. In de zomer hebben nog wat shows en in september komt het album. Vanaf de herfst gaan we dus op tour voor het album.
Heeft het album al een titel?
Nee, nog niet. Als alle nummers af zijn en de zang is opgenomen dan bekijken we wat wel een goed titelnummer is. En als we het daar niet over eens worden dan noemen we het gewoon iets anders.
