Op jullie nieuwe dvd staan twee concerten van de onlangs afgelopen wereldtournee. Hoe kijk je op die tour terug?

Heel positief. We hebben een ontzettend gave tijd gehad.

Een paar jaar geleden had je met ReVamp een periode dat het je allemaal een beetje te veel werd, maar nu met Nightwish doe je tours die langer zijn dan ooit tevoren. Is het nu zoveel anders?

Ja, heel anders. Bij ReVamp kostte het heel veel energie om opnieuw te beginnen nadat we met After Forever gestopt waren. Bij ReVamp deed ik alles. Bij Nightwish doe ik veel minder. Het is wel heel veel werken, maar mensen krijgen geen burnout omdat ze te veel werken. Je krijgt een burnout omdat je verkeerd werkt. "Een beetje te veel" is wel een understatement. Ik heb echt anderhalf jaar eruit gelegen. Ik heb mijn lesje toen wel geleerd over hoe ik moet werken. Dat is dan wel spannend als je, zoals dat bij mij ging, opeens bij Nightwish begint. Maar misschien omdat het zo plotseling was en ik weinig tijd had om na te denken over wat het betekent, heb ik de wijsheden die ik heb meegekregen van mijn burnout goed kunnen gebruiken. Zoals ik zei, veel werk is het probleem niet, maar wel hoe je werkt.

Op Vehicle Of Spirit staan dus twee concerten: de show in het Wembley-stadion in London en de show in Tampere in de zomer van 2015. Laatstgenoemde was volgens mij wel een van jullie hoogtepunten die zomer.

Jazeker! We hebben de hoogtepunten uit de tour gepakt en daarbij een heleboel bonusmateriaal uit andere werelddelen om een completer plaatje te krijgen. Dit is Nightwish op tour.

Die twee shows werden sowieso al opgenomen. Was het altijd al het plan om beide shows uit te brengen, of was het om te zien welke het meest geschikt zou zijn?

Dat durf ik je niet te zeggen... Het plan was om een tourdocumentaire te maken qua shows. Dus niet één show en nog een korte behind the scenes-documentaire, zoals men meestal doet. Of zoals met onze vorige dvd: een liveshow en een hele documentaire. Nu wilden we echt proberen de wereldtour in kaart te brengen. Dat neem je je voor en ga je dingen plannen. Dan vallen shows samen en ga je kijken wat je kunt doen. Omdat de twee shows zo verschillend zijn van elkaar - eentje binnen, eentje buiten, eentje in eigen land, eentje in een ander land, maar wel in een legendarische zaal - heb je per show zo de redenen om het uit te willen brengen. Als je je eerste stadionshow in Finland speelt, tsja daar wil je dan wel wat mee. We hadden nog nooit zo'n grote stagesetup gehad. Dat was wel een van de wapenfeiten in de Nightwish-geschiedenis. Toen Wembley bevestigd werd, zeiden we gelijk dat het absoluut een show was die we erbij wilden hebben. Zeker toen het uitverkocht was en zeker toen Richard Dawkins zei dat hij ook wel kwam.

Hoe kwamen jullie op het idee om hem ook voor de liveshow te vragen?

Het contact was er natuurlijk al door het album. Hij was geïntrigeerd door de combinatie van zijn wereld en die van ons. Ik denk dat hij ook wel benieuwd was hoe het zou zijn om voor zo'n grote groep mensen live te staan. Hij spreekt natuurlijk wel vaker voor publiek, maar dat is in een heel andere setting.

Hij leek wel behoorlijk zenuwachtig, als ik zijn gezicht zo zag.

Dat was hij zeker. Je moet je voorstellen: je bent een wetenschapper en je spreekt voor zalen. Voor conferentiezalen van misschien een paar honderd man, of soms misschien een keer duizend. Maar zeker geen twaalfduizend! En je komt wel op tv en radio, maar daar is een camera toch anders dan bij een liveconcert voor zo'n groot publiek. En dan ook nog eens in een concertzaal. Als je dan backstage hebt gezeten en je moet ineens op het podium staan en het publiek toespreken, terwijl je al de hele show ze hoort meezingen en juichen, dan denk ik dat dat niemand in de koude kleren gaat zitten.

Weet je nog wanneer jouw eerste keer was voor zo'n groot publiek?

Dat moet met After Forever zijn geweest. We hebben een paar festivals gespeeld van dat soort grootte. Maar dat waren altijd festivals, dat was niet op een tour met publiek dat alleen voor ons kwam.

Terug naar die Wembley-show: op het einde straalt het geluk van jullie gezichten af.

Mooi dat je dat gezien hebt. Dat was ook echt zo. En een opluchting dat alles goed gegaan was. En dat Richard Dawkins opkwam. Ik kon me zijn zenuwen helemaal voorstellen.

Heb je hem vooraf nog tips gegeven?

Nee joh, ik ga iemand die zo ontzettend ervaren en intelligent is echt geen tips geven. Als hij me het gevoel had gegeven dat hij er behoefte aan had, had ik het misschien gedaan. Nee, die man weet echt wel wat hij doet. Dat neemt niet weg dat je dan evengoed nog zenuwachtig kan zijn. Hij vond het gewoon heel spannend hoe het publiek zou gaan reageren. Ook al ben ik het wel eens met wat hij zegt, het publiek is dat misschien niet. Hij heeft best wel controversiële onderwerpen. Ook wordt hij vaak verkeerd begrepen. Dat hij iets zegt, maar dat het helemaal uit de context getrokken wordt en iets van wordt gemaakt waar hij zich dan eindeloos voor moet verdedigen. Het was mooi dat hij zo'n massaal applaus kreeg van grotendeels gelijkgezinden die het mooi vinden wat hij zegt, die begrijpen wat hij zegt. Op het moment zelf kreeg ik dat niet zo mee, maar toen ik de opnames van de show later terugzag, kon ik wat beter de reacties van het publiek bestuderen. Echt prachtig. Wat ik voelde hadden een heleboel mensen ook. Ze werden diep geraakt door zijn woorden. Het kwam zo mooi samen; dat gevoel was echt heel sterk en dat straalt er ook vanaf.

Als jullie een show opnemen zijn er natuurlijk extra mensen in de crew nodig om alles op te nemen. Maar wat voor extra voorbereidingen zijn er bij de band zelf?

Eigenlijk geen. Het gaat erom dat zij vastleggen wat wij altijd doen. Je weet dat er camera's zijn, maar zij moeten het zo doen dat wij vergeten dat die dingen er staan. Natuurlijk, als ze voor je neus staan met zo'n ding of als er een camera over het publiek gaat of zelfs drones boven het publiek zoals we in Tampere hadden, dan vergeet je het überhaupt niet. Maar het is beter dat wij er als band niet mee bezig zijn. Dus de enige echte voorbereiding die wij kunnen treffen, is proberen te spelen zoals we het altijd doen. Ik weet dat veel van ons er zo in staan. Je bent niet voor de camera aan het spelen, je bent er voor het publiek. Dat is ook veel spontaner. Een beetje zo in de camera loeren, dat past niet bij Nightwish vind ik. Nee, zij nemen waar wat wij doen, maar niet andersom.

Bij de extra's op de dvd zitten ook wel wat leuke dingen, waaronder beelden van jullie eigen Nightwish-cruise. Hoe was het om op zo'n cruise op te treden?

Ik zag er eigenlijk heel erg tegenop. Dan zit je op zo'n boot met z'n allen en je kunt geen kant uit. "Dus wat als ik zeeziek word?", dacht ik. Het was ook een hele kleine show eigenlijk. Ik zag daar het nut niet zo van in. Ik ben niet zo opgegroeid met dit soort cruises. Niemand in Nederland, denk ik. In Zweden en Finland is dat vrij normaal. Het is een soort partyboot: Mensen die een weekendje maken van even tussen de landen op en neer met zo'n cruise. Er wordt dan bijzonder veel gezopen, want alles is dan taxfree. Alcohol is namelijk vreselijk duur hier in Scandinavië. Ik kon me er gewoon heel erg weinig bij voorstellen. Ik dacht "het wordt een massale zuippartij en je speelt tussendoor een beetje en de rest van de tijd zit je in je hutje opgesloten."

Maar dat was helemaal niet zo. Ik vond het heel erg leuk. Juist omdat het zo klein was en er dus maar een heel erg gelimiteerd aantal kaartjes waren, heb je de diehards onder de diehards. Die fans staan dan met z'n allen op die boot. Je zit inderdaad dan met z'n allen in hetzelfde schuitje en dat had juist zijn charme. Dan ga je om een uur of vijf aan boord, om een uur of elf spelen we de eerste set. Daarna ging ik naar bed terwijl de rest allemaal lekker aan de drank ging. Ergens de dag erna hadden we een signeersessie en een akoestische sessie. Edema Ruh staat van die akoestische sessie op de dvd. Dat was ontzettend relaxed. Troy en Marco hadden die show opgezet. Het was met ontzettend veel humor, het was bijna standup comedy af en toe. Een band als Nightwish kan dat niet altijd zo doen, want er is zoveel theater en drama rondom een normale show. Daarin is niet altijd evenveel plaats voor comical relief. Dat was er bij die akoestische show dus wel. Het was ontzettend leuk.

Hoeveel fans waren er op die boot?

Ik durf het je niet te zeggen. Als het er tweeduizend waren, denk ik dat het al veel is want anders zinkt die boot. Het was in ieder geval een heel stuk kleiner dan een normale show.

Komt er nog een vervolg op?

Ik denk het wel.

Maar niet in 2017 want dan neemt Nightwish een jaar pauze. Jij en Hannes [Van Dahl, Sabaton drummer en Floors partner] verwachten jullie eerste kind.

Dat klopt, begin maart.

Is Hannes dan niet op tour?

Jawel. Maar rondom de bevalling hebben we het kunnen regelen dat hij er bij is. Maar zoals bij anderen ook het geval is, is het onmogelijk om voor beide ouders de hele tijd vrij te regelen. Al is het hier in Zweden qua zwangerschapsverlof een heel stuk beter geregeld dan in Nederland. Het is een enorm verschil. Voor zowel de vrouw als de man is er veel meer tijd om bij je kindje te zijn. Hier heb je een jaar als vrouw en als man krijg je een half jaar. En dan mag je zelf bepalen of je dat net na de bevalling opneemt of pas veel later. Tot het achtste jaar kun je tijd opnemen om met je kind te zijn.

Voor jou komt het nu goed uit dat Nightwish toch al een jaar pauze wilde nemen.

Ja, dat valt mooi samen. Die luxe werd me eigenlijk aangeboden en dat zal ieder jong stel beamen dat dat fijn is. Voor ons is dat wat anders, helaas, want je kan niet zomaar twee bands van dit formaat vrijplannen. Maar ik heb nu tenminste wat tijd om andere dingen te doen. Ik ben namelijk in 2008 regelmatig naar Noorwegen gevlogen om een rockalbum te schrijven, samen met Pagan's Mind-gitarist Jørn Viggo Lofstad. Dat was in het jaar dat After Forever een sabbatical nam. Een sabbatical betekent dat je weer terugkomt, maar dat gebeurde uiteindelijk niet waardoor ook de plannen rondom dat project met Jørn anders werden en het op de plank kwam te liggen. Nu dit jaar zich aandient, hebben we weer contact en zijn we het wel eens om weer wat te gaan doen met dit album. Het was in principe klaar om opgenomen te worden. Zonder deadlines en andere beloftes is dat waar ik aan wil gaan sleutelen. Het lijkt me heerlijk. Ik kan niet zomaar geen muziek meer maken. Dat zou heel onnatuurlijk voor mij zijn. Maar ik vind het heerlijk om geen deadlines te hebben hiervoor. En dat er eigenlijk een album op de plank ligt waarvan ik vind dat het een hele toffe plaat is. Dus dat is waar ik mee bezig zal gaan. En natuurlijk Ayreon. Ik heb op het nieuwe album gezongen, dat eind april of begin mei uitkomt. En dan komt er in september drie liveshows waar zowel ik als mijn zusje Irene aan meedoen.

En in 2018 komt Nightwish weer bij elkaar?

Ja. Het is echt een jaar pauze, vooral voor de heren want zij zijn al twintig jaar dag in dag uit met Nightwish bezig. Ze hadden zoiets van: "Het gaat heel goed en het is heel fijn, maar eigenlijk zou we een jaar pauze ook heerlijk zijn." Mensen waren bang dat er vanuit een negatieve reden tijd opgenomen moest worden, maar eigenlijk is dat het juist niet. Juist omdat het heel goed gaat, is het heerlijk om met een gerust hart het eens even te laten liggen. Voor ieder mens is het, ongeacht hoe gepassioneerd je iets doet, af en toe even echt goed om er afstand van te nemen. Met die reden hebben we besloten om een jaar pauze te nemen. En vervolgens liepen de ideeën binnen voor wat we daarna dan gaan doen. Dat is wel leuk in zo'n creatieve groep. Het plan voor 2018 ligt eigenlijk al helemaal klaar. We hebben het alleen nog tegen niemand verteld. Zeker nadat we er een jaar tussenuit zijn geweest, denk ik dat de gemiddelde Nightwish-fan het wel gaat waarderen.