Gefeliciteerd met jullie nieuwe album. Het materiaal klinkt op het eerste gehoor geweldig!
Tom: Dank je wel! We hebben absoluut het beste gedaan dat we op dit moment konden. We hebben keihard gewerkt. Maar uiteindelijk is het natuurlijk een kwestie van smaak.
Als je zo lang aan de nummers werkt, leer je ook alle ins en outs van die nummers. En als het publiek ze dan voor het eerst hoort...
Tom: Ja, je wil dat alles zo goed mogelijk klinkt.
Jonas: Het album maakt me trots, iedere keer dat ik het hoor. Het is zoals Tom zegt, we konden niets beter doen dan we nu hebben gedaan.
Tom: Het is niet zo dat we 5% achter hebben gehouden of zo. We hebben alles gegeven.
Was dit album moeilijker voor jullie om op te nemen?
Tom: Iedere keer dat we een album maken, is dat enorm moeilijk, want het is zo’n uitputtende ervaring. Het is altijd een lang proces, lange dagen in de studio, met daarnaast nog een gezinsleven.
Jonas: Ja en nee. We hadden een hele goede energie en alles liep eigenlijk op rolletjes. Maar we putten onszelf ook helemaal uit, want we willen dat alles tot in de puntjes klopt.
Tom: Het moet perfect zijn, naar onze standaarden. Want we doen het voor onszelf. Als we dat niet doen, als we een refrein of een riff gebruiken waar we niet volledig tevreden over zijn, dan horen we dat zelf terug. Ook al valt het de rest van de wereld misschien niet op, bij ons zal dat dan blijven knagen.
Jonas: Dus ja, het is leuk, maar ook heel veel werk. En voor mij was de ervaring wel wat anders dan voor Tom. We hadden nog een aantal extra dagen in de studio, waar we alle muziek opnamen en ook nog wat koorpartijen en zo. Terwijl Tom alle teksten heeft geschreven en alle vocalen thuis heeft opgenomen, in zijn eentje.
Tom: Ik was pas verhuisd, dus ik zat zo’n beetje tussen de verhuisdozen. Ik heb een kamer gehuurd van een of ander oud dametje, dus het zag eruit als een oud Brits huis. Dus ik bouwde mijn studio daar op, maar het juiste gevoel kwam maar niet. Het werd zelfs zo erg dat ik aan alles begon te twijfelen. Ik kon voor mijn gevoel niet schrijven, ik kon niet zingen. Dus uiteindelijk, na lang aarzelen, stuurde ik wat door naar Jonas, met de vraag: “Is dit wat”? “Wat vind je ervan”? "Is het goed of slecht?" En er zat zoveel tijdsdruk op, want er waren nog maar zes dagen totdat we al het materiaal zouden gaan mixen in Denemarken, en ik moest nog acht nummers schrijven én inzingen!
Werk je dan uiteindelijk ook het beste, als er druk op de ketel zit?
Tom: Blijkbaar. Maar ik stuurde dus alles naar Jacob (Hansen, RW), die het album gemixt heeft, en hij stuurde me terug: “Oh man, ik luister nu naar Passing Through, het tweede nummer op het album, it’s kicking my ass all over the place”, en wij hadden zoiets van: “Super, welk nummer was dat?” Ik had geen idee meer. Dus toen we eenmaal in de studio waren om te mixen, klonk ieder nummer als nieuw. De eerste keer dat ik op een soort van objectieve manier naar Evergrey kon luisteren (lacht).
Jonas: Zo was het voor mij ook. Je bent er zó mee bezig, je focust je op waar je op dat moment mee bezig bent. Toen we met de pre-productie startten, hadden we wel een aantal ideeën en een paar kaders klaar, dus we wisten wel waar we mee bezig waren. Maar als je dan echt met de opnames begint, ben je zo gefocust dat je al het andere uit het oog verliest. En dat geldt voor ieder instrument. Dus tegen de tijd dat je alles voor de eerste keer helemaal samen hoort, klinkt het als nieuw.
Passing Through is ook echt een van de nummers die tijdens de luistersessie eruit springt, samen met The Impossible en My Allied Ocean. Het valt op dat het album een stuk technischer klinkt dan zijn voorgangers, ook een stuk progressiever, maar toch houdt het ook het catchy karakter en de melancholische duisterheid in zich...
Tom: Dank je! Dat is ook echt precies zoals we wilden dat het zou klinken (lacht). Het is zeker het meest progressieve album dat we hebben gemaakt, maar we wilden het ook in een soort ‘popverpakking’ gieten.
En Jonas, voor jou was Hymns For The Broken het eerste album waarop je weer terugkeerde bij Evergrey, samen met gitarist Henrik Danhage. Dat album kreeg overal fantastische reviews. Zorgt dat voor extra druk, of hebben jullie dan juist zoiets van: “We zijn op de goede weg?”
Tom: Nou, we waren vooral erg blij ermee dat er steeds meer mensen naar de shows kwamen, we meer albums verkochten. En voor mijn gevoel zijn we eigenlijk nooit echt naar beneden gegaan. Volgens sommigen groeiden we misschien niet meer, maar voor dit album zijn we wel gegroeid voor mijn gevoel - en niet zo’n beetje. Dat merkten we ook aan de shows, en aan de perceptie van mensen, hoe we behandeld werden. Dus nee, in die zin ervoeren we geen druk.
Jonas: Nou ja, je denkt wel op momenten aan de reviews bijvoorbeeld. Die inderdaad enorm positief waren. Dus dan denk je wel even dat de nieuwe nóg beter moet worden. Maar dat is echt maar voor een seconde of zo, en dan ga je gewoon verder met de muziek.
Tom: Dit is wat we doen, en we doen het voor onszelf. Als we echt met de muziek bezig zijn, doet niets anders er meer toe op dat moment. Dan gaat het puur om de muziek. Later is het natuurlijk anders. Nu we het album aan de pers laten horen en later aan de fans, is het niet meer alleen ons album. Wij hebben onze tijd alleen met het album eigenlijk gehad. Het is een rare dynamiek, dat je zo enorm veel energie en zoveel van jezelf in een album stopt en het dan als het ware uit handen moet geven, aan anderen die er dan hun oordeel over geven.
En dat kan tegenwoordig ook al op basis van één Youtube-filmpje in slechte kwaliteit. Hoe gaan jullie daarmee om? Is dat niet moeilijk?
Jonas: Alles is zo snel beschikbaar tegenwoordig. Je kunt het niet beheersen, dus ik probeer me daar niet zoveel mee bezig te houden. Je hebt er geen controle over. Dus het is gewoon weggegooide energie als je je daar druk over gaat maken.
Tom: We doen zoveel als we kunnen, en daar zijn we trots op, en de rest ligt buiten ons. We kunnen ons daar niet mee bezig houden. Het is wel superbelangrijk voor ons dat onze fans zich realiseren dat we alles geven, voor ieder nummer, voor ieder refrein en voor iedere noot. Want dit is onze passie, we houden nergens meer van dan van dit.
Is het voor jullie gevoel nu heel anders om in een band als Evergrey te zitten, vergeleken met bijvoorbeeld tien jaar geleden? Voelt het nu ook professioneler aan, of hebben jullie nu ook meer het gevoel dat alles perfect moet zijn?
Jonas: We houden ook wel meer rekening met elkaar. Het is belangrijk dat iedereen in de band zich goed voelt, dus we letten ook op elkaar. Dat is iets dat we eerder een beetje waren kwijtgeraakt. We namen het misschien iets te veel aan als iets vanzelfsprekends.
Tom: We letten ook meer op alle details nu. En het voelt meer als een privilege. We waarderen het om in een band te spelen, met vijf vrienden, samen muziek maken, er ook nog een boterham mee verdienen, de wereld rondreizen, en dat er mensen zijn die onze muziek willen horen. Wat zou je nog meer kunnen wensen? Dat is waar ik van droomde als kind. Dan maakt het niet uit of je nu arena’s uitverkoopt of kleine zalen. Dat doet er niet toe.
Hebben jullie nu misschien ook meer een gevoel waar jullie met Evergrey heen willen in de komende jaren?
Tom: We zijn vooral heel tevreden met waar we nu staan. En natuurlijk willen we zo groot mogelijk worden, maar dat is geen doel op zichzelf. Het belangrijkste doel is om, zo lang als ik dat wil, muziek te kunnen blijven maken. Want er zijn genoeg mensen die moeten stoppen met muziek maken, omdat ze er niet van kunnen leven, of omdat ze geen inspiratie meer kunnen vinden. We hebben meer inspiratie dan ooit! We hebben misschien wel vijftien songstructuren liggen die we niet eens hebben gebruikt.
Jonas, ik las inderdaad ook al dat je, toen je met Henrik weer terugkeerde bij Evergrey, nog een flinke reeks nummers klaar had liggen. Hebben jullie daar ook nog ideeën van gebruikt, of zijn jullie volledig blanco begonnen met dit nieuwe album?
Jonas: we hadden nog wat ideeën over, maar we hadden destijds geen tijd om daar nog iets mee te doen. Dus het zijn geen ‘leftovers’ of zo, want we hadden na Hymns For The Broken nog helemaal geen tijd om met die ideeën te gaan werken. Tom had nog wat ideeën, ik had nog ideeën, Rikard (de toetsenist, RW) had nog wat ideeën, en we hebben er stukken van uitgewerkt toen we inspiratie kregen.
Tom: maar die ideeën vormden niet de basis. De basis was gelegd met nieuwe ideeën. En daar zijn wat oude elementen ingebracht als dat paste. Ik heb nog zoveel muzikale ideeën liggen, ik zou twee uur aan muziek kunnen spelen die nog niemand heeft gehoord. En dat is geen minder materiaal, het is alleen materiaal dat destijds niet paste, of materiaal waarvan we niet genoeg tijd hadden om het op dat moment passend te maken.
En niet passen: bedoel je dan muzikaal, of conceptueel? Want het nieuwe album is ook een conceptalbum.
Jonas: Beide. Want hoe meer we schreven, hoe meer we ons realiseerden in welke richting we gingen met het nieuwe album. En de ideeën die het niet gered hebben, pasten niet goed in de sfeer. En dan zou het niet goed aanvoelen.
Tom: Jonas was nog een jongen toen hij bij Evergrey kwam. Maar als je ziet hoe hij in al die jaren gegroeid is als schrijver en als producer, dan is dat heel mooi. Niet doordat ik hem zeg wat hij moet doen, maar door samen te werken en samen te schrijven Daardoor ontstaat de zelfkritiek die in een band aanwezig hoort te zijn. Want als je jong en gretig bent, en je produceert niet veel muziek, dan heb je die zelfkritiek niet. Dan denk je dat alles wat je schrijft fantastisch is. Maar Jonas heeft bijvoorbeeld echt geleerd dat niet alles wat hij schrijft op dat moment past, of past binnen dat album. Je kunt ook muziek schrijven die geschreven moet worden, maar dan misschien niet voor de rest van de wereld is.
Jonas: Ja, en dat was wat ik deed voordat ik weer terugkwam, toen ik thuis zat. Want ik had allerlei ideeën en die moesten eruit. Ik kon niet zomaar wat tv gaan kijken, anders zou ik gek worden. Dus ik ben gaan opnemen. En op een gegeven moment realiseerde ik me: "Hey, dit klinkt.....bekend! (lacht) Dit klinkt als Evergrey."
Wanneer zijn jullie ongeveer begonnen met het werken aan het nieuwe album? En wat kwam eerst: het idee voor een concept of de muzikale ideeën?
Tom: Ik kwam een band genaamd M83 tegen. Let op: dit is een heel lange uitweiding, maar belangrijk voor het album (lacht). Ik luisterde naar een zangeres genaamd Susanne Sundfør uit Noorwegen. Zij nam een nummer op met de band M83. En samen maakten ze het themanummer van de film Oblivion. Ik liet het aan Jonas horen, die de sound en de ‘vibe’ goed vond. Dus hij begon geluiden te creëren die in dezelfde richting als M83 gingen. De eerste nummers die we opnamen, heetten M83-1 en M83-2 (lacht). Het is een Franse band. Ze maken elektronische muziek. En ik keek in die tijd veel science fiction. Oblivion, Interstellar, Prometheus, The Martian et cetera. Dus het artwork is daar ook enorm op gebaseerd. En toen kreeg ik het idee om naar IJsland te gaan om de eerste videoclips op te nemen. Dit was voordat we überhaupt een noot hadden gecomponeerd!
Jonas: Dat klopt, dus we hadden eigenlijk al een sound voor ogen die we ook gebruikt hebben tijdens het schrijven. We hadden een heel duidelijke richting voor ogen.
Tom: Jij, ik en Johan, de bassist, we zaten heel erg op één lijn. En we raakten in een soort creatieve wereld.....Het klinkt alsof we aan de crack zaten natuurlijk (lacht), maar we raakten heel erg geïnspireerd door die vibe. En toen begon ik eigenlijk voor het eerst in mijn leven een liefdesverhaal te schrijven, geïnspireerd door allerlei mensen in mijn omgeving die uit elkaar gingen. Ik dacht: waar zou je het meest eenzaam ter wereld zijn? Als je alleen op een planeet zit. En je geliefde op een andere planeet zit. Dat was dus het basisidee. En toen gingen we inderdaad naar IJsland, en kwamen we erachter dat veel van die films ook in IJsland zijn opgenomen! Dat wisten we niet. Dus we gingen naar de plek waar Prometheus is opgenomen, en we namen drie clips op: voor Distance, The Impossible en Paradox Of The Flame.
Niet voor In Orbit, met Floor Jansen?
Tom: niet in eerste instantie, maar er komt wel een clip. We hebben haar gisteren eigenlijk pas gevraagd of ze mee wil doen. Maar we hebben dus een week door IJsland gereden om beelden te schieten. Dus alles is nu met elkaar verbonden: het artwork, de clips en de nummers. Dit is onze Mona Lisa. We hopen dat mensen het begrijpen, maar zo niet: we hebben ons best gedaan.
Is het een conceptalbum op de manier dat ook The Inner Circle een conceptalbum was?
Tom: Ja, en er komen ook wel thema’s terug. Het gaat over de onregelmatigheden in je leven, en het soort immorele gedachten dat je kunt krijgen als je wordt achtergelaten door iemand waarvan je houdt. Mensen kunnen daar hun eigen interpretatie aan geven: of je wordt achtergelaten door een sterfgeval, of doordat iemand je heeft verlaten. Ik wilde de stem zijn van mensen die achtergelaten zijn. En het plaatsen in een interstellaire context. En het is wel bijzonder: welke metalband schrijft nu een liefdesverhaal?
Jonas: naast ons kan ik alleen Killswitch Engage noemen (lacht).
Tom: Maar tegelijkertijd is het album superdonker. En het is zonder twijfel het meest cineastische album dat we ooit hebben opgenomen.
Ik vraag me trouwens af, Tom: jouw teksten klinken altijd heel persoonlijk, maar bevatten ook altijd van die universele thema’s waar je het over had. Kun je wat meer vertellen over hoe het schrijfproces bij jou verloopt? Schrijf je je teksten in vlagen van inspiratie, of is het meer puzzelen en zoeken? Is het belangrijk om in een bepaalde ‘mood’ te raken?
Tom: Ik schrijf eigenlijk constant, iedere dag. Terwijl ik met mijn iPhone loop, waar dan ook. Het kan soms een enkele zin zijn. Zoals de titel van het nummer The Paradox Of The Flame: de vlam verbrandt je, maar je kunt juist ook smachten naar het vuur dat ervanaf straalt. En dan volgt de tekst eigenlijk vanzelf. Dus ik schrijf constant, maar net als met muziek maken past niet alles bij Evergrey. Maar voor dit album heb ik veel in dezelfde ‘mood’ geschreven, omdat we zo vroeg wisten welke kant we op wilden. Dus dat is wel een wat andere aanpak dan normaal. En dan moet het nog passen bij de muziek. Ik schrijf altijd eerst, nog zonder muziek erbij te hebben. En die teksten vormen dan de basis voor de muziek.
Je zei net dat de aanpak anders was. Wat bedoel je dan precies?
Tom: De vorige albums gingen over mij. Dit album niet, dit gaat over mensen in mijn omgeving. Die door moeilijke tijden gingen en nog steeds gaan. En het is makkelijk om te zeggen dat dit ons ‘love album’ is, maar het is ook zoveel meer dan dat. Het is een album over jezelf vinden, jezelf weer bij elkaar rapen.
Het is een liefdesalbum, maar geen ‘Disney-liefdesalbum’...
Tom: Precies! En het duet dat ik doe met Carina, dat gaat over hoe je eenzelfde gebeurtenis vanuit twee volstrekt verschillende perspectieven kunt zien. Ze zingt: "Ik begrijp je perspectief, maar er zitten lichtjaren tussen ons in."
Jullie stemmen passen zo goed bij elkaar. Hebben jullie er ooit over nagedacht om een heel album samen op te nemen?
Tom: Nee, althans ik heb er nooit over nagedacht. En zij ook niet denk ik.
Zou het werken?
Tom: Nee (lacht). Ik denk dat één nummer de juiste aanwezigheid is, ook van haar kant. Dat is ook voldoende. Ik zie Carina als een hele fijne ‘extra troef’ die we kunnen toevoegen aan Evergrey, zoals ook Floor trouwens. En in dat nummer (In Orbit, RW) vertolkt zij als het ware mijn hogere bewustzijn, die ziet hoe ik aan lager wal ben geraakt.
Het is ook een van de meest afwijkende nummers van het nieuwe album. Is dat ook de reden waarom jullie het niet als eerste single wilden uitbrengen?
Tom: Nou, het zou zó voor de hand liggend zijn, en zó makkelijk zijn...Voor mijn gevoel representeert dat nummer het album inderdaad helemaal niet het beste.
Jonas: We wilden niet dat dit het eerste nummer zou zijn dat mensen zouden horen. Het is toch een soort themanummer van het nieuwe album, zo’n eerste single.
Tom: En juist omdat het een conceptalbum is, is de eerste single belangrijk. Dit is zoals het begint.
Jullie gaan binnenkort ook op tour, als support-act van Delain. Hebben jullie er al over nagedacht hoe jullie het nieuwe album live gaan brengen? Het is misschien wel jullie meest agressieve en meest complexe album, terwijl de tour toch ook wel gaat om Evergrey aan een nieuw publiek te laten horen...
Tom: Tuurlijk. Als we nu alleen maar onze meest complexe nummers zouden gaan spelen, zou dat wel een beetje dom zijn. Terwijl we wel volledig achter ieder nummer staan. Zelfs wanneer we ieder nummer waar een videoclip van is gemaakt zouden spelen, zouden we meer tijd nodig hebben dan we krijgen. Dus we moeten gaan selecteren. Maar volgens mij is het niet zo belangrijk om als openingsband je laatste album kapot te spelen. Waarom zouden we dat doen als we Evergrey aan een Delain-publiek willen presenteren? Ik denk maar één of twee nummers van het nieuwe album eigenlijk, want daarna doen we natuurlijk onze eigen headliner-tour. We hebben zoveel nummers om uit te kiezen. Twintig jaar hè?
Als je nu terugkijkt op die twintig jaar, wat heeft je dan eigenlijk het meest verrast of verbaasd?
Tom: Eerlijk? Dat we nog steeds muziek maken. En kwaliteitsmuziek waar we zelf achter staan. We voelen ons niet als een gepensioneerde ouwelullenband (lacht). We creëren nog steeds muziek die voor ons spannend is om te spelen en te schrijven, en hopelijk ook voor mensen om te horen.
Jonas: Daar ben ik het mee eens. Het is zo’n gave gedachte dat er mensen in Japan of Australië zijn die naar jouw werk luisteren.
Tom: Maar het belangrijkste is dat we zelf plezier halen uit wat we doen. En ik voel me nog steeds hongerig. Ik ben ervan overtuigd dat we genoeg inspiratie hebben voor minimaal twee nieuwe albums. Maar het is bizar als je erover nadenkt dat ik dit doe sinds mijn twintigste. Mijn halve leven zit in Evergrey. Met ups en downs, maar meer ups dan downs, anders zaten we hier nu niet.
