Ik liep eigenlijk al een aantal jaren met wat ideeën voor nieuwe nummers rond. Ik begon wat nummers te schrijven met mijn broer Manuel. En je moet wat weten over mijn broer. Hij was een tiener toen hij mij en Luca cd’s gaf van de muziek waar hij naar luisterde: neoklassieke muziek, barokmuziek, en daaruit hebben we ook de inspiratie gehaald om wat van deze ‘middeleeuwse’ invloeden in onze muziek te verwerken. Omdat hij Luca en mij al vanaf het begin van de band kon, was hij altijd al betrokken geweest in de sound en de richting van de band. Dus het was heerlijk om hem te betrekken bij het productieproces van het nieuwe album, omdat we hem niets hoefden uit te leggen. Dus hij schreef wat nummers, speelde wat bas- en gitaarpartijen. Je moet weten, enkele jaren geleden heb ik hem een heel nieuwe opnamesysteem cadeau gedaan, en nu betaalt het zich uit! (lacht) En nadat Luca en ik uit elkaar zijn gegaan, ben ik eigenlijk vrijwel meteen begonnen met het verder schrijven aan nieuw materiaal. Het opnameproces begon in München, in de studio van Sebastian Roeder, hij is onze studio-engineer, ook die van Luca, en hij heeft een eigen studio, dus daar hebben we de drums opgenomen. Daarna de gitaar- en bas in Triëst. De vocalen hebben we bij mij thuis opgenomen. Het grootste voordeel daarvan is dat je je eigen tempo kan bepalen, je kan je eigen leven leiden, je hoeft de deur niet uit.

En minder druk neem ik aan?

Nou, we hebben ook in de studio eigenlijk nooit druk gevoeld moet ik zeggen. We hebben gelukkig altijd een goed budget gehad om te kunnen werken zonder ons direct druk te moeten maken over het geld. Nu is het wel anders, ik vind het nu fijner om thuis te werken, dat spaart ook weer geld uit, en het resultaat is gewoon van een prima kwaliteit. We hebben ook de koorpartijen in Triëst opgenomen, en het orkest in Macedonië. Dus eigenlijk in vier verschillende studio’s.

Het vorige album, From Chaos To Eternity, dat was eigenlijk het album waarmee er een eind kwam aan de saga die zich feitelijk over al jullie albums heeft uitgestrekt. En dit is eigenlijk het eerste album waar niet echt een overkoepelend concept achter ligt, nietwaar? Hoe was dat voor jou, bij het schrijven van het album? Was dat makkelijker, omdat je nu meer vrijheid hebt, of was het moeilijker, omdat er toch een behoorlijke pijler wegvalt?

Nee, het was duidelijk makkelijker! Voorheen verdeelden Luca en ik het werk altijd, en hij schreef vervolgens de teksten. Hij moest de teksten zien aan te passen aan het overkoepelende verhaal dat hij wilde vertellen, dat hij in zijn hoofd had. Om dat allemaal uit te zoeken, de juiste woorden te zoeken bij de muziek, passend bij het concept, dat was een heel veeleisend proces. Dat was het moeilijkste eraan, ook omdat je het verhaal vaak niet in al te simpele woorden kan uitdrukken. Het is haast alsof je een deel uit een boek moet zingen als zanger, dat maakte het erg moeilijk voor Fabio. Maar bij de saga moest je haast wel bepaalde woorden gebruiken, bijvoorbeeld van plaatsen of van personages. Dat is heel lastig voor iedere zanger. Dus voor dit album kozen we ervoor, na twee saga’s, om een vrijere aanpak te kiezen. Nog steeds episch, fantasierijk, en vol dramatiek, dat natuurlijk altijd, maar niet wederom een saga. Dat hebben we nu gedaan, en volgens mij kunnen we dat ook niet meer overtreffen. Ik bedoel: we hebben met Christopher Lee gewerkt, met verschillende acteurs, grootste producties, wat wil je nog meer? Ik kan mezelf herhalen, maar dan, wie vraag je na Christopher Lee? Misschien dat we Sean Connery konden proberen (lacht), maar nee. Dat heeft geen zin. Wat we gedaan hebben, was speciaal, en dat wil ik respecteren.

En het moet ook wel een hele opluchting zijn dat het erop zit, of niet?

Ja, hoewel, van de andere kant, het was altijd fantastisch om eraan te werken. We hebben er altijd met enorm veel plezier aan gewerkt, en niet omdat het moest of zo. Het was alleen een enorm veeleisende manier van werken, maar daar raak je ook aan gewend. Voor dit album wilde ik alleen meer echte nummers, weet je. Geen opera-stukken, of suites van 20 minuten. Ik wilde gewoon echte nummers.

En wilde je daar ook een ander geluid bij? Want als ik naar het nieuwe album luister, dan klinkt het weliswaar nog steeds orkestraal, maar het klinkt wel veel meer ‘metal’ en veel minder orkestraal dan voorheen…

Ja, dat wilde ik ook echt. Als je naar de oudere producties luistert, die we met Sascha Paeth gemaakt hebben, natuurlijk klinken die echt fantastisch. Maar als je het vergelijkt met andere bands, dan stonden bij ons bijvoorbeeld de gitaren altijd erg zacht. Omdat veel andere bands geen keyboards en orkest gebruiken. Dus ik wilde daar een beetje een middenweg in zoeken. Om te beginnen wilde ik een heel krachtig drumgeluid voor dit album. Hetzelfde gold voor de basgitaar en vooral voor de gitaarpartijen. Natuurlijk met nog steeds veel aandacht voor orkestrale arrangementen en dergelijke, maar ik wilde vooral een krachtiger, directer geluid. Het zou zelfs nog krachtiger kunnen, maar dan zou je echt enorm veel tijd voor de mix moeten hebben. Luister bijvoorbeeld maar eens naar de laatste Nightwish-producties, die klinken echt fantastisch. Maar dan moet je ook echt het budget ervoor hebben om alle kleinigheden nog te ‘fixen’. Maar eigenlijk ben ik heel blij met het geluid op Dark Wings Of Steel, omdat het menselijker klinkt. Als je naar sommige oudere albums luistert, dan klinkt het geweldig, maar wel echt aan de grens van het menselijke. Vooral bij From Chaos To Eternity. Ik vind Frozen Tears Of Angels eigenlijk beter. Op From Chaos To Eternity gebeurt soms gewoon té veel. Ik wilde voor het nieuwe album ook geen screams meer van Fabio, dat hebben we nu wel al gedaan.

Op een bepaalde manier lijkt het nieuwe album ook wel een plaat die wat tijd nodig heeft om te groeien. Toen ik het album voor de eerste keer luisterde, was ik eerlijk gezegd wel een beetje teleurgesteld, vooral omdat het zo sober klinkt. Maar als je er vaker naar luistert, valt eigenlijk pas op hoe goed de composities eigenlijk zijn, en begint het album echt te groeien…

Ja, maar in principe heeft ieder Rhapsody-album tijd nodig om te groeien. Maar zoiets kun je volgens mij niet van tevoren bedenken. Je kan niet denken “nu ga ik een album maken dat de luisteraar 52 keer moet luisteren om te begrijpen”. Dit is gewoon de manier waarop ik muziek schrijf. Misschien is dat de reden waarom we geen miljoenen kopieën verkopen (lacht). Dit is de muziek die ik graag schrijf, en dan is dat de consequentie. Maar dat is ook goed. Ik hou zelf absoluut niet van albums die slechts één seizoen weten te boeien en dan saai worden. Je hoort het ook meteen aan de productie: snel opgenomen en uitgebracht, en de band is alweer aan de volgende plaat bezig. In pop werkt het misschien, maar in heavy metal niet. Ik probeer albums te creëren die tijdloos zijn.

Maar wat ik ook bedoel: het nieuwe album klinkt toch wel degelijk een stuk directer. Terwijl mensen van Rhapsody juist die complexere albums gewend zijn, nietwaar? Dat verwachten ze ook, terwijl Dark Wings Of Steel toch wel een andere insteek heeft…

Nou ja, het punt is dat we in onze carrière al veel verschillende dingen hebben gedaan. Sommige mensen verwachten een middeleeuwse insteek, andere mensen verwachten lange suites, anderen verwachten weer Christopher Lee. In die tien cd’s die we hebben uitgebracht hoor je altijd nummers die heel verschillend zijn van elkaar. Maar je kan onmogelijk iedereen tevreden maken met een nieuw album. Je kan niet iedereen tevreden stellen, dus moet je doen wat je zelf wil.

En als je het nieuwe album nu eens zou moeten vergelijken met de overige albums, met welk album zie je dan de meeste overeenkomsten? Want voor mij klinkt het een beetje alsof jullie wat meer teruggrijpen op de oudere sound, van voor Symphony Of Enchanted Lands Pt. II.

Dat zeggen mensen wel vaker inderdaad, maar ik begrijp dat niet zo goed. Voor mij klinkt het album niet als iets dat we in het verleden hebben gedaan eerlijk gezegd. Maar misschien kan jij het me uitleggen…

Nou, voor mijn gevoel is dat omdat jullie met Symphony Of Enchanted Lands Pt. II destijds een enorme stap hebben gezet van een symfonische powermetalband naar een sound die daar ver aan voorbij ging, wat jullie zelf destijds ‘Film Score Metal’ noemden. En het nieuwe album is wat dat betreft anders qua opzet.

Ah oké, op die manier. Ja, bij Symphony Of Enchanted Lands Pt. II was alles groots: een groots orkest, een groot budget. En het nieuwe album bevat meer ‘echte nummers’, waar je je als luisteraar mee verbonden kan voelen. Maar het is lastig om het werk te vergelijken met de oudere albums, zeker ook omdat Luca [Turilli, RW] nu geen onderdeel meer is van de band, en eerder wel.

Een van de vragen die ik had was eigenlijk voor Fabio [Lione, de zanger, RW] bedoeld, maar die is er helaas niet bij. Maar wellicht dat jij er ook iets over kan zeggen. Een van mijn favoriete nummers op het nieuwe album is de ballad Custode Di Pace, en het lijkt erop dat Fabio nóg meer emotie en gevoel in zijn stem kan leggen als hij in het Italiaans zingt. Is dat iets dat je ook is opgevallen bij hem?

Zeker! En je merkt het verschil ook al bij de opnames. Dit nummer heeft Fabio in één of twee takes ingezongen, terwijl de andere nummers vaak minstens een of twee dagen kosten. Althans, vooral vroeger, nu niet meer zo lang. Maar Engels is nooit makkelijk geweest voor Fabio. Nu is het veel beter dan vroeger, maar destijds heeft hij er echt flink voor moeten werken, voor iedere zin. Maar desondanks is het voor hem een enorme opluchting om in het Italiaans te kunnen zingen, het gaat hem veel natuurlijker af en hij hoeft dan veel minder op de zinnen te letten. Bij dit specifieke nummer zong hij het in één keer perfect. Als producer moet ik dan zeggen, oké, laten we het nog een paar keer zingen, zodat ik meerdere takes heb, maar in principe had ik die niet nodig, want het was al perfect.

Heb je er eigenlijk ooit wel eens over nagedacht om een volledig Italiaans album op te nemen?

Eigenlijk heel vaak! Met name Luca had het daar vaker over. Hij heeft me destijds ook overtuigd om voor het eerst een Italiaans nummer op een album te zetten. Ik had er eerder echt een hekel aan! Niet dat ik een hekel aan Italiaans heb, maar wel aan Italiaanse songteksten. Die gaan vaak helemaal nergens over. Op een paar artiesten in Italië na, is de rest….oh my God. Dus ik zei tegen Luca: “oké, laten we dat doen, maar schrijf wel een tekst die ook goed is”. Poëtisch. En hij schreef Lamento Eroico. Het gaat erom dat de woorden goed zijn, dat ze mooi zijn. En dit nummer, Custode Di Pace, hebben we in een aantal talen opgenomen, en zal ook nog wel verschijnen in een ander format. En van dit nummer is overigens ook nog een speciale, langere versie opgenomen.

Maar je denkt dus wel degelijk na over een volledig Italiaans album?

Ah ja, dat was de vraag (lacht). Ik weet het niet. Als je in het Italiaans zingt, moet je toch een bepaald soort nummers zingen, nummers die wat meer melodieus zijn. Ik zou nooit een pure heavymetalsong in het Italiaans zingen, ik maak mezelf liever van kant (lacht). We spelen wel al een tijd met het idee om bijvoorbeeld een album op te nemen met rustigere nummers, meer melodieus en ingetogen. Iets dat niet alleen de fans van Rhapsody Of Fire zouden kunnen waarderen. Het zou nu makkelijker zijn, nu ik mijn eigen studio heb, maar we zullen zien wat de toekomst brengt.

Één van de dingen waar ik toch nog wat vragen over zou willen stellen – al ben je het onderwerp misschien al een beetje moe inmiddels – is de split met Luca Turilli, die toch wel behoorlijk groot nieuws was en ook tot de nodige discussies in de media en onder de fans heeft geleid. Zoals ik het begreep kwam die split voort uit muzikale meningsverschillen over de richting van de band…

Ik vind het grappig dat je het hebt over discussies, want voor Luca en mijzelf was er helemaal geen discussie over. Voor ons was het eigenlijk heel duidelijk. Ik kan me ook eigenlijk niet herinneren dat ik de term muzikale meningsverschillen heb gebruikt. Het zit als volgt. We kennen elkaar al meer dan 15 jaar. We werken al sinds de jaren ’90 samen, we waren allebei nog tieners. Dus we kennen elkaar al een leven lang, en we hebben heel veel meegemaakt: tien albums, een complete saga afgerond….Maar op een gegeven moment werd het wat moeilijker om samen te werken. Het is moeilijk om daar een specifieke oorzaak of reden voor te vinden, maar hij had een bepaalde aanpak, een manier van werken, en ik een andere manier. En nou ja, misschien hangt het er ook wel mee samen dat hij een bepaalde richting op wilde, hij wilde meer de technische aspecten van de muziek benadrukken, met gecompliceerde riffs en ingewikkelde ritmes. En soms is dat ook gaaf, maar het begon iets te veel af te wijken van de typische Rhapsody Of Fire-sound. Maar het was goed, ik heb echt nergens spijt van, begrijp me niet verkeerd. Maar Luca is een workaholic: hij kan makkelijk 16 uur non-stop achter elkaar doorwerken, en dat heb ik niet. Muziek wordt niet in een fabriek gemaakt. Dus ik ben wat makkelijker, en daardoor was ik ook soms wel eens te laat. En dat soort zaken wringt dan wel eens. Maar ik zag dat hij zijn eigen ding wilde gaan doen. Ik deed bijvoorbeeld alle orkestrale elementen, en hij droomde er ook van om dat te doen. En uiteindelijk zeiden we tegen elkaar: “oké, laten we de saga afmaken, en dan ons eigen ding doen”.

Oké, dus jullie hadden eigenlijk al dat idee tijdens het afronden van From Chaos To Eternity?

Het idee was er al langer, maar het was niet meer dan erover praten. We wisten beiden niet goed wat te doen, weet je wel (denkt even). Ik wil er graag meer over vertellen, maar in feite valt er echt niet zoveel over te vertellen. We zijn nog steeds goed bevriend, en we werkten zo lang samen, voor ons was dit logisch om te doen, maar het zijn de fans die het lastiger te begrijpen vonden: “jullie zijn toch nog steeds vrienden, waarom werken jullie dan niet meer samen?” Maar dat is niet het punt. En je hoort het duidelijk als je de nieuwe platen vergelijkt. Bij Luca is het orkest heel belangrijk, dat wil hij goed laten horen. Ik werk op een tegenovergestelde manier. Voor mij is eerste prioriteit dat er een krachtig bandgeluid te horen is.

De split is zoals jullie al aangaven heel vriendelijk verlopen, maar ik kan me toch wel voorstellen dat er ook een soort vriendschappelijke competitie is, nietwaar? In ieder geval een vergelijking: hoe doet jouw plaat het, hoe doet deze plaat het? Is dat iets waar jullie het wel eens over hebben, of wisselen jullie bijvoorbeeld wel eens ideeën uit?

We proberen er vooral voor te zorgen dat onze activiteiten elkaar niet in de weg gaan staan. Zo weet ik bijvoorbeeld ook al zaken van Luca’s band die anderen nog niet weten, omdat we elkaar adviseren, vooral bijvoorbeeld over wanneer een nieuwsbericht wordt uitgebracht, wanneer een album uitkomt, wanneer we op tour gaan, zodat we dat niet tegelijkertijd doen. Maar natuurlijk, als we elkaar ontmoeten, hebben we het over van alles. Maar het is gewoon zo, toen we elkaar pas leerden kennen, was het componeren samen helemaal niet moeilijk. Het was superopwindend allemaal. En dat werd op het laatst wel allemaal wat minder: Luca werkte vaak met de computer, van thuis uit, het werd lastiger om elkaar te ontmoeten….Het was gewoon niet meer hetzelfde gevoel. Maar goed, noem mij eens één band die na vijftien jaar en tien albums samen nog steeds dezelfde line-up heeft. Maar voor de fans is het wennen, dat begrijp ik: dat heb ik zelf ook als een band waar ik fan van ben uit elkaar gaat. Dan denk je al snel: de magie is over. Bij ons is dat niet zo.

Een van de vragen die ik wel nog heb over deze split, is de keuze van het label, Nuclear Blast. Zij gingen verder met Luca Turilli’s Rhapsody, terwijl jij toch mede-oprichter bent….

Voor mij is het logisch. Het label wil investeren in de artiest waar ze het meest zeker over zijn. En Luca heeft natuurlijk al een paar solo-albums uitgebracht en aan andere projecten gewerkt, dus ze wisten dat hij met goed materiaal zou komen. En dat snap ik, ze hebben een goede keuze gemaakt. Sowieso was het contract afgelopen. Dus ik vind de keuze prima, ik zou sowieso niet bij hetzelfde label willen blijven. Het is goed om de bands bij verschillende labels te hebben, anders heb je te veel kans op conflicten. Ik ging op zoek naar een ander label, en AFM was het meest geïnteresseerd. Ik stelde voor om ook een live-album uit te brengen, en dat zagen ze wel zitten. Andere geïnteresseerde labels niet. Dus we spraken af om een live-album en een studio-album uit te brengen, en ik ben er zeer tevreden over. Ik kan echt alleen maar positieve dingen over ze zeggen.

Oké. Dan zijn er nog een paar andere dingen waarvan ik wel benieuwd ben naar je mening. Een van die zaken is downloaden. Er zijn bands die daar geen bezwaar tegen maken omdat ze een groter publiek bereiken, maar in het geval van Rhapsody Of Fire – met redelijk hoge productiekosten en relatief weinig live-optredens – lijkt het me juist een groot nadeel, nietwaar?

Oké…De bands die blij zijn met illegaal downloaden, dat zijn hooguit de bands die echt nog nieuw zijn, en die het niet zoveel uitmaakt. Of de bands die 20 miljoen albums verkopen en die het niet uitmaakt of ze in plaats daarvan 15 of 10 miljoen albums verkopen. Maar alle andere bands hebben er een hekel aan. Het wordt op een gegeven moment ook zo makkelijk om te zeggen “oh, er is een nieuw album uit, even downloaden om te kijken of het iets is”. Of mensen zeggen “ik heb geen geld, ik download het album, maar ik ga later naar een concert”. Dat is ook een aspect van de discussie. Voor deze band is het duidelijk: als mensen de muziek downloaden in plaats van kopen, is het verhaal over, dan kunnen we niet overleven. Klaar. En dat is de realiteit: je ziet genoeg bands die de eindjes niet aan elkaar kunnen knopen. Bovendien zie je ook andere problemen opdoemen. Zo postten we een paar dagen geleden de Land Of Immortals-video, op ons Youtube-kanaal. Gewoon een video, geschoten door een videoteam in België. De geluidskwaliteit was niet zo geweldig, maar het leek ons gewoon leuk om erop te zetten. Maar daar krijg je dan al snel onzinnige reacties op van mensen die over de kwaliteit klagen en zeggen dat we toch zeker genoeg geld hebben voor een fatsoenlijke productie! Misschien denken sommige mensen wel dat we rocksterren zijn met flink veel poen, en dat ze daarom onze albums downloaden. Maar ja, de realiteit is heel anders. Dus de conclusie is: illegaal downloaden is klote! Een fan stuurde eens een link door naar een website waarop ons album Live - From Chaos To Eternity te downloaden was, en er was op te zien dat het album meer dan 40.000 keer was gedownload! En in dat album heb ik flink wat geld geïnvesteerd, dan wil je op zijn minst zien dat je quitte speelt zodat je mensen kan terugbetalen.

Oké, nog even een ander onderwerp dan. Als je naar power metal als genre kijkt, dan lijkt het wel alsof het genre een stuk minder populair is dan bijvoorbeeld eind jaren ’90. Er komen ook veel minder albums uit in het genre, op een paar grote namen na misschien. Hoe kijk jij daar tegenaan?

Dat weet ik eigenlijk niet zo goed, want ik luister zelf zelden naar metal. Op een paar bands na dan. Ik vind het leuk om op Facebook en dergelijke bij te houden waar bands mee bezig zijn, maar ik hou eigenlijk helemaal niet meer zo van power metal als genre. Vroeger wel, toen de eerste platen van Helloween en Blind Guardian uitkwamen. Maar daarna ben ik vooral met Rhapsody Of Fire bezig geweest. Ik luister hooguit nog naar wat oude heavy metal zoals Rainbow, of de eerste albums van Led Zeppelin. Er is geen enkele band die mij zo kippenvel kan geven. En als ik naar huidige bands luister – ik zal geen namen noemen – dan is het vaak slechts een collectie van clichés. De productie klinkt dan vaak fantastisch, maar het is niets nieuws. Ik hou ervan als een band origineel is, en dat is wat ik ook met Rhapsody Of Fire probeer. Muziek maken die tijdloos is, dat is de insteek, en ook al lukt dat wellicht niet, dan heb ik het in ieder geval geprobeerd. Je moet er niet na drie maanden al op uitgeluisterd zijn.

Dat is wel grappig, want ik draaide juist vanmiddag nog eens jullie debuutalbum Legendary Tales. In mijn herinnering had die plaat nog niet de beste productie, maar nu ik hem nogmaals luisterde, is de productie voor een plaat uit die tijd eigenlijk erg sterk…

Als ik zelf nu naar die nummers luister, dan denk ik wel eens ‘oh my god’ (lacht), maar inderdaad was de productie voor die tijd echt goed. We hebben daar ook veel in geïnvesteerd destijds. En bij de opnames van Symphony Of Enchanted Lands wilden we een groot orkest. We zijn toen flink over het budget heen gegaan herinner ik me (lacht). Volgens mij hadden we destijds een budget van 60.000DM (Duitse Mark), en we hebben 120.000 uitgegeven. We vroegen aan de eigenaar van Limb Music of hij het ging betalen, en hij zei “prima, maar het gaat wel van jullie opbrengst af”. Laat maar komen dat orkest, dachten we (lacht).

Tot slot dan: zijn er al plannen voor een tour ter ondersteuning van het nieuwe album, en wordt Nederland daarbij ook weer eens aangedaan?

We zijn nog druk in gesprek momenteel dus er is nog niets officieel, maar we willen zeker de komende maanden op tour gaan. Waarschijnlijk wordt dat begin 2014. En we willen wel in Europa beginnen.

Jullie hebben zoveel materiaal inmiddels om te spelen dat het lastig wordt om dat in één setlist te krijgen. Nu doet een band als Dream Theater wel eens optredens zonder voorprogramma, waarbij ze dan zelf zo’n 3 uur spelen: “An Evening With Dream Theater”. Zou dat niets voor jullie zijn: “An Evening With Rhapsody Of Fire”?

Wow, dat zou wel erg zwaar worden! Ik denk het niet, we hebben al optredens van twee uur gedaan en het is echt zwaar. Voor de drummer, voor Fabio om dat drie uur te zingen…Het is erg inspannend om dat te zingen. Vooral bij de oude nummers, daar heb je nog bijna geen tijd om adem te halen tussendoor.

Zijn er trouwens nog bands die je graag als opener zou willen zien voor Rhapsody Of Fire? Bands die je zou willen promoten?

(Denkt) Nee, ik zou het eigenlijk zo snel niet weten eerlijk gezegd. Er zijn wel nog altijd bands die ik zelf eens live wil zien, zoals Rammstein en Aerosmith.

Het einde van het interview loopt vervolgens vloeiend over in een geanimeerd gesprek over welke bands we hebben gezien en welke bands we nog willen zien. Het geeft maar weer eens aan hoezeer deze man bezig is met muziek, iets wat ook begrijpelijk is gezien zijn jarenlange carrière. Met Dark Wings Of Steel is die carrière in ieder geval nog lang niet ten einde...