Nadat Of Empires Forlorn werd uitgebracht in 2003 (en heruitgebracht in 2004), deden we een tour om dat album te ondersteunen. Die tour was opgezet om het Doom Shall Rise 2 festival en bevatte enkele data in België en Nederland. Helaas konden niet alle bandleden meekomen, dus werden we bijgestaan door Fred Provoost, destijds van Whispering Gallery, op keyboards en Angelo Tringali van Cold Mourning op gitaar. Ondanks dat beide uitstekende muzikanten zijn en fantastisch werk geleverd hebben, waren we niet echt een band. Onnodig om te zeggen, maar het moreel van de band was vrij laag. Bepaalde zaken uit ons privéleven, waaronder gezondheidsproblemen, maakten het er niet beter op. In andere woorden: het was min of meer de slechtst denkbare situatie om op tour te gaan.
Desondanks gingen we op pad, maar daar werden de eerste scheuren in de band zichtbaar... Het was heel moeilijk om de band zo uit elkaar te zien vallen. Zo recht voor mijn ogen. Op een gegeven moment wilden Jim Hunter en ik gewoon naar huis toe om de band opnieuw op te bouwen. Dat resulteerde in een verandering in de line up in 2004. Trevor Schrotz werd onze nieuwe drummer. Direct daarna begonnen we te oefenen met het materiaal van Vast Oceans Lachrymose en gingen in 2005 de studio in. Dat was mogelijk omdat alle songs eigenlijk al klaar waren voordat zelfs Of Empires Forlorn af was. Het probleem was dat we de opnames zelf moesten financieren, dus je begrijpt wel dat we daar tot 2006 mee bezig waren. In de tussentijd was ons label Rage Of Achilles failliet gegaan. Daarna tekenden we bij Black Lotus Records, maar zij ondergingen hetzelfde lot. De zaken gingen bergafwaarts. Rond deze tijd besloten we namelijk ook te investeren in de beste instrumenten waar we toen van droomden. We moesten die hebben zodat we Vast Ocean Lachrymose konden opnemen zoals we voor ogen hadden, maar ook om op die manier onze welbekende behoeften om oud materiaal opnieuw op te nemen te vervullen. De opnames werden stilgelegd na 2006, totdat we de gewenste spullen hadden. In sommige gevallen gingen we zo ver dat 100% custom items ontworpen moesten worden, waaronder de Onyx Forge gitaren die we vandaag de dag nog gebruiken. Dit nam niet alleen veel tijd in beslag, maar uiteindelijk werd het ook een financieel drama. Tegen het einde van deze “tonequest” was er geen geld meer over en ik moet bekennen dat ik zowel uitgeput als wanhopig was. Ik wist niet eens meer zeker of ik mezelf wel kon identificeren met het materiaal van Vast Oceans Lachrymose in die dagen. Daarbij kan ik niks met While Heaven Wept doen wanneer het gevoel niet juist is. Ik zal niet zeggen dat ik volledig vervreemd was van de muziek, maar het was gewoon dat de songs zich meer ontwikkeld hadden tijdens de sessies dan volgens mijn hart noodzakelijk was. Sommige van die songs zijn op Fear Of Infinity belandt, bedenk ik me nu. Ondertussen raakten andere bandleden betrokken in muzikale projecten als Brave en Twisted Tower Dire en persoonlijke zaken als trouwen, kinderen krijgen, verhuizen naar andere steden. We leefden allemaal in onze eigen wereldjes en daardoor kwam While Heaven Wept op een laag pitje te staan.
Toen kreeg ik in januari 2008 een nieuwe relatie. Een die echt heel goed voelde. Ik was ultiem gepassioneerd over deze dame. Na al die jaren intensief While Heaven Wept gewerkt te hebben, besloot ik dat de band pas weer actief zou worden wanneer zij en ik samen in een land zouden leven. Voor het eerst in mijn leven wilde ik deze relatie een eerlijke kans geven met volle devotie. Dat in de wetenschap dat de band me behoorlijk wat platonische en romantische liefdes gekost heeft. Teveel eigenlijk. Een tijdje ging alles perfect. De dagen waren sinds lange tijd weer zonnig en eigenlijk was er voor mij geen behoefte meer aan While Heaven Wept... althans, dat dacht ik. Toen, enkele maanden later, ze op klaarlichte dag verdween. Zonder een woord, waardoor mijn wereld weer ondersteboven stond. Weken later kwam ze weer terug met excuusjes en verontschuldigingen, wat ik zonder aarzelingen accepteerde. Ze bleef niet en het contact werd steeds minder, waardoor natuurlijk een gevoel van angst en twijfel ontstond. Uiteindelijk in januari 2009, toen het er op leek dat het weer goed ging, vloog ik naar Zweden toe. Mijn laatste centen kocht ik een vliegticket om haar te kunnen zien. Toen ik daar arriveerde gebeurde er iets dat ik voor onmogelijk hield. Niet alleen was ik compleet alleen gelaten, maar moest ik van een of andere gast, die naar eigen zeggen een fan was, horen dat ze me bedrogen had... met hem. Mijn hart barstte in miljoenen stukjes uit elkaar en al die weken van radiostilte waren ineens te verklaren. Ik voelde me zo klote, zo beschaamd, maar bovenal hopeloos verloren. Uiteindelijk stond ik op een brug boven een bevroren manier. Ik was slechts centimeters verwijderd van een ijskoude dood. Ik voelde me letterlijk het slechts in twintig jaar tijd. Slechts een minuscuul vonkje diep in me weerhield me ervan om me in de armen van de dood te gooien. De dagen die volgden waren een hel voor me... Ik was alleen met mijn gedachten en herinneringen over hoe in mijn hele leven er alleen dood en verlies was. Ik stond op het punt mijn verstand te verliezen in mijn hotelkamer, omdat ik geen rooie cent meer had om retourticket te betalen of om op een andere manier te ontsnappen. Uiteindelijk raakte ik weer thuis, als een compleet ander persoon. Ik was vreselijk depressief, suïcidaal, raakte aan de drank. Maandenlang verbleef ik in diepe duisternis, bang dat ik er nooit meer uit zou komen. Uiteindelijk schoot me te binnen wat me al twintig jaar op de been hield. Het antwoord was heel duidelijk: While Heaven Wept. Zodoende trok ik mezelf uit de slijk en daardoor mezelf direct in de opnames van Vast Oceans Lachrymose. Ik sloot compleet aan op het materiaal en sindsdien heb ik geen rust meer gehad!
Dat is wel een vreselijk heftig verhaal! Hoe ga je er dan mee om met het feit dat men erg positief was over dat album en dat het uiteindelijk toch wel een klein succes was?
Ja, het is waar dat een grote meerderheid van de reviews overweldigend positief was. We hadden onze redenen om te geloven dat we ons van onze fans zouden vervreemden, omdat het materiaal wederom behoorlijk veranderd was. Persoonlijk voel ik me wat beschaamd dat we onze families niet wat meer credit hadden gegeven. Er mag rustig geconstateerd worden dat er een klein fortuin is opgegaan aan het realiseren van Vast Oceans Lachrymose. We zitten tot op de dag van vandaag nog steeds in de schulden. Dieper dan ooit tevoren. Het succes echter heeft me geholpen om me van mijn drama te herstellen. Het was zo’n catharsis voor me: psychisch, emotioneel, spiritueel en intellectueel. We hebben op een haar na de exacte visie herschapen die we in gedachten hadden wanneer het aankomt op het eindresultaat. Het belangrijkste is dat de emoties zo authentiek mogelijk zijn. Nu ik dat zo zeg, realiseer ik me dat ik nog steeds in de herstellingsfase was toen Fear Of Infinity voltooid was. Maar zeker, Vast Oceans Lachrymose in dit opzicht ook zeker een succes. Ik herpakte mezelf. Misschien wel gekenmerkt, verscheurd en beschadigd, maar ik vond mijn de weg naar mijzelf door dit album.
Ik ben eigenlijk nog altijd erg benieuwd naar het achtergrondverhaal van Vast Oceans Lachrymose. Beschouw je het als een conceptalbum? Waar vond je exact de inspiratie voor het ‘eenzaamheid op zee’ thema? Het doet mij veel denken aan Homerus’ De Odyssea.
Vast Oceans Lachrymose is geen conceptueel album, zowel in thematisch als filmisch opzicht, maar als de volgorde van songs iets gewijzigd zou worden, zou het in feite wel een verhaal vertellen. Het muzikale aspect is zoals gewoonlijk het belangrijkste. De muziek zegt ons wat we moeten doen en daar wijken we absoluut niet van af. De waarheid is dat ik jaren niks te melden had, maar na het trauma in Zweden, kwamen de woorden als een vloedgolf. Het is niet zo dat iedere track op dit album aan de affaire refereert, maar is daardoor wel beïnvloedt. Vast Oceans Lachrymose representeert een gevoel van beweging. Een reis. De trip van mijn leven, en dat is waar de oceanen in beeld komen. Ik heb ze zowel met While Heaven Wept als in mijn persoonlijke inspanningen doorkruist. Verder is de natuur in al haar grootsheid altijd al verbonden geweest met onze muziek. Van troosteloze regenbuien uit onze begindagen tot de omvang van oceanen vandaag de dag. Oceanen vertegenwoordigen een gevoel van verwondering, avontuur en ontdekking, net als in onze muziek. Daarnaast kunnen zij kalm en sereen zijn of een razende kracht van vernietiging. Veel mensen realiseren zich trouwens niet dat Vast Oceans Lachrymose connecties heeft met de song Shores Of Desolation. Een B-side van onze eerste 7 inch single dat eigenlijk nog ouder is dan de band. Dat is waar The Furthest Shore eigenlijk naar verwijst: de meest afgelegen kust van de troosteloosheid. Ik snap je referentie naar Homerus wel. Vast Oceans Lachrymose is mijn odyssee, of misschien wel mijn ‘Alastor’.
Dan maar door naar je nieuwe album. Waarom ben je bang voor het oneindige?
Oh, het is niet zo dat ik daarvoor bang ben. De titel is afkomstig van de song To Grieve Forever en de angst die het weerspiegelt is die van het alleen zijn en voor eeuwig een zwaar verdriet moeten torsen. Dat gezegd hebbende, wil ik wel graag duidelijk maken dat ik bijna volledig hersteld ben en dat zaken goed gaan in mijn leven. Ik ben gelukkig, maar zullen altijd leegtes en littekens zijn die nooit verdwijnen. Nog altijd bied ik mijn demonen het hoofd, zodat ik me uiteindelijk naar een relatief zorgeloos bestaan kan toewerken. Ik hoop dat wanneer mensen zich relateren aan onze muziek, dat ze begrijpen dat er een licht aan het einde van het einde van de tunnel is. Zelfs wanneer alle hoop vervlogen is.
Waar heb je de belangrijkste inspiratie vandaag gehaald voor dit album?
Fear Of Infinity is volledig gebaseerd op de relatie die ik eerder al noemde. Het beschrijft exact het diepe dal waar ik doorheen ging. Daardoor is het materiaal erg rauw, echt en vooral intens. Tijdens het schrijven en opnemen besefte ik me nog niet dat dit album letterlijk de soundtrack is van de laatste drie stadia van rouw: woede, depressie en uiteindelijk de acceptatie. Al onze platen zijn volledig gebaseerd op het echte leven en dus op ware emoties en echte ervaringen. Het is de enige manier die ik ken en we kunnen nooit een noot spelen van iets dat we nooit gevoeld hebben.
Het beste materiaal van While Heaven Wept zijn naar mijn mening de lange songs. Daarin is vaak de meeste ruimte om ideeën volledig uit te werken en klinkt de muziek lekker uitgesponnen. Niet kwaad bedoeld overigens, want ik ben gek op het nieuwe album, maar waarom worden de songs steeds korter?
Ik moet zeggen dat er geen manier of reden is waarom onze muziek zo tot stand komt. Het is altijd een direct gevolg van een emotionele katalysator en daaropvolgende onthulling. Misschien krijgen we het zo wel door via hogere machten, haha. Wat wel een reden is waarom de songs korter zijn is dat de muziek al klaar was voordat we de teksten hadden en het feit dat we de muziek laten afslanken omdat we de riffs en passages niet vaker dan noodzakelijk willen herhalen. Ook is er iets van een onbedoeld patroon in onze albums. Er is altijd een grote epic, gevolgd door voornamelijk kortere songs. Dit kan ten dele worden toegeschreven aan het feit dat deze epics soms jaren in beslag nemen om te voltooien. Dan is er ook het live aspect. We willen dat onze show een evenement is, gevuld met wendingen, een verscheidenheid aan tempo en emoties. We hebben die korte nummers nodig om iets oppeppends te bieden tussen die kolossale tracks. Gezien het concept van Fear Of Infinity kun je het zien als een album met twee epische songs. Aan de ene kant zijn de eerste zes nummers op een bepaalde manier met elkaar verbonden en natuurlijk is er Finality dat op zichzelf al een lang nummer is.
Op Vast Oceans Lachrymose hebben jullie in elk geval oude muziek gebruikt. Een deel van het materiaal dateert nog van de jaren ’90. Hoeveel oude ideeën hebben jullie gebruikt op Fear Of Infinity?
Alles wat op Fear Of Infinity gekomen is, behalve Finality, had makkelijk op Vast Oceans Lachrymose kunnen staan. Sterker nog; de meeste stukken hebben we nog geoefend met de intentie dat het op dat album zou komen. Het was The Furthest Shore die in de epic uitgroeide zoals we die nu kennen, die er voor zorgde dat het materiaal op de planken kwam. Unplenitude en To Grieve Forever dateren van de eerste helft van de jaren ’90. Beide werden ooit opgenomen voor het album Sorrow Of The Angels, maar haalden de plaat niet. Unplenitude verscheen in zijn originele vorm al eens in 2002 op de dubbelelpee Chapter One onder Metal Supremacy Records en nog recentelijker op The Arcane Unearthed in geremasterde vorm. Maar dan nog zijn de arrangementen erg veranderd.
Jullie zijn recentelijk overgestapt naar Nuclear Blast Records. Wat heeft dit voor gevolgen voor de mogelijkheden van While Heaven Wept?
Het belangrijkste verschil is het feit dat we nu in staat zijn om albums in een veel korter tijdsbestek te voltooien. Simpelweg vanwege de financiële steun van het label. Voor is het belangrijkste dat de distributie zo goed is dat mensen in afgelegen gebieden niet langer genoodzaakt zijn om onze cd’s op eBay of iets dergelijks te kopen. Verder heb ik geen idee wat de voordelen zijn, maar we zijn eigenlijk best trots dat we deel uitmaken van de Nuclear Family!
In een oud interview heb ik eens gelezen dat je muziek met je algemene stemming verandert. Je voelt je nu duidelijk beter dan twee jaar geleden, maar wat voor gevolgen zal dat hebben voor While Heaven Wept?
Op dit moment voel ik me gelukkiger en tevredener dan ooit. Er zijn veel dingen gebeurd, maar ik heb mezelf bevrijdt van de trauma’s van mijn recente verleden. Het ene was lastiger dan de andere, maar door muziek heb ik dat altijd weten te overtreffen. Hoe dat verder zal lopen is voor mij nog volstrekt onduidelijk. Zou het mogelijk zijn dat we ooit een “happy” album uitbrengen? Ik weet niet wat de toekomst voor ons in petto heeft, maar dat zou ongetwijfeld heel interessant worden. Alle goede dingen komen tot een eind en meer drama’s zullen onvermijdelijk zijn. Ik wil niet pessimistisch klinken, want de zaken gaan zeker beter nu, en dat is het belangrijkste.
Niet veel bands hebben schilderijen gebruikt van de fantastische schilder John Martins. Waarom hebben jullie niet opnieuw een werk van hem als artwork gekozen?
Ik heb mijn best gedaan tijdens de vele galerijen die ik heb afgespeurd, maar de thema’s ‘angst’ en ‘eeuwigheid’ vind je niet makkelijk terug in schilderijen, tekeningen of sculpturen. Dat lijkt me zelfs bijna onmogelijk, tenzij het totaal abstract is. Alleen het heelal en zijn oneindigheid kan accuraat genoeg zijn om de albumtitel te representeren. Om eerlijk te zijn, zijn we dan ook erg tevreden met het resultaat van Gustavo Sazes’ werk. De vraag die ik probeer aan journalisten en zeker ook onze fans te stellen, de relatie die op de cover is afgebeeld. De gezichten bedoel ik dan... Stijgen zij op uit de duisternis? Of worden zij daardoor verzwolgen?
Het duurt altijd lang voordat jullie met een nieuwe plaat uitkomen. Met uitzondering van Fear Of Infinity dan. Beschouw je jezelf als een perfectionist?
Het is extreem belangrijk dat we nauwkeurig de emotie van elk nummer overbrengen en dat we in de studio het geluid in mijn gedachten op plaat kunnen zetten. Dat houdt vaak in ik verschrikkelijk veel aandacht heb voor elk detail. Maar ik kan je zeggen dat onze geluidsman, Chris Salamone, nog veel intensiever te werk gaan. We werken beiden vreselijk nauwkeurig en het resultaat is dat we iedere opname als maniakken verwerken. Zelfs de andere bandleden kunnen niet geloven dat we uren steken in kleine zaken. Dus... ik denk dat dat van ons inderdaad perfectionisten maakt. Maar, geen enkele opname zal ooit perfect zijn.
Je muziek is een sterke mix van doom metal, heavy metal en epic metal. Dit in combinatie met jouw songwriting en Rain Irvings stem resulteert voor mij in een unieke stijl. Wat is jouw visie daarop?
Het is een hele uitdaging om While Heaven Wept in een bepaald hokje of genre te duwen, en daar ben ik me volledig bewust van. We hebben geen interesse om als iets of iemand anders te klinken, maar ik heb er ook geen moeite mee om gelabeld te worden. Hetzelfde geldt voor de stijlen die jij noemt. Ik vind het wel grappig dat er heel veel bijvoeglijke naamwoorden komen kijken wanneer je onze muziek accuraat wilt omschrijven. De waarheid is, zelfs deze omschrijving, dat geen enkele omschrijving compleet is. Voor mij is de beste omschrijving van While Heaven Wept dat het metal is met een hart en ziel.
Hoe staat het eigenlijk met de stabiliteit van de line up?
De kern van deze line up is intact sinds 1998. Trevor en Michelle zijn getrouwd en Scott is haar broer. Daarbij kennen we elkaar vanaf de middelbare school... en Jim sinds de hoge school. Je zou ons bijna als een hechte familie kunnen omschrijven. Daarbij moet ik zeggen dat niets permanent is. We worden ouder en krijgen meer verantwoordelijkheden waar iedereen mee te maken krijgt: kinderen, carrières, hypotheken. Het is moeilijk om verder in de toekomst te kijken. Zoals altijd zal While Heaven Wept doorgaan. Wat er ook gebeurd, daar ben ik zeker van!
Volgende maand zijn jullie voor een tour in Europa. Wat kunnen je van jullie verwachten?
In de eerste plaats zullen we een zo divers mogelijke set arrangeren. We willen iets van elke era van de band doen. Daarnaast gaan we proberen om meer en meer improvisaties toe te passen in onze optredens, zodat elk concert een speciale gebeurtenis is. Zodat het altijd een eenmalig iets is. Er is geen twijfel mogelijk dat met de solidariteit en de chemie in de band dat het een compleet andere ervaring wordt vergeleken met de tour van 2004. Wie niet kan wachten, kan ik alvast doorverwijzen naar de zeer representatieve live cd/dvd Triumph:Tragedy:Transcendence (Live At The Hammer Of Doom Festival)!
Tom, ontzettend bedankt voor dit interview. Ik zal er voor zorgen dat ik er op 30 mei bij ben in de 013 in Tilburg! Veel succes!
Ik bedank jou voor de mogelijkheid! Ik kijk erg uit naar de 013 show en om jullie te zien. Take care & all the best to you!
