Inmiddels is het traditiegetrouw geworden dat het Into The Grave festival begin augustus plaatsvindt in het stadscentrum van Leeuwarden, op de voormalige begraafplaats van de Oldenhove. Al eeuwenlang torent deze scheefstaande kerk dreigend boven het terrein uit. Hoe ‘metal’ wil je het hebben qua festivalgrond?
Na de twee voorgaande edities is het metalfestival in de Friese hoofdstad uitgegroeid tot een begrip bij toegewijde metalfans in Nederland. Na de teloorgang van Dynamo Open Air en Wâldrock trok festivalorganisator Mojo de stekker uit zijn metaltak. Nederland herbergde vervolgens enkele jaren slechts relatief kleine, maar zeer knusse en gezellige metalfestivals. Inmiddels is de situatie al weer veranderd. Elsrock in het gereformeerde Twentse Rijssen stierf een stille dood. En Mojo kwam weer terug. De gigant verbouwde het voorheen intieme Nijmeegse Fortarock tot een reusachtig mainstream metalfestival, inclusief 3FM bemoeienis. Het Noorden houdt echter dapper stand, met als succesverhalen het Friese Dokk’em Open Air en Into The Grave.
Stonehawk heeft de eer het festival in Leeuwarden (Ljouwert voor de Friezen) af te trappen. Deze stonermetalformatie uit Sneek won de Highway To Hell bandwestrijd. Als beloning mochten ze zowel Dokk’em Open Air in Dokkum als Into The Grave openen. De jongens laten horen dat ze potentie hebben. Op deze wijze wordt ook een geste gegeven aan de stonerliefhebber. Het blijft een kleine, want in tegenstelling tot Karma To Burn en Corrosion Of Conformity op de vorige edities is deze tak van harde gitaarmuziek nu matig vertegenwoordigd. De organisatie maakt dat echter goed door in het najaar van start te gaan met een stonervariant op Into The Grave, namelijk het Into The Void-festival in De Romein in Leeuwarden.
Toen de bezoekers (uit overigens heel Nederland: alle accenten zijn te horen) langzaam binnenstromen begint de Belgische thrashmetalband Bliksem met hun show. De Vlamingen onder leiding van zangeres Peggy Meeussen gooiden in 2010 hoge ogen met hun EP Bliksem. Daarop lieten ze een eclectische variant op de muziek van bands als Death Angel en Forbidden horen. Dit jaar kan hun eerste studio-album Face The Evil de hoge verwachtingen echter niet inlossen. Desondanks staat de band live als een huis. Ook nu weer. Toch moet Bliksem oppassen dat ze niet een fenomeen gaan worden à la land- en genregenoten After All: overtuigen tijdens shows, maar op plaat weinig kunnen waarmaken. In vervolg wat minder tijd op het podium en meer tijd in de oefenruimte en studio doorbrengen.
Wanneer Jungle Rot het podium opkomt is de voorste helft van het festivalterrein al goed gevuld. Deze Amerikaanse deathmetalband was aanvankelijk symbolisch voor mijn kritiek op de line-up van dit jaar: te veel bands uit het extreme metalspectrum. Voorgaande jaren wist de organisatie precies de heavymetalbands te strikken die op dat moment een fenomeen waren, namelijk In Solitude en Hell. Voor liefhebbers van heavy-, power- en progressieve metal valt er dit jaar op Into The Grave weinig te halen. Ondanks dat was de thrasherige death van Jungle Rot voor mij een ongelofelijke verrassing: wat een headbangbare riffs! De drukbezette voorste gelederen van het publiek laten dan ook enthousiast de haren wapperen. De bandleden lijken in hun nopjes te zijn met deze reactie en spelen er vrolijk op los. Resultaat is een uitermate goede sfeer waardoor ik direct al mijn vooroordelen over deze editie overboord gooi.
Heaven's Basement kreeg onlangs in ons land meer bekendheid doordat hun debuutalbum Filthy Empire door de Aardschrok tot 'Album van de Maand' werd uitgeroepen. Deze Britse jonge honden brengen een zeer aanstekelijke, moderne variant van Skid Row en soortgenoten ten gehore. Uitermate pakkende hardrock, met hier en daar lichte powermetalinvloeden. De band is op het podium zeer energiek, net als hun inspiratiebronnen dat eind jaren tachtig en begin jaren tachtig in grote stadions waren. Een groot deel van het publiek reageert echter nogal gelaten. Uitzondering zijn de jonge meisjes vlak voor het podium. Daardoor krijg je als toeschouwer even het idee dat je naar een hardrockversie van The Jonas Brothers aan het kijken bent (ik denk meteen aan die South Park-aflevering). Maar let op: grote kans dat deze jeugdige Britten een zonnige toekomst tegemoet gaan!
Op deze stralende middag is de Duitse oerthrashband Sodom duidelijk de publiekslieveling. De charismatische frontman Tom Angelripper weet al snel de fans aan te sporen tot het starten van een heuse pit. De muziek doet de rest. Een kraker als Ausgebombt komt natuurlijk voorbij, maar ook enkele nummers van recente albums. Hoogtepunt is zonder twijfel Agent Orange van het gelijknamige doorbraakalbum uit de jaren tachtig. De opzwepende riffs van dit genadeloze nummer krijgen de beste publieksreactie van de hele dag. Een van de afsluitnummers is een cover van Motörheads Iron Fist, die Angelripper opdraagt aan Lemmy, de zieke frontman van deze Britse band. Sympathiek, dat zeker. De Duitsers zijn echter deze middag zo overtuigend (ik heb ze ook wel eens in een slechtere staat te zien) dat ze met gemak bij hun eigen geschreven materiaal hadden kunnen blijven.
Het heeft weinig zin om er om heen te draaien: ik heb weinig op met de extreme metal van DevilDriver. Frontman Dez Fafara (ook bij Coal Chamber) vind ik een ongelofelijke Amerikaanse patser die bij mij weinig sympathie kan opbrengen. De muziek, een mix tussen oudere en nieuwere varianten van de hardere metal, is ook niet mijn ding. Af en toe hoor ik zeer geslaagde riffsecties, die echter al snel worden geïsoleerd door matige refreinen. Een schril contrast met de onbevangen thrash/deathmetal van Jungle Rot. Desalniettemin speelt DevilDriver erg strak en liegt de publieksreactie er niet om: ogenschijnlijk was dit optreden voor veel bezoekers een waar succes.
Inmiddels is het al wat later geworden en wordt het langzaam donker. Grimmige, stille massa’s verplaatsen zich naar het podium. Kaarsrechte houding, met de armen over elkaar. De rechtgeaarde blackmetalfan is snel te herkennen. De band waarvoor ze komen blijkt echter verrassend sympathiek te zijn: het Noorse Satyricon. Geen Amerikaanse patserigheid of opgetuigde Scandinavische norsheid: die tijd hebben de Noren wel gehad. Op een eerlijke, authentieke wijze introduceert zanger Satyr een aantal nummers van het aankomende album Satyricon, namelijk Our World, It Rumbles Tonight en Tro Og Kraft. Het is schijnbaar voor het eerst dat de band deze nieuwe composities laat horen. Ze zijn erg sfeervol en progressief. Niet alleen interessant voor de blackmetalfan, maar ook voor brede muziekliefhebbers. Helaas kampt de Noorse formatie met een erg matige geluidsmix. Later beweren sommigen dat één van de gitaristen niet te horen was. Ondanks dat het achterliggende idee van de nieuwe nummers niet helemaal overkwam laat de band veel ambitie en pionierszucht horen. In navolging van Enslaved in 2012 wederom een interessant optreden van een blackmetalband die de hokjesgeest beu is. Te mooi om waar te zijn, maar volgend jaar het herenigde Emperor als headliner voor Into The Grave?
Paradise Lost past prima in de lijn van de ongewone headliners van Into The Grave. Een van de elementen die het Friese metalfestival voor fijnproevers zo interessant maakt. Qua populariteit en speelstijl is Paradise Lost een grillige band. In de jaren negentig zat deze band onder leiding van de gevatte zanger Nick Holmes behoorlijk in de lift. Toen de Britten met een synthetisch postpunkgeluid begonnen te experimenteren, nam hun populariteit af. In 2003 zag ik Paradise Lost nog voor een klein publiek op Dauwpop te Hellendoorn spelen. Het aantal bezoekers dat zich nu op Into The Grave voor het podium begeeft is gelukkig een stuk groter. Waarschijnlijk door het feit dat Paradise Lost weer enigszins is teruggekeerd naar hun vertrouwde gotische doommetalgeluid. Ze openen dan ook met het sfeervolle Enchantment van het album Draconian Times, een van de klassiekers van de band. Oud wordt met nieuw afgewisseld. Ondanks dat de kwaliteit van de Paradise Lost-albums vrij consistent is, blijven de oudere composities voor mij live het meest memorabel. Hoogtepunt is dan ook de kraker Pity The Sadness van de Shades Of God-LP uit 1992: de stampende riffs, die wervelende gitaarlijnen! Enige minpuntje is wederom het geluid. Holmes' zang komt niet altijd helemaal helder uit de mix. Bij dit soort melancholische muziek is het essentieel om de zang goed te horen. In zijn geheel genomen spreken we hier desondanks over een erg sfeervolle afsluiter voor deze editie van Into The Grave.
Aanvankelijk was ik nogal sceptisch over de line-up: iets te veel extreme metal. Ik had graag een band als Satan op het affiche zien staan. Desalniettemin was ik aan het einde van de dag erg content. Veel bands wisten mij te verrassen. En met een entreeprijs van tien euro mag je over de line-up niet veel klagen. Into The Grave is een heerlijk sfeervol en intiem festival. Voor de fijnproevers is het ieder jaar weer spannend hoe het affiche er uit zal zien; voor de minder veeleisende metalfans is het een ideaal festival om op de bonnefooi naar toe te gaan. Volgens de lokale kranten trok Into The Grave dit jaar bijna vierduizend bezoekers. Een paar honderd meer dan vorig jaar. Enkele Leeuwarders klaagden over het geluid, maar tijdens een bezoekje aan het stadscentrum bij de schitterende middeleeuwse waag hoorde ik nauwelijks muziek. Op het festivalterrein viel het volume ook reuze mee. Into The Grave blijft een succesformule. Het gezelligste metalfestival van Nederland: grotere soortgenoten mogen daar jaloers op zijn!
Klik op de foto's voor grotere versies
